Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa có chế độ khí hậu, thủy văn rất phức tạp và đa dạng. Các loại thiên tai khí tượng thủy văn như bão, lũ lụt, nước biển dâng, mưa lớn, hạn hán, rét hại... hàng ngày, hàng giờ tác động tiêu cực đến sản xuất và đời sống. Thiên tai hay thảm họa tự nhiên là những vấn đề không thể tránh khỏi và nó có thể để lại những hậu quả nặng nề. Vì vậy, việc dự đoán trước được những thảm họa tự nhiên có thể xảy ra trên từng khu vực có thể giúp con người có biện pháp phòng tránh một cách hiệu quả nhất.

Khí tượng thủy văn là sự kết hợp của khí tượng và thủy văn nhằm hiểu về các trạng thái thời tiết, khí hậu dựa trên các lập luận, mô hình… Từ đó có thể đưa ra các dự đoán về các thảm họa tự nhiên như lũ lụt, hạn hán, lốc xoáy… Đây được coi là những thông tin rất quan trong bảo vệ tài sản và tính mạng của con người và sinh vật trên Trái Đất.

Căn cứ pháp lý

Luật Khí tượng thủy văn số 21/VBHN-VPQH ngày 15 tháng 17 năm 2020 (sau đây được gọi là Luật Khí tượng thủy văn năm 2020).

Thông tư số 06/2016/TT-BTNMT ngày 16 tháng 5 năm 2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về loại bản tin và thời hạn dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn.

Bản tin dự báo, cảnh báo thời Tiết

Thời tiết là trạng thái của khí quyển tại một thời điểm và khu vực cụ thể được xác định bằng các yếu tố và hiện tượng khí tượng. Theo đó, bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết bao gồm:

1. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn cực ngắn: dự báo, cảnh báo các yếu tố khí tượng và hiện tượng khí tượng có khả năng xảy ra tại một địa Điểm hoặc khu vực trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, dự báo địa Điểm xuất hiện, thời gian xuất hiện, cường độ hoặc giá trị yếu tố dự báo.

2. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn ngắn, bao gồm các loại bản tin sau:

a) Bản tin phân tích xu thế thời tiết: Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, hình thế thời tiết và dự báo xu thế diễn biến thời Tiết cho các khu vực;

b) Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết trên đất liền: dự báo chi tiết các yếu tố khí tượng, hiện tượng khí tượng tại một địa Điểm hoặc khu vực trên đất liền trong thời hạn dự báo và cảnh báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm có thể xảy ra. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về hiện tượng thời tiết, mây, nhiệt độ không khí, độ ẩm, hướng và tốc độ gió;

c) Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết trên biển: dự báo chi tiết các yếu tố khí tượng, hiện tượng khí tượng tại một khu vực trên biển trong thời hạn dự báo và cảnh báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm có thể xảy ra. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về hiện tượng thời tiết, tầm nhìn xa, hướng và tốc độ gió, trạng thái mặt biển.

3. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn vừa: gồm có bản tin phân tích xu thế thời tiết và bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết. Nội dung các bản tin này tương tự như nội dung bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn ngắn.

4. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn dài và thời hạn mùa: phân tích, đánh giá diễn biến thời tiết đến thời điểm hiện tại, nhận định về xu thế nền nhiệt độ, lượng mưa theo từng thời kỳ tại một địa điểm hay khu vực cụ thể so với giá trị trung bình nhiều năm, nhận định khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm trong thời hạn dự báo.

Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn

Dự báo khí tượng thủy văn là đưa ra thông tin, dữ liệu về trạng thái, quá trình diễn biến và hiện tượng khí tượng thủy văn trong tương lai ở một khu vực, vị trí với khoảng thời gian xác định.

Cảnh báo khí tượng thủy văn là đưa ra thông tin, dữ liệu về nguy cơ xảy ra các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm, bất thường có thể ảnh hưởng hoặc gây thiệt hại về người, tài sản và môi trường.

Như vậy, Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn gồm:

1. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn cực ngắn: dự báo các yếu tố thủy văn, hiện tượng thủy văn tại vị trí dự báo và cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm có khả năng xảy ra tại một địa điểm hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến, mức độ hoặc giá trị của yếu tố dự báo.

2. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn ngắn: dự báo các yếu tố thủy văn, hiện tượng thủy văn tại vị trí dự báo và cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm có khả năng xảy ra tại một địa điểm hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến, mức độ hoặc giá trị của mực nước, lưu lượng nước.

3. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn vừa, bao gồm các loại bản tin sau:

a) Bản tin phân tích xu thế thủy văn: Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến và dự báo xu thế của các yếu tố thủy văn cho vị trí dự báo hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo;

b) Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn: dự báo chi tiết các yếu tố thủy văn, hiện tượng thủy văn tại vị trí dự báo hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo và cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm có thể xảy ra. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến, mức độ hoặc giá trị của mực nước, lưu lượng nước và độ mặn (nếu có).

4. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn dài và thời hạn mùa: nhận định về khả năng xảy ra các hiện tượng thủy văn nguy hiểm và xu thế biến đổi của các yếu tố thủy văn tại vị trí dự báo hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin cần có tối thiểu các thông tin về xu thế biến đổi, các giá trị về mực nước, lưu lượng, độ mặn và nhận định về khả năng xảy ra các hiện tượng thủy văn nguy hiểm.

Trên đây là quy định cụ thể về bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn và bản tin thời tiết. Các bản tin tiếp theo sẽ được Luật Hoàng Anh làm rõ ở Phần 2.

Bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn được quy định như thế nào? (Phần 1)

Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa có chế độ khí hậu, thủy văn rất phức tạp và đa dạng. Các loại thiên tai khí tượng thủy văn như bão, lũ lụt, nước biển dâng, mưa lớn, hạn hán, rét hại... hàng ngày, hàng giờ tác động tiêu cực đến sản xuất và đời sống. Thiên tai hay thảm họa tự nhiên là những vấn đề không thể tránh khỏi và nó có thể để lại những hậu quả nặng nề. Vì vậy, việc dự đoán trước được những thảm họa tự nhiên có thể xảy ra trên từng khu vực có thể giúp con người có biện pháp phòng tránh một cách hiệu quả nhất.

Khí tượng thủy văn là sự kết hợp của khí tượng và thủy văn nhằm hiểu về các trạng thái thời tiết, khí hậu dựa trên các lập luận, mô hình… Từ đó có thể đưa ra các dự đoán về các thảm họa tự nhiên như lũ lụt, hạn hán, lốc xoáy… Đây được coi là những thông tin rất quan trong bảo vệ tài sản và tính mạng của con người và sinh vật trên Trái Đất.

Căn cứ pháp lý

Luật Khí tượng thủy văn số 21/VBHN-VPQH ngày 15 tháng 17 năm 2020 (sau đây được gọi là Luật Khí tượng thủy văn năm 2020).

Thông tư số 06/2016/TT-BTNMT ngày 16 tháng 5 năm 2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về loại bản tin và thời hạn dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn.

Bản tin dự báo, cảnh báo thời Tiết

Thời tiết là trạng thái của khí quyển tại một thời điểm và khu vực cụ thể được xác định bằng các yếu tố và hiện tượng khí tượng. Theo đó, bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết bao gồm:

1. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn cực ngắn: dự báo, cảnh báo các yếu tố khí tượng và hiện tượng khí tượng có khả năng xảy ra tại một địa Điểm hoặc khu vực trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, dự báo địa Điểm xuất hiện, thời gian xuất hiện, cường độ hoặc giá trị yếu tố dự báo.

2. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn ngắn, bao gồm các loại bản tin sau:

a) Bản tin phân tích xu thế thời tiết: Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, hình thế thời tiết và dự báo xu thế diễn biến thời Tiết cho các khu vực;

b) Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết trên đất liền: dự báo chi tiết các yếu tố khí tượng, hiện tượng khí tượng tại một địa Điểm hoặc khu vực trên đất liền trong thời hạn dự báo và cảnh báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm có thể xảy ra. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về hiện tượng thời tiết, mây, nhiệt độ không khí, độ ẩm, hướng và tốc độ gió;

c) Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết trên biển: dự báo chi tiết các yếu tố khí tượng, hiện tượng khí tượng tại một khu vực trên biển trong thời hạn dự báo và cảnh báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm có thể xảy ra. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về hiện tượng thời tiết, tầm nhìn xa, hướng và tốc độ gió, trạng thái mặt biển.

3. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn vừa: gồm có bản tin phân tích xu thế thời tiết và bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết. Nội dung các bản tin này tương tự như nội dung bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn ngắn.

4. Bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết thời hạn dài và thời hạn mùa: phân tích, đánh giá diễn biến thời tiết đến thời điểm hiện tại, nhận định về xu thế nền nhiệt độ, lượng mưa theo từng thời kỳ tại một địa điểm hay khu vực cụ thể so với giá trị trung bình nhiều năm, nhận định khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm trong thời hạn dự báo.

Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn

Dự báo khí tượng thủy văn là đưa ra thông tin, dữ liệu về trạng thái, quá trình diễn biến và hiện tượng khí tượng thủy văn trong tương lai ở một khu vực, vị trí với khoảng thời gian xác định.

Cảnh báo khí tượng thủy văn là đưa ra thông tin, dữ liệu về nguy cơ xảy ra các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm, bất thường có thể ảnh hưởng hoặc gây thiệt hại về người, tài sản và môi trường.

Như vậy, Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn gồm:

1. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn cực ngắn: dự báo các yếu tố thủy văn, hiện tượng thủy văn tại vị trí dự báo và cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm có khả năng xảy ra tại một địa điểm hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến, mức độ hoặc giá trị của yếu tố dự báo.

2. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn ngắn: dự báo các yếu tố thủy văn, hiện tượng thủy văn tại vị trí dự báo và cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm có khả năng xảy ra tại một địa điểm hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến, mức độ hoặc giá trị của mực nước, lưu lượng nước.

3. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn vừa, bao gồm các loại bản tin sau:

a) Bản tin phân tích xu thế thủy văn: Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến và dự báo xu thế của các yếu tố thủy văn cho vị trí dự báo hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo;

b) Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn: dự báo chi tiết các yếu tố thủy văn, hiện tượng thủy văn tại vị trí dự báo hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo và cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm có thể xảy ra. Nội dung bản tin phải có tối thiểu các thông tin về mô tả hiện trạng, diễn biến, mức độ hoặc giá trị của mực nước, lưu lượng nước và độ mặn (nếu có).

4. Bản tin dự báo, cảnh báo thủy văn thời hạn dài và thời hạn mùa: nhận định về khả năng xảy ra các hiện tượng thủy văn nguy hiểm và xu thế biến đổi của các yếu tố thủy văn tại vị trí dự báo hoặc lưu vực sông cụ thể trong thời hạn dự báo. Nội dung bản tin cần có tối thiểu các thông tin về xu thế biến đổi, các giá trị về mực nước, lưu lượng, độ mặn và nhận định về khả năng xảy ra các hiện tượng thủy văn nguy hiểm.

Trên đây là quy định cụ thể về bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn và bản tin thời tiết. Các bản tin tiếp theo sẽ được Luật Hoàng Anh làm rõ ở Phần 2.

Luật Hoàng Anh

Luật Hoàng Anh