Có thể nói, nước ta được đánh giá có nhiều lợi thế về tài nguyên khoáng sản. Các kết quả công tác điều tra, đánh giá cho thất nguồn tài nguyên khoáng sản khá đa dạng và phong phú với trên 5000 mỏ, điểm quặng của 60 loại khoáng sản khác nhau như than, sắt, đá vôi…; có một số loại khoáng sản có quy mô trữ lượng đáng kể, tầm cỡ thế giới, có ý nghĩa chiến lượng và lá nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Tuy nhiên, hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản lại trở thành thách thức lớn khi nguồn khoáng sản đang ngày một cạn kiệt do con người chỉ khai thác mà không có phương pháp bảo vệ, cải tạo. Thậm chí còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, đất đai của quốc gia. Nhận thấy thực tế này, Chính phủ đã đưa ra các phương án cụ thể nhằm quản lý hoạt động khai thác sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản đi kèm với bảo vệ môi trường.

Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày nội dung về thẩm quyền cấp giấy phép thăm dò khoáng sản, giấy phép khai thác khoáng sản theo Điều 82 Luật Khoáng sản số 60/2010/QH12 ngày 17 tháng 11 năm 2010 (sau đây được gọi là Luật Khoáng sản năm 2010).

Thẩm quyền của Bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường

Căn cứ vào khoản 1 Điều 82 Luật Khoáng sản năm 2010 quy định như sau:

“1. Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.”

Khoáng sản là khoáng vật, khoáng chất có ích được tích tụ tự nhiên ở thể rắn, thể lỏng, thể khí tồn tại trong lòng đất, trên mặt đất, bao gồm cả khoáng vật, khoáng chất ở bãi thải của mỏ.

Thăm dò khoáng sản là hoạt động nhằm xác định trữ lượng, chất lượng khoáng sản và các thông tin khác phục vụ khai thác khoáng sản. Khai thác khoáng sản là hoạt động nhằm thu hồi khoáng sản, bao gồm xây dựng cơ bản mỏ, khai đào, phân loại, làm giàu và các hoạt động khác có liên quan.

Theo đó, trừ các trường hợp thuộc thẩm quyền do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp phép đã được trình bày dưới đây thì Bộ Tài nguyên và Môi trường có quyền cấp giấy phép thăm dò khoáng sản, giấy phép khai thác khoáng sản.

Thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Nội dung này được quy định chi tiết tại khoản 2 Điều 82 Luật Khoáng sản năm 2010.

Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn, khoáng sản tại các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường khoanh định và công bố; Giấy phép khai thác tận thu khoáng sản.

Thẩm quyền gia hạn, thu hồi, chấp thuận trả lại các loại giấy phép

Theo đó, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản, Giấy phép khai thác tận thu khoáng sản nào thì có quyền gia hạn, thu hồi, chấp thuận trả lại loại giấy phép đó; chấp thuận trả lại một phần diện tích khu vực thăm dò, khai thác khoáng sản; chấp thuận chuyển nhượng quyền thăm dò khoáng sản, quyền khai thác khoáng sản.

Trình tự, thủ tục gia hạn, thu hồi, chấp thuận trả lại hoặc trả lại một phần diện tích khu vực hoạt động khoáng sản, chuyển nhượng quyền thăm dò, khai thác khoáng sản được thực hiện theo các hướng dẫn của chính phủ. Cụ thể tại Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.

Thanh tra chuyên ngành về khoáng sản

Cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về khoáng sản.

Tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành về khoáng sản thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về thanh tra.

Theo đó, trong hoạt động thăm dò khoáng sản, cơ quan chức năng sẽ thanh tra việc thực hiện quy định về khu vực được phép thăm dò khoáng sản, gồm xác định việc cắm mốc các điểm khép góc khu vực được phép thăm dò khoáng sản của tổ chức, cá nhân; xác định diện tích thăm dò vượt ra ngoài phạm vi khu vực được phép thăm dò khoáng sản.

Đồng thời, thanh tra việc thực hiện các quy định khác như: thực hiện các biện pháp ngăn ngừa ô nhiễm môi trường nêu trong đề án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thẩm định; san lấp các công trình thăm dò đã hoàn thành (giếng, lò, hào, hố…); thực hiện biện pháp khắc phục khi đã gây ô nhiễm môi trường trong quá trình thăm dò khoáng sản độc hại.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật khoáng sản

Luật Hoàng Anh