Thăm dò, khai thác nước dưới đất được quy định như thế nào?

Cùng với tốc độ phát triển kinh tế - xã hội thì tình trạng ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt tài nguyên môi trường cũng diễn ra phức tạp, có ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững. Có thể thấy được, nước là nguồn tài nguyên quý giá, nước rất cần thiết cho hoạt động sống của con người cũng như các sinh vật. Đồng thời là nguồn tài nguyên thiết yếu cho sự phát triển bền vững của quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn nước sạch đã giảm đáng kể, tình trạng sử dụng nước không hợp lý mà lý do chủ yếu lại đến từ hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con người. Đặc biệt, hiện nay Việt Nam đứng thứ tư trên thế giới về ô nhiễm rác thải biển, đặc biệt là tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa, một vài những khu vực rừng ngập mặn tại Việt Nam cũng tràn ngập túi rác thải nilon. Chính vì vậy, việc quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý, tiết kiệm nguồn nước đã trở thành mục tiêu hàng đầu của Nhà nước. 

Vậy, pháp luật quy định như thế nào về thăm dò, khai thác nước dưới đất. Điều kiện, trình tự cấp giấy phép thăm dò, khai thác nước dưới đất? Hãy GỌI NGAY tới số điện thoại 0908308123 để được Luật sư đất đai giỏi TƯ VẤN MIỄN PHÍ một cách nhanh chóng, đầy đủ nhất hoặc tìm hiểu các thông tin pháp lý cần thiết thông qua nội dung bài viết dưới đây.

Căn cứ pháp lý

- Luật Tài nguyên nước năm 2017;

- Nghị định 02/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật tài nguyên nước;

- Thông tư 27/2014 TT-BTNMT Quy định việc đăng ký khai thác nước dưới đất, mẫu hồ sơ cấp, gia hạn, điều chỉnh, cấp lại giấy phép tài nguyên nước.

Thăm dò, khai thác nước dưới đất là gì?

Nước dưới đất là nước tồn tại trong các tầng chứa nước dưới đất. Thăm dò, khai thác nước dưới đất hiểu là việc tìm kiếm, phát hiện và sử dụng nước tồn tại trong các tầng chứa nước dưới đât. Tổ chức, cá nhân thăm dò nước dưới đất, khai thác nước dưới đất phải có giấy phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 

Giấy phép tài nguyên nước là giấy phép do cơ quan quản lý nhà nước cấp cho các chủ thể khi các chủ thể này tiến hành các hoạt động khai thác, sử dụng, tác động đến trữ lượng và chất lượng của các tài nguyên nước nhằm kiểm soát hoạt động khai thác hoạt động tài nguyên nước một cách hiệu quả, tiết kiệm.

Giấy phép thăm dò tài nguyên nước dưới đất là một loại giấy phép con được cấp cho các chủ thể nhằm mục đích kiểm sát về trữ lượng và chất lượng của nguồn tài nguyên nước tại 1 khu vực nhất định, không bao gồm hoạt động kiểm tra và sử dụng nguồn tài nguyên nước đó.

Việc cấp giấy phép khai thác nước dưới đất phải căn cứ vào quy hoạch tài nguyên nước, kết quả điều tra cơ bản, thăm dò nước dưới đất, tiềm năng, trữ lượng nước dưới đất và các quy định về khu vực hạn chế khai thác nước dưới đất.

Các trường hợp không cần giấy phép thăm dò, khai thác nước dưới đất

Các trường hợp khai thác, sử dụng tài nguyên nước không phải đăng ký, không phải xin phép:

a) Khai thác, sử dụng nước cho sinh hoạt của hộ gia đình;

b) Khai thác, sử dụng nước với quy mô nhỏ cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ;

c) Khai thác, sử dụng nước biển để sản xuất muối;

d) Khai thác, sử dụng nước phục vụ các hoạt động văn hóa, tôn giáo, nghiên cứu khoa học;

đ) Khai thác, sử dụng nước cho phòng cháy, chữa cháy, ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm, dịch bệnh và các trường hợp khẩn cấp khác theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp.

Tuy nhiên, trường hợp khai thác nước dưới đất quy định tại các điểm a, b và d nêu trên ở các vùng mà mực nước đã bị suy giảm quá mức thì phải đăng ký.

Khu vực và hình thức hạn chế khai thác nước dưới đất

Theo đó, hạn chế khai thác nước dưới đất tại các khu vực sau đây:

- Khu vực có nguồn nước mặt có khả năng đáp ứng ổn định cho các nhu cầu sử dụng nước;

Trong đó, nước mặt là nước tồn tại trên mặt đất liền hoặc hải đảo.

- Khu vực có mực nước dưới đất bị suy giảm liên tục và có nguy cơ bị hạ thấp quá mức;

- Khu vực có nguy cơ sụt, lún đất, xâm nhập mặn, gia tăng ô nhiễm do khai thác nước dưới đất;

- Khu vực có nguồn nước dưới đất bị ô nhiễm hoặc có dấu hiệu ô nhiễm nhưng chưa có giải pháp công nghệ xử lý bảo đảm chất lượng;

- Khu đô thị, khu dân cư tập trung ở nông thôn, khu, cụm công nghiệp tập trung, làng nghề đã có hệ thống cấp nước tập trung và dịch vụ cấp nước bảo đảm đáp ứng yêu cầu chất lượng, số lượng.

Các hình thức hạn chế khai thác nước dưới đất bao gồm:

- Hạn chế về đối tượng, mục đích khai thác;

- Hạn chế về lưu lượng, thời gian khai thác;

- Hạn chế về số lượng công trình, độ sâu, tầng chứa nước khai thác.

Hồ sơ xin cấp phép thăm dò, khai thác tài nguyên nước dưới đất 

Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép thăm dò nước dưới đất bao gồm:

- Đơn đề nghị cấp giấy phép (mẫu 01 ban hành kèm theo Nghị định số 02/2023/NĐ-CP ngày 01 tháng 02 năm 2023 của Chính phủ);

- Đề án thăm dò nước dưới đất đối với công trình có quy mô từ 200 m3/ngày đêm trở lên; thiết kế giếng thăm dò đối với công trình có quy mô nhỏ hơn 200 m3/ngày đêm.

Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước dưới đất bao gồm:

- Đơn đề nghị cấp giấy phép;

- Sơ đồ khu vực và vị trí công trình khai thác nước dưới đất;

- Báo cáo kết quả thăm dò đánh giá trữ lượng nước dưới đất kèm theo phương án khai thác đối với công trình có quy mô từ 200 m3/ngày đêm trở lên hoặc báo cáo kết quả thi công giếng khai thác đối với công trình có quy mô nhỏ hơn 200 m3/ngày đêm trong trường hợp chưa có công trình khai thác; báo cáo hiện trạng khai thác đối với trường hợp công trình khai thác nước dưới đất đang hoạt động;

Thẩm quyền cấp giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất 

Bộ Tài nguyên và Môi trường; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Sở Tài nguyên và môi trường cấp tỉnh là ba cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất. 

- Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép đối với các trường hợp:

+Thăm dò nước dưới đất đối với công trình có lưu lượng từ 3.000 m3/ngày đêm trở lên;

+ Khai thác nước dưới đất đối với công trình có lưu lượng từ 3.000 m3/ngày đêm trở lên;

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấpgiấy phép đối với các trường hợp Khai thác nước dưới đất đối với công trình có lưu lượng từ 3.000 m3/ngày đêm trở xuống; 

- Sở Tài nguyên và Môi trường cấp tỉnh cấp giấy phép đối với các trường hợp thăm dò nước dưới đất đối với công trình có lưu lượng từ 3.000 m3/ngày đêm trở xuống.

Trình tự, thủ tục cấp giấy phép thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước

Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ

Tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép nộp 01 bộ hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện hoặc bản điện tử qua hệ thống cổng dịch vụ công trực tuyến và nộp phí thẩm định hồ sơ theo quy định;

Bước 2 : Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ:

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm xem xét, kiểm tra hồ sơ. Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, cơ quan tiếp nhận hồ sơ thông báo cho tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép để bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo quy định.

Trường hợp hồ sơ sau khi đã bổ sung mà vẫn không đáp ứng yêu cầu theo quy định thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ trả lại hồ sơ và thông báo rõ lý do cho tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép.

Bước 3: Thẩm định hồ sơ

Thẩm định đề án, báo cáo thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước trong hồ sơ đề nghị cấp phép (sau đây gọi chung là đề án, báo cáo):

Trong thời hạn 30 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ , cơ quan tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm thẩm định đề án, báo cáo; nếu cần thiết thì kiểm tra thực tế hiện trường, lập hội đồng thẩm định đề án, báo cáo. Trường hợp đủ điều kiện cấp phép, cơ quan tiếp nhận hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép; trường hợp không đủ điều kiện để cấp phép thì trả lại hồ sơ cho tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép và thông báo lý do không cấp phép;

Trường hợp phải bổ sung, chỉnh sửa để hoàn thiện đề án, báo cáo thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ gửi văn bản thông báo cho tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép nêu rõ những nội dung cần bổ sung, hoàn thiện đề án, báo cáo. Thời gian bổ sung, hoàn thiện đề án, báo cáo không tính vào thời gian thẩm định đề án, báo cáo. Thời gian thẩm định sau khi đề án, báo cáo được bổ sung hoàn chỉnh là 18 ngày làm việc;

Trường hợp phải lập lại đề án, báo cáo, cơ quan tiếp nhận hồ sơ gửi văn bản thông báo cho tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép nêu rõ những nội dung đề án, báo cáo chưa đạt yêu cầu, phải làm lại và trả lại hồ sơ đề nghị cấp phép.

Bước 4: Trả kết quả giải quyết hồ sơ cấp phép

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được giấy phép của cơ quan có thẩm quyền, cơ quan tiếp nhận hồ sơ thông báo cho tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép để nhận giấy phép.

Điều kiện được cấp giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất 

Tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép tài nguyên nước thăm dò, khai thác sử dụng tài nguyên dưới đất phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

- Đã hoàn thành việc thông báo, lấy ý kiến đại diện cộng đồng dân cư, tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định.

- Có đề án, báo cáo phù hợp với quy hoạch về tài nguyên nước, quy hoạch tỉnh, quy định vùng hạn chế khai thác nước dưới đất, quy hoạch chuyên ngành có liên quan đã được phế duyệt hoặc phù hợp với khả năng nguồn nước nếu chưa có các quy hoạch và quy định vùng hạn chế khai thác nước dưới đất. Đề án, báo cáo phải do tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực theo quy định lập; thông tin, số liệu sử dụng để lập đề án, báo cáo phải bảo đảm đầy đủ, rõ ràng, chính xác và trung thực.

- Phương án thiết kế công trình hoặc công trình khai thác tài nguyên nước phải phù hợp với quy mô, đối tượng khai thác và đáp ứng yêu cầu bảo vệ tài nguyên nước, môi trường.

- Trường hợp thăm dò, khai thác, sử dụng nước mà chưa có giấy phép tài nguyên nước, cơ quan có thẩm quyền xem xét quyết định cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước khi đáp ứng các điều kiện cấp phép theo quy định.

Các yêu cầu, điều kiện cụ thể đối với từng trường hợp thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước do cơ quan cấp phép quy định nhằm mục đích bảo vệ nguồn nước, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác liên quan.

Một số lưu ý khi xin cấp giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất 

1. Thời hạn của giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất

Giấy phép thăm dò nước dưới đất có thời hạn là 02 năm và được xem xét gia hạn 01 làn, thời gian gia hạn không quá 01 năm;

Giấy phép khai thác, sử dụng nước dưới đất có thời hạn tối đa là 10 năm, tối thiểu là 03 năm và được xem xét gia hạn nhiều lần, mỗi lần gia hạn tối thiểu là 02 năm, tối đa là 05 năm.

Tổ chức cá nhân có thể xin gia hạn, cấp lại hoặc điều chỉnh giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất khi đáp ứng đủ điều kiện và tiến hành theo trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

2. Lệ phí xin cấp giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất

Tổ chức, cá nhân phải nộp lệ phí thẩm định hồ sơ và lệ phí cấp giấy phép. Theo đó:

- Lệ phí thẩm định hồ sơ tùy thuộc vào quy mô thăm dò, khai thác thì việc thẩm định, đánh giá đề án báo cáo sẽ giao động trong khoảng 10.000.000 đồng đến 18.000.000 đồng.

- Lệ phí cấp giấy phép là 150.000 đồng/giấy phép.

3. Xử phạt vi phạm khi thăm dò, khai thác nước dưới đất không có giấy phép 

Điều 10 Nghị định 36/2020/NĐ-CP quy định hành vi vi phạm quy định của giấy phép thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước tùy theo tính chất mức độ và hành vi vi phạm, tổ chức cá nhân sẽ bị xử phạt hành chính từ 2.000.00 đồng đến 70.000.000 đồng; đồng thời còn áp dụng các hình phạt bổ sung, khắc phục hậu quả.

Dịch vụ đăng ký nhận cha mẹ con của Luật Hoàng Anh 

Trên đây là các vấn đề pháp lý cơ bản nhất liên quan đến giấy phép thăm dò, khai thác sử dụng nước dưới đất. Nếu như có thắc mắc hoặc có vấn đề nào chưa rõ, đừng ngần ngại liên hệ với Công ty Luật Hoàng Anh qua số hotline: 0908 308 123 để trao đổi và làm rõ thêm.

Các luật sư của Luật Hoàng Anh là những luật sư chuyên nghiệp, có nhiều năm kinh nghiệm hành nghề, trực tiếp tiến hành tư vấn và cung cấp dịch vụ theo yêu cầu của bạn một cách nhanh chóng - hiệu quả nhất.