Tài nguyên nước là các nguồn nước mà con người sử dụng hoặc có thể sử dụng vào những mục đích khác nhau. Nước được dùng trong hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, dân dụng, giải trí và môi trường. Có thể thấy được, nước là nguồn tài nguyên quý giá, nước rất cần thiết cho hoạt động sống của con người cũng như các sinh vật. Đồng thời là nguồn tài nguyên thiết yếu cho sự phát triển bền vững của quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn nước sạch đã giảm đáng kể, tình trạng sử dụng nước không hợp lý mà lý do chủ yếu lại đến từ hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con người. Chính vì vậy, việc quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý, tiết kiệm nguồn nước đã trở thành mục tiêu hàng đầu của Nhà nước.

Tiếp nối Phần 1, trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày các nội dung tiếp theo về chính sách của Nhà nước về tài nguyên nước theo Điều 4 Luật Tài nguyên nước số 06/VBHN-VPQH ngày 04 tháng 1 năm 2017 (sau đây được gọi là Luật Tài nguyên nước năm 2017).

Ưu tiên đầu tư tìm kiếm, thăm dò, khai thác nguồn nước, có chính sách ưu đãi các dự án đầu tư khai thác nước

Căn cứ theo khoản 3 Điều 4 Luật Tài nguyên nước năm 2017 quy định như sau:

“3. Ưu tiên đầu tư tìm kiếm, thăm dò, khai thác nguồn nước, có chính sách ưu đãi đối với các dự án đầu tư khai thác nước để giải quyết nước sinh hoạt, sản xuất cho nhân dân các vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng khan hiếm nước ngọt.”

Nguồn nước là các dạng tích tụ nước tự nhiên hoặc nhân tạo có thể khai thác, sử dụng bao gồm sông, suối, kênh, rạch, hồ, ao, đầm, phá, biển, các tầng chứa nước dưới đất; mưa, băng, tuyết và các dạng tích tụ nước khác. Theo đó, nước là nguồn tài nguyên quan trọng thiết yếu đối với cuộc sống con người và sinh vật.

Việc cấp nước sinh hoạt cho người dân ở các vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện khó khăn, khan hiếm nước ngọt còn gặp nhiều thách thức bởi điều kiện địa lý, khí hậu, cơ sở vật chất yếu kém… Vì vậy, Nhà nước đó có những chính sách ưu tiên tìm kiếm khai thác nguồn nước tại các địa bàn còn gặp nhiều khó khăn trong khai thác nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất.

Đầu tư và khuyến khích đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến để quản lý, bảo vệ, phát triển các nguồn nước

Nội dung này được quy định chi tiết tại khoản 4 Điều 4 Luật Tài nguyên nước năm 2017.

Theo đó, nhà nước đã có chính sách Đầu tư và có cơ chế khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến để quản lý, bảo vệ, phát triển các nguồn nước, khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên nước, xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật để tái sử dụng, xử lý nước mặn, nước lợ thành nước ngọt, thu gom, sử dụng nước mưa, bổ sung nhân tạo nước dưới đất, khôi phục nguồn nước bị ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra.

Nước là nguồn tài nguyên quý giá và chiếm phần lớn trên Trái Đất. Tuy nhiên nguồn nước ngọt, nước sách để phục vụ cho hoạt động sinh hoạt, sản xuất lại là nguồn tài nguyên có hạn và ngày một giảm đi đáng kể. Vì vậy, các hoạt động nghiên cứu để bảo vệ nguồn nước sạch cũng như tái tạo, xử lý nước mặn, nước lợ thành nước ngọt và hồi phục các nguồn nước bị ô nhiễm được Nhà nước ưu tiên khuyến khích đầu tư.

Bảo đảm ngân sách cho các hoạt động điều tra cơ bản, quy hoạch tài nguyên nước, bảo vệ tài nguyên nước, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra

Chính sách cuối cùng là Bảo đảm ngân sách cho các hoạt động điều tra cơ bản, quy hoạch tài nguyên nước, bảo vệ tài nguyên nước, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra.

Hậu quả tác hại do nước gây ra như lũ lụt, mưa lớn có thể gây xói mòn đất, ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống cũng như hoạt động kinh doanh sản xuất của con người.

Để tăng cường công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả, tác hại do nước gây ra, cần chú trọng áp dụng các công cụ kinh tế và xem là một trong những giải pháp được khuyến khích nhằm bảo vệ môi trường, góp phần đạt mục tiêu phát triển bền vững; bổ sung ngân sách đầu tư cho lĩnh vực tài nguyên nước, trong đó tập trung chủ yếu cho việc đẩy mạnh năng lực quản lý, bảo vệ, phát triển tài nguyên nước và phòng, chống tác hại của nước gây ra; thực hiện dự án điều tra cơ bản, các dự án quy hoạch nguồn nước, dự án quy hoạch tài nguyên nước địa phương; xây dựng phương án phòng, chống lụt, bão, hộ đê; nâng cấp cải thiện hồ điều hòa trong khu vực đô thị đáp ứng thoát nước mưa trong mùa mưa lũ và dự trữ cung cấp nước vào mùa khô...

Ngoài ra, xác định công tác thanh tra, kiểm tra được coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý tài nguyên nước, xây dựng kế hoạch và tiến hành kiểm tra định kỳ tình hình triển khai, thi hành pháp luật về tài nguyên nước, việc chấp hành quy định của pháp luật về tài nguyên nước tại một số cơ sở khai thác, sử dụng nước, xả nước thải vào nguồn nước.

Xem thêm tại: Tổng hợp bài viết về Luật Tài nguyên nước