Nước dưới đất còn được gọi là nước ngầm, chỉ loại nước nằm bên dưới bề mặt đất trong các không gian rỗng của đất và trong các khe nứt của các thành tạo đá, và các không gian rỗng này có sự liên thông với nhau.

Nước dưới đất thường được coi là nước sạch. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, song song với quá trình đô thị hóa thì các khu công nghiệp, nhà máy ngày càng dày đặc, các chất thải sinh hoạt ngấm ra càng tầng nước đe dọa đến nguồn nước sạch tại quốc gia. Chính vì vậy, Nhà nước đã đưa ra các quy định để bảo vệ môi trường nước nước dưới đất để người dân có cái nhìn tổng quát nhất và đặt ra hành động thích hợp.

Tiếp nối phần 1, trong bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ 4 quy định cuối cùng về bảo vệ môi trường nước dưới mặt đất được quy định cụ thể trong Điều 10 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây được gọi tắt là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020)

Cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân gây ô nhiễm môi trường nước dưới đất có trách nhiệm xử lý ô nhiễm.

Căn cứ theo khoản 5 Điều 10 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“5. Cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân gây ô nhiễm môi trường nước dưới đất có trách nhiệm xử lý ô nhiễm.”

Môi trường nước dưới đất chính là môi trường mà những cá thể tồn tại, sinh sống và tương tác qua lại đều bị ảnh hưởng và phụ thuộc vào môi trường nước dưới đất.

Điểm mới của Luật này so với Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 là đã nêu thêm “cộng đồng dân cư” vào điều khoản khẳng định vai trò và trách nhiệm của đối tượng này đối với công tác bảo vệ môi trường nước dưới đất trên lãnh thổ nước ta.

Theo đó, bất kỳ tổ chức, cá nhân nào gây ô nhiễm môi trường nước dưới đất đều có trách nhiệm giải quyết và xử lý những hành vi mình gây ra để bảo vệ môi trường.

Việc bảo vệ môi trường nước dưới đất phải tuân thủ quy định của Luật này, pháp luật về tài nguyên nước và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Khoản 6 Điều 10 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định việc bảo vệ môi trường nước dưới đất phải tuân thủ quy định của Luật này, pháp luật về tài nguyên nước và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Bảo vệ môi trường nước dưới đất là các hoạt động phòng ngừa, hạn chế tác động xấu đến môi trường nước dưới đất. Từ đó đưa ra các phương án ứng phó kịp thời và khắc phụ ô nhiễm, suy thoái để cải thiện chất lượng môi trường. Vì vậy các hoạt động bảo vệ môi trường cần phải được tiến hành theo đúng quy định của pháp luật, không vi phạm các điều khoản pháp luật khác.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết việc bảo vệ môi trường nước dưới đất.

Khoản 7 Điều 10 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết việc bảo vệ môi trường nước dưới đất.

Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về các lĩnh vực: đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, địa chất; môi trường; khí tượng thủy văn; biến đổi khí hậu; đo đạc và bản đồ; quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; viễn thám; quản lý nhà nước các dịch vụ công trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ.

Các quy định chi tiết về việc bảo vệ môi trường nước được Bộ Tài nguyên và môi trường ban hành qua Thông tư số 75/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 12 năm 2017, quy định về bảo vệ nước dưới đất trong các hoạt động khoan, đào, thăm dò, khai thác nước dưới đất.

Trách nhiệm bảo vệ môi trường nước dưới đất trên địa bàn

Khoản 8 Điều 10 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“8. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bảo vệ môi trường nước dưới đất trên địa bàn theo quy định của pháp luật.”

Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm khoanh vùng, đánh giá và công khai các thông tin về nguồn xả thái ra môi trường nước mặt sông, hồ thuộc địa bàn tỉnh. Đồng thời, thực hiện kế hoạch quản lý và đưa ra phương án xử lý thiệt hại do ô nhiễm trên địa bàn.

Ví dụ: Quyết định số 04/2018/QĐ-UBND ngày 15 tháng 01 năm 2018 của UBND tỉnh Hòa Bình về Ban hành quy định quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.

Trong đó, khoản 1 và khoản 2 Điều 7 quy định về bảo vệ nước dưới đất, hành nghề khoan nước dưới đất:

“1. Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm:

a) Chủ trì, phối hợp với chính quyền địa phương điều tra, thống kê, tổng hợp, phân loại giếng phải trám lấp và có trách nhiệm trám lấp giếng trong trường hợp không xác định được chủ giếng;

b) Chủ trì điều tra, đánh giá, trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt vùng cấm, vùng hạn chế khai thác và có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt để bảo vệ nguồn nước dưới đất; công bố và tổ chức thực hiện việc khôi phục những vùng nước dưới đất bị khai thác quá mức hoặc bị suy thoái nghiêm trọng.

2. Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tham gia khảo sát, cho ý kiến về địa điểm thăm dò, khai thác nước dưới đất trên địa bàn; kiểm tra, đôn đốc các tổ chức, cá nhân thăm dò, khai thác, hành nghề khoan nước dưới đất, trám lấp giếng không sử dụng trên địa bàn thực hiện đúng quy định; xử lý hoặc đề xuất xử lý đối với các trường hợp vi phạm pháp luật về tài nguyên nước theo thẩm quyền quy định tại Nghị định số 33/2017/NĐ-CP ngày 03 tháng 4 năm 2017.”

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh