Hiện nay, môi trường chính là một trong những vấn đề nóng bỏng được quan tâm hàng đầu. Các hoạt động bảo vệ môi trường cũng được Chính phủ ưu tiên thực hiện để đảm bảo đời sống sinh hoạt và sản xuất kinh doanh của người dân. Để tiết kiệm thời gian chi phí điều tra và phân tích chất lượng môi trường thì việc phân loại dự án đầu tư  theo tiêu chí môi trường là rất thiết thực, có thể phân vùng nhóm dự án cần phải đánh giá tác động môi trường và những nhóm nào không cần phải đánh giá.

Vì vậy Nhà nước đã đưa ra các quy định về đánh giá tác động môi trường để hướng dẫn các cơ quan tổ chức có hành động đúng đắn nhất. Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ 3 nội dung đầu tiên về tham vấn đánh giá tác động môi trường theo quy định tại Điều 33 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây sẽ được gọi tắt là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Đối tượng của tham vấn đánh giá tác động môi trường

Căn cứ theo khoản 1 Điều 33 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về đối tượng được tham vấn bao gồm:

a) Cộng đồng dân cư, cá nhân chịu tác động trực tiếp bởi dự án đầu tư;

b) Cơ quan, tổ chức có liên quan trực tiếp đến dự án đầu tư.

Theo đó, đối tượng được tham vấn gồm cộng đồng dân cư, cá nhân chịu ảnh hưởng từ các dự án đầu tư và các cơ quan, tổ chức có liên quan trực tiếp đến dự án này. Tham vấn cộng đồng khi xây dựng báo cáo đánh giá tác động môi trường có giúp mọi người biết được những tác động của dự án đến với đời sống sinh hoạt và sản xuất của mình. Qua đó, người dân và cơ quan, tổ chức xem xét, chấp nhận và kiểm tra việc thực hiện dự án của chủ đầu tư.

Trách nhiệm thực hiện tham vấn

Khoản 2 Điều 33 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

 “2. Trách nhiệm thực hiện tham vấn được quy định như sau:

a) Chủ dự án đầu tư phải thực hiện tham vấn đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này, được khuyến khích tham vấn ý kiến chuyên gia trong quá trình thực hiện đánh giá tác động môi trường;

b) Cơ quan, tổ chức quy định tại điểm b khoản 1 Điều này có trách nhiệm trả lời chủ dự án đầu tư bằng văn bản về nội dung được tham vấn trong thời hạn quy định; trường hợp hết thời hạn quy định mà không có văn bản trả lời thì được coi là thống nhất với nội dung tham vấn.”

Tham vấn là quá trình hỗ trợ về mặt tâm lý trong đó các nhà tham vấn sử dụng những kiến thức, kỹ năng chuyên môn và thái độ để giúp đối phương nhận thức được vấn đề cần biết và đưa ra quyết định của bản thân.

Theo đó, chủ dự án đầu tư có trách nhiệm thực hiện tham vấn các đối tượng: cộng đồng dân cư và cá nhân chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các dự án này. Hình thức thực hiện bằng họp cộng đồng dân cư do chủ dự án và Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thực hiện dự án đồng chủ trì với sự tham gia của những người đại diện cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, tổ dân phố, thôn bản. Quá trình thực hiện tham vấn được khuyến khích tham vấn ý kiến chuyên gia để đảm bảo quá trình diễn ra thuận lợi, hiệu quả.

Cơ quan, tổ chức có liên quan trực tiếp đến dự án đầu tư do chủ đầu tư tham vấn có trách nhiệm phải trả lời tham vấn theo nội dung và hình thức văn bản theo quy định pháp luật.

Nội dung tham vấn

Khoản 3 Điều 33 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về nội dung tham vấn trong quá trình thực hiện đánh giá tác động môi trường bao gồm:

a) Vị trí thực hiện dự án đầu tư;

b) Tác động môi trường của dự án đầu tư;

c) Biện pháp giảm thiểu tác động xấu đến môi trường;

d) Chương trình quản lý và giám sát môi trường; phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường;

đ) Các nội dung khác có liên quan đến dự án đầu tư.

Theo đó, tham vấn trong quá trình thực hiện đánh giá phải đảm bảo các nội dung về vị trí thực hiện, tác động đến môi trường và đưa ra được biện pháp khắc phục. Đồng thời, lập phương án phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường... Các nội dung này phải được thực hiện một cách rõ ràng, minh bạch và đảm bảo tính chính xác.

Trên đây là những nội dung về đối tượng và trách nhiệm, nội dung về tham vấn đánh giá môi trường. Các nội dung tiếp theo sẽ được Luật Hoàng Anh làm rõ ở Phần 2.

Luật Hoàng Anh