Bảo vệ môi trường đang là vấn đề lớn mang tính toàn cầu nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Theo thống kế, có hàng nghìn tấn rác thải ra môi trường mỗi ngày và dẫn đến nguy cơ ô nhiễm môi trường trầm trọng. Đi kèm với sự phát triển của nền kinh tế khoa học, các công nghệ máy móc kỹ thuật phát triển vượt bậc thì điều này cũng gây ra những đe dọa không nhỏ đến môi trường. Đặc biệt là những vấn đề thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường cũng là những thách thức lớn của xã hội khi phải xác định thiệt hại và trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Nhận thấy được tính cấp thiết của vấn đề này, Nhà nước và Chính phủ đã đưa ra các quy định về thiệt hại về môi trường để xác định rõ trách nhiệm của toàn thể trong các công tác bảo vệ môi trường.

Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ các yêu cầu về thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường theo Điều 135 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây được gọi là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Thực hiện giám định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường

Căn cứ vào khoản 1 Điều 135 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định như sau:

“1. Giám định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường được thực hiện theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân bị thiệt hại hoặc cơ quan giải quyết việc bồi thường thiệt hại về môi trường.”

Trong đó, chức năng, tính hữu ích của môi trường được thể hiện qua các phương diện chính như sau: không gian sinh tồn của con người, nguồn cung cấp tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học, nơi chứa đựng và tiêu hủy chất thải do con người thải ra trong các hoạt động sinh hoạt và kinh doanh sản xuất. Như vậy có thể hiểu sự suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường xảy ra khi chất lượng của các yếu tố môi trường sau khi bị tác động thấp hơn so với tiêu chuẩn về chất lượng môi trường và lượng nguồn tài nguyên thiên nhiên bị khai thác, sử dụng lớn hơn được được tái tạo; chất lượng chất thải vào môi trường lớn hơn khả năng tự phân hủy, tự làm sạch của môi trường.

Sự suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, thiệt hại về tính mạng sức khỏe và các lợi ích hợp pháp khác. Vì vậy việc giám định thiệt hại là xác định giá trị thiệt hại về môi trường do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường. Kết quả giám định là cơ sở để xác định trách nhiệm khôi phục lại tình hình môi trường và bồi thường thiệt hại, phục vụ công tác xử lý các vi phạm.

Căn cứ giám định thiệt hại

Nội dung này được quy định tại khoản 2 Điều 135 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Theo đó, căn cứ giám định thiệt hại gồm hồ sơ yêu cầu bồi thường thiệt hại, thông tin, số liệu, chứng cứ và căn cứ khác có liên quan đến bồi thường thiệt hại và đối tượng gây thiệt hại.

Vì vậy, các thông tin cung cấp về cơ quan có thẩm quyền để làm căn cứ giám định thiệt hại phải đảm bảo tính xác thực và rõ ràng nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong mối quan hệ bồi thường thiệt hại.

Tổ chức giám định thiệt hại

Khoản 3 Điều 135 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định như sau:

“3. Tổ chức giám định thiệt hại để bên yêu cầu giám định thiệt hại lựa chọn; trường hợp không có sự thống nhất của các bên thì việc chọn tổ chức giám định thiệt hại do cơ quan giải quyết bồi thường thiệt hại quyết định.”

Việc xác định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường được tiến hành độc lập hoặc có sự phối hợp giữa bên gây thiệt hại và bên bị thiệt hại.  

Theo đó, đối với giám định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường được thực hiện theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân bị thiệt hại hoặc cơ quan giải quyết việc bồi thường thiệt hại về môi trường. Việc lựa chọn tổ chức giám định thiệt hại phải được sự đồng thuận của bên đòi bồi thường và bên phải bồi thường; trường hợp các bên không thống nhất thì việc chọn tổ chức giám định thiệt hại do cơ quan được giao trách nhiệm giải quyết việc bồi thường thiệt hại quyết định.

Khoản 4 Điều này quy định Chính phủ quy định chi tiết về giám định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh