Môi trường luôn là lĩnh vực nóng hổi được Nhà nước và Chính phủ quan tâm hàng đầu. Việc đảm bảo môi trường xung quanh mỗi người khiến đời sống sinh hoạt và sản xuất có hiệu quả hơn cả. Vì vậy, Nhà nước đã đưa ra những chính sách thiết thực để bảo vệ môi trường và hướng dẫn người dân có những hành động hợp lý nhất.

Tiếp nối Phần 1, trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ 6 chính sách tiếp theo của Nhà nước trong công tác bảo vệ môi trường theo Điều 5 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây sẽ được gọi là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Bảo đảm quyền lợi của tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân đóng góp cho hoạt động bảo vệ môi trường; ưu đãi, hỗ trợ hoạt động bảo vệ môi trường; thúc đẩy sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường.

Căn cứ vào khoản 6 Điều 5 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“6. Bảo đảm quyền lợi của tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân đóng góp cho hoạt động bảo vệ môi trường; ưu đãi, hỗ trợ hoạt động bảo vệ môi trường; thúc đẩy sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường.”

Bảo vệ môi trường là những hoạt động thực hiện trong lâu dài và toàn diện. Để thúc đẩy ý chí bảo vệ môi trường của người dân thì cần có những chính sách đảm bảo về quyền lợi đối với những người có đóng góp tích cực trong công tác bảo vệ. Ngày nay, có nhiều doanh nghiệp đã tình nguyện dùng các nguyên liệu đầu vào từ tự nhiên với giá cao nhưng mang lại hiệu quả tốt vừa bảo vệ môi trường, góp phần tuyên truyền quan điểm ý thức bảo vệ môi trường lan rộng đến từng khu dân cư.

Tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ xử lý ô nhiễm, tái chế, xử lý chất thải; ưu tiên chuyển giao và áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện môi trường, kỹ thuật hiện có tốt nhất; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực về bảo vệ môi trường.

Chính sách này đã được quy định cụ thể ở Khoản 7 Điều 5 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 trong bảo đảm quyền lợi của các nhân tố có tác động tích cực đến môi trường.

Không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế là phương châm hành động của các chính quyền từ trung ương đến địa phương. Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, Nhà nước đã đề ra các chính sách tăng cường nghiên cứu khoa học và ứng dụng các nghiên cứu này vào công tác bảo vệ môi trường.

Tôn vinh, khen thưởng cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân có đóng góp tích cực trong hoạt động bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.

Khoản 8 Điều 5 Luật Bảo vệ môi năm 2020 quy định:

“8. Tôn vinh, khen thưởng cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân có đóng góp tích cực trong hoạt động bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.”

Bên cạnh những biện pháp cứng rắn, để thu hút sự tham gia của cộng đồng vào công tác bảo vệ môi trường thì cần đưa nội dung bảo vệ môi trường vào các phong trào thi đua, các hình thức khen thưởng hàng năm và đột xuất, lồng ghép trong phong trào thi đua vào các văn bản quy phạm pháp luật. Chính sách này đã góp phần lan rộng ý nghĩa của các hoạt động bảo vệ môi trường và khuyến khích, cổ động thái độ của người dân trong việc bảo vệ môi trường.

Mở rộng, tăng cường hội nhập, hợp tác quốc tế, và thực hiện cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường.

Theo khoản 9 Điều 5 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã đưa ra chính sách mở rộng, tăng cường hội nhập, hợp tác quốc tế và thực hiện cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường.

Công tác bảo vệ môi trường là hoạt động mang tính xã hội và toàn diện. Đây không chỉ là trách nhiệm của một quốc gia mà là của toàn cầu. Hiện nay, các quốc gia đã đưa ra hàng loạt các trách nhiệm quốc tế và thực hiện cam kết mạnh mẽ để bảo vệ môi trường địa cầu. Điển hình, Việt Nam đã thực hiện trách nhiệm quốc tế về bảo vệ môi trường biến đổi khí hậu qua thực hiện kinh tế tuần hoàn.

Thực hiện sàng lọc dự án đầu tư theo tiêu chí về môi trường; áp dụng công cụ quản lý môi trường phù hợp theo từng giai đoạn của chiến lược, quy hoạch, chương trình và dự án đầu tư.

Khoản 10 Điều 5 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 về chính sách là thực hiện sàng lọc dự án đầu tư theo tiêu chí về môi trường; áp dụng công cụ quản lý môi trường phù hợp theo từng giai đoạn của chiến lược, quy hoạch, chương trình và dự án đầu tư.

Tính đến hiện tại, tình trạng môi trường đã phân thành nhiều cấp độ khác nhau đòi hỏi những cách quản lý phù hợp và khẩn cấp. Vì vậy Nhà nước đã đưa ra những chính sách sàng lọc dự án, phân vùng môi trường theo từng tiêu chí cụ thể. Các tiêu chí này cơ bản dựa vào quy mô nguồn vốn đầu tư, quy mô hoạt động của dự án, vị trí triển khai để xác định mức độ, tầm quan trọng của dự án đó để xử lý kịp thời. Điều này cũng góp phần làm tạo điều kiện thuận lợi để xử lý kịp thời và đem lại hiệu quả cao hơn trong quản lý môi trường.

Lồng ghép, thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong xây dựng và thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Căn cứ khoản 11 Điều 5 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“11. Lồng ghép, thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong xây dựng và thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội.”

Nền kinh tế tuần hoàn được hiểu là mô hình kinh tế dựa trên nguyên lý cơ bản “mọi thứ đều là đầu vào đối với thứ khác”. Nó chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo, loại bỏ việc sử dụng các hóa chất độc hại và chất thải gây suy giảm khả năng tái sử dụng thông qua thiết kế ưu việt của vật liệu, sản phẩm hệ thống trong phạm vi này, các mô hình kinh doanh.

Kinh tế xanh là một nền kinh tế nhằm cải thiện đời sống con người và tài sản xã hội đồng thời chú trọng giảm thiểu những hiểm họa môi trường và sự khan hiếm tài nguyên.

Chuyển dịch kinh tế theo kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh là xu thế tất yếu của thời đại. Thực hiện Kinh tế tuần hoàn là cách thức để Việt Nam thực hiện trách nhiệm quốc tế trong việc thực hiện các cam kết về bảo vệ môi trường.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh