Môi trường cung cấp nguồn tài nguyên đa dạng và phong phú như đất, nước, không khí... để phục vụ đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân. Vì thế, mọi chuyển biến tích cực hay tiêu cực của môi trường đều sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của loài người.

Hoạt động bảo vệ môi trường là hoạt động phòng ngừa, hạn chế tác động xấu đến môi trường; ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô nhiễm, suy thoái môi trường, cải thiện chất lượng môi trường; sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, không phải ai cũng có nhận thức đúng đắn trong các hành động để bảo vệ môi trường. Vì lẽ đó, Nhà nước đã đề ra 14 hành vi bị nghiêm cấm trong công tác bảo vệ môi trường được quy định cụ thể trong Luật Bảo vệ môi trường, để hướng dẫn người dân thực hiện tốt nghĩa vụ và trách nhiệm của mình.

Tiếp nối Phần 1, trong bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ 5 chính sách tiếp theo của Nhà nước về các hành vi bị nghiêm cấm trong công tác bảo vệ môi trường theo Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây sẽ được gọi là Luật bảo vệ môi trường năm 2020).

Thực hiện dự án đầu tư hoặc xả thải khi chưa đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Căn cứ theo khoản 5 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“5. Thực hiện dự án đầu tư hoặc xả thải khi chưa đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.”

Thực tế, có nhiều doanh nghiệp, tổ chức vì lợi nhuận mà lách luật, không đi theo quy trình kiểm nghiệm thông thường mà trực tiếp triển khai các dự án làm ảnh hưởng đến môi trường. Đây là hành vi đáng lên án và cần được ngăn chặn nhanh chóng.

Nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, quá cảnh chất thải từ nước ngoài dưới mọi hình thức.

Khoản 6 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về nghiêm cấm các hành vi nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, quá cảnh chất thải từ nước ngoài dưới mọi hình thức.

Xuất nhập khẩu có thể được hiểu đơn giản là hoạt động kinh giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ với nhau. Khái niệm này cũng được quy định rõ trong Luật Thương mại như sau: “Xuất nhập khẩu là hoạt động mua bán hàng hóa của thương nhân Việt Nam với thương nhân nước ngoài theo các hợp đồng mua bán hàng hóa, bao gồm cả hoạt động tạm nhập tái xuất và tạm xuất tái nhập, chuyển khẩu hàng hóa. Việc thu mua, nhập khẩu phế liệu không rõ nguồn gốc và kiểm định đã tạo ra một lượng lớn chất thải độc hại tới môi trường trong nước ta.

Nhập khẩu trái phép phương tiện, máy móc, thiết bị đã qua sử dụng để phá dỡ, tái chế.

Khoản 7 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về hành vi bị cấm sau:

“7. Nhập khẩu trái phép phương tiện, máy móc, thiết bị đã qua sử dụng để phá dỡ, tái chế.”

Hiện nay, rất nhiều nước đã cho phép nhập khẩu các máy móc thiết bị qua sử dụng để làm nguyên liệu sản xuất. Ở Việt Nam, với trình độ phát triển còn chưa hoàn thiện, vẫn cần đến những nguồn nguyên liệu này để phục vụ cho hoạt động sản xuất. Tuy nhiên, việc nhập khẩu trái phép các nguồn nguyên liệu này sẽ gây ra nhiều tác hại cho môi trường sống do đây là mặt hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hại đến môi trường.

Không thực hiện công trình, biện pháp, hoạt động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Theo khoản 8 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định

“8. Không thực hiện công trình, biện pháp, hoạt động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và quy định khác của pháp luật có liên quan.”

Sự cố môi trường là sự cố xảy ra trong quá trình hoạt động của con người hoặc do biến đổi bất thường của tự nhiên, gây ô nhiễm, suy thoái môi trường nghiêm trọng.

Đối với các dự án thuộc loại hình sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường thì các biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường cần phải được phê duyệt trong các báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Che giấu, hành vi gây ô nhiễm môi trường, cản trở, làm sai lệch, thông tin, gian dối trong hoạt động bảo vệ môi trường dẫn đến hậu quả xấu đối với môi trường.

Căn cứ theo khoản 9 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“9. Che giấu, hành vi gây ô nhiễm môi trường, cản trở, làm sai lệch, thông tin, gian dối trong hoạt động bảo vệ môi trường dẫn đến hậu quả xấu đối với môi trường.”

Hoạt động bảo vệ môi trường luôn là một trong những vấn đề được quan tâm và ưu tiên hàng đầu tại nước ta. Bên cạnh những chính sách khuyến khích các cá nhân có đóng góp tích cực đến môi trường, Nhà nước cũng nghiêm cấm mạnh mẽ các hành vi che giấu, cản trở, gian dối trong công tác bảo vệ môi trường và có những biện pháp hành chính nhất định để giải quyết nhóm đối tượng này.

Trên đây là 5 nhóm hành vi bị nghiêm cấm tiếp nối Phần 1. Cùng Luật Hoàng Anh tìm hiểu rõ hơn về nhóm hành vi cuối cùng bị nghiêm cấm của Nhà nước trong các hoạt động bảo vệ môi trường ở Phần 3.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh