Hợp đồng dầu khí là gì?

Dầu khí luôn là ngành mũi nhọn của hầu hết các quốc gia trên thế giới, cung cấp nguồn năng lượng và nguyên liệu quan trọng bậc nhất phục vụ sản xuất điện, nhiên liệu cho giao thông vận tải và các ngành kinh tế, cung cấp đầu vào cho các ngành công nghiệp khác như: hóa chất, phân bón… Với nguồn tiềm năng dồi dào này, có thể nói ngành dầu khí có thể phát triển mạnh mẽ để đóng góp cho sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa của đất nước, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và đóng góp vào nguồn thu ngân sách nhà nước.

Cơ sở pháp lý

Luật Dầu khí ngày 06 tháng 7 năm 1993 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 9 năm 1993, được sửa đổi, bổ sung bởi:

1. Luật số 19/2000/QH10 ngày 09 tháng 6 năm 2000 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dầu khí, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2000;

2. Luật số 10/2008/QH12 ngày 03 tháng 6 năm 2008 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dầu khí, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2009;

3. Luật số 35/2018/QH14 ngày 20 tháng 11 năm 2018 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2019.

Hình thức hợp đồng

Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Luật Dầu khí năm 1993, sửa đổi bổ sung năm 2008 ghi nhận định nghĩa về dầu khí như sau:

“1. Dầu khí gồm dầu thô, khí thiên nhiên và hydrocarbon ở thể khí, lỏng, rắn hoặc nửa rắn trong trạng thái tự nhiên, kể cả khí than, sulphur và các chất tương tự khác kèm theo hydrocarbon nhưng không bao gồm than, đá phiến sét, bitum hoặc các khoáng sản khác có thể chiết xuất được dầu.”

Theo đó, hoạt động dầu khí là hoạt tìm kiếm thăm dò, phát triển mỏ và khai thác dầu khí, kể cả hoạt động phục vụ trực tiếp cho các hoạt động này. Dầu khí là nguồn tài nguyên hữu hạn và đang có nguy cơ cạn kiệt do hoạt động khai thác quá mức của con người. Chính vì vậy, Nhà nước đã có những quy định cụ thể về hợp đồng dầu khí nhằm quản lý thống nhất và có hiệu quả nhất trong lĩnh vực dầu khí.

Hợp đồng dầu khí là một chế định quan trọng trong Luật Dầu khí, vì nó là văn bản pháp lý gắn liền với quá trình triển khai các hoạt động dầu khí và đây cũng là cơ sở quan trọng cho việc thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp dầu khí.

Hiện nay, hợp đồng dầu khí được ký kết dưới các hình thức sau:

• Hợp đồng chia sản phẩm;
• Hợp đồng liên doanh;
• Các hình thức khác.

Trong thời buổi các quốc gia đang phải đối mặt với các rủi ro như tài nguyên cạn kiệt, xu hướng suy giảm sản lượng khai thác trong khi nhu cầu ngày càng tăng cao, nhiều mỏ nhỏ, mỏ cận biên (loại mỏ với trình độ kỹ thuật - công nghệ cùng với những điều kiện kinh tế - thị trường và định chế tài chính trong các hợp đồng ở thời điểm hiện tại không thể phát triển và khai thác một cách hiệu quả) chưa được phát triển vì chi phí phát triển ước tính tương tự như phát triển các mỏ lớn. Việc áp dụng các mẫu hợp đồng chia sản phẩm cho các đối tượng mỏ nhỏ, mỏ cận biên không còn hấp dẫn với nhà đầu tư.

Nội dung của hợp đồng dầu khí

Hợp đồng dầu khí phải tuân thủ Hợp đồng mẫu do Chính phủ Việt Nam ban hành, bao gồm các nội dung sau:

1. Tư cách pháp lý của tổ chức, cá nhân tham gia ký kết hợp đồng;

2. Đối tượng của hợp đồng;

3. Giới hạn diện tích và tiến độ hoàn trả diện tích hợp đồng;

4. Thời hạn hợp đồng;

5. Điều kiện chấm dứt hợp đồng trước thời hạn hoặc kéo dài thời hạn hợp đồng;

6. Cam kết về tiến độ công việc và đầu tư tài chính;

7. Quyền và nghĩa vụ của các bên ký kết hợp đồng;

8. Việc thu hồi vốn đầu tư, xác định lợi nhuận và phân chia lợi nhuận; quyền của nước chủ nhà đối với tài sản cố định sau khi hoàn vốn và sau khi chấm dứt hợp đồng;

9. Điều kiện chuyển nhượng quyền và nghĩa vụ của các bên ký kết hợp đồng; quyền của Tập đoàn dầu khí Việt Nam được tham gia vốn đầu tư;

10. Cam kết đào tạo và ưu tiên sử dụng lao động, dịch vụ Việt Nam;

11. Trách nhiệm bảo vệ môi trường và bảo đảm an toàn trong khi tiến hành hoạt động dầu khí;

12. Phương thức giải quyết tranh chấp phát sinh từ hợp đồng và luật áp dụng.

Ngoài những quy định trong Hợp đồng mẫu, các bên ký kết hợp đồng được thỏa thuận các điều khoản khác nhưng không được trái với quy định của Luật Dầu khí và các quy định khác có liên quan của pháp luật Việt Nam.

Các bên ký kết hợp đồng dầu khí có thể thỏa thuận cử một bên tham gia hợp đồng dầu khí làm Người điều hành hoặc thuê Người điều hành hoặc thành lập Công ty điều hành chung theo quy định của Chính phủ Việt Nam.

Trong trường hợp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, các bên ký kết hợp đồng dầu khí có thể thỏa thuận không áp dụng Hợp đồng mẫu nhưng hợp đồng ký kết vẫn phải bao gồm các nội dung chính đã nêu ở trên.