Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay thì môi trường chính là vấn đề nóng bỏng được chính phủ các quốc gia quan tâm hàng đầu, trong đó có Việt Nam. Trong điều kiện đất nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, các hoạt động sản xuất công nghiệp, kinh doanh, dịch vụ ngày càng đa dạng và đang tạo ra những tác động, áp lực rất lớn lên môi trường. Vì vậy, việc thu thập thông tin về môi trường là rất quan trọng và cấp thiết trong tình hình hiện nay. Trong những năm trở lại đây, phương pháp thống kê được áp dụng hầu hết trong mọi lĩnh vực cùa đời sống xã hội, không ngoài về môi trường. Việc áp dụng thống kê đã đem lại nhiều vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với quốc gia và góp phần không nhỏ trong các công tác bảo vệ môi trường trên toàn lãnh thổ.

Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ phân tích các quy định về báo cáo công tác bảo vệ môi trường theo Điều 118 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây được gọi là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Thực hiện báo cáo công tác bảo vệ môi trường hằng năm

Nội dung này được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 118 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Theo đó, hằng năm, việc báo cáo công tác bảo vệ môi trường của năm trước đó được thực hiện theo quy định sau đây:

a) Ủy ban nhân dân cấp huyện báo cáo Hội đồng nhân dân cung cấp và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước ngày 31 tháng 01;

b) Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước ngày 31 tháng 01;

c) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15 tháng 02;

d) Bộ, cơ quan ngang Bộ gửi báo cáo về tình hình thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường của Bộ, cơ quan ngang Bộ đến Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15 tháng 02;

đ) Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng báo cáo về công tác bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước trình Chính phủ để báo cáo Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên trong năm của Quốc hội.

Báo cáo công tác bảo vệ môi trường là báo cáo định kỳ hàng năm mà tổ chức, cơ sở phải thực hiện để báo cáo đến cơ quan quản lý về tổng thể bảo vệ môi trường tại cơ sở. Báo cáo bảo vệ trường sẽ tích hợp các loại báo cáo định hàng năm, bao gồm: Báo cáo giám sát chất lượng môi trường, Báo cáo kết quả quan trắc chất lượng môi trường, Báo cáo quản lý chất thải nguy hại… Theo đó, thời hạn nộp Báo cáo được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và tùy theo quy mô sẽ có thời hạn nộp báo cáo khác nhau, phù hợp với quá trình tổng hợp và tiếp nhận của bên nộp báo cáo và cơ quan tiếp nhận.

Nội dung chính của báo cáo công tác bảo vệ môi trường

Căn cứ theo khoản 2 Điều 118 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về nội dung chính của báo cáo công tác bảo vệ môi trường bao gồm:

a) Hiện trạng và diễn biến chất lượng môi trường đất, nước, không khí; di sản thiên nhiên và đa dạng sinh học;

b) Bối cảnh chung kinh tế - xã hội và các tác động đến môi trường;

c) Kết quả hoạt động bảo vệ môi trường gồm kiểm soát nguồn ô nhiễm; quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại; quản lý chất lượng môi trường đất, nước, không khí; xử lý ô nhiễm, cải thiện chất lượng môi trường; phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường; bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên, đa dạng sinh học;

d) Hệ thống quan trắc và cảnh báo về môi trường;

đ) Xây dựng chính sách, pháp luật, giải quyết thủ tục hành chính, giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo về môi trường;

e) Điều kiện và nguồn lực về bảo vệ môi trường;

g) Kết quả thực hiện các chỉ tiêu thống kê về môi trường;

h) Đánh giá chung;

i) Phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp bảo vệ môi trường thời gian tới.

Báo cáo công tác bảo vệ môi trường nhằm mục đích tổng quát, hệ thống lại các công tác bảo vệ môi trường trong một năm vừa qua và có thể rút ra được các phương án triển khai tiếp theo từ những thông số này. Vì vậy, báo cáo phải đảm bảo đầy đủ nội dung mà pháp luật yêu cầu, đồng thời, đảm bảo tính chính xác và rõ ràng, cụ thể, không lan man, mơ hồ gây nhầm lẫn cho người đọc.

Các quy định khác về báo cáo công tác bảo vệ môi trường

Khoản 3 Điều 118 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định kỳ báo cáo công tác bảo vệ môi trường tính từ ngày 01 tháng 01 đến hết ngày 31 tháng 12 của năm báo cáo.

Khoản 4 Điều này quy định về hình thức của báo cáo công tác bảo vệ môi trường được gửi bằng bản giấy hoặc bản điện tử theo quy định của pháp luật.

Như vậy, các cơ quan, tổ chức làm báo cáo công tác bảo vệ môi trường phải gửi về cơ quan có thẩm quyền theo đúng thời hạn và hình thức tiếp nhận để đảm bảo quá trình xử lý và tiếp nhận thông tin, tổng hợp báo cáo chung một cách có hệ thống và hiệu quả nhất. Đồng thời không làm chậm tiến độ các kế hoạch khác và kịp thời triển khai nội dung tiếp theo về bảo vệ môi trường.

Khoản 5 Điều 118 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định chi tiết về trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường như sau:

“5. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc xây dựng báo cáo công tác bảo vệ môi trường; hướng dẫn, tổ chức đánh giá kết quả công tác bảo vệ môi trường của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.”

Ví dụ: Thông tư số 19/2016/TT-BTNMT ngày 24 tháng 8 năm 2016 về báo cáo công tác bảo vệ môi trường.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh