Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay thì môi trường chính là vấn đề nóng bỏng được chính phủ các quốc gia quan tâm hàng đầu, trong đó có Việt Nam. Song song với quá trình phát triển công nghệ hiện đại thì chất thải đang dần trở thành mối nguy hại đối với đời sống và sức khỏe con người. Tình trạng nước thải khi xả thẳng ra môi trường đang là một trong những vấn đề có tính nguy hại rất cao bởi các công tác kiểm tra, rà soát nguồn nước thải gặp nhiều khó khăn và thách thức từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Nguyên do chính dẫn đến tình trạng này lại chủ yếu đến từ hoạt động kinh doanh sản xuất và sinh hoạt của con người. Chính vì thế, để có được một môi trường xanh, sạch, đẹp thì cần phải có những giải pháp tối ưu và hiệu quả nhất. Nhận thấy được vấn đề này, Chính phủ đã đưa ra các quy định cụ thể về việc quản lý nước thải để kiểm soát, bảo vệ môi trường một cách hệ thống nhất.

Tiếp nối Phần 1, trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ 4 nội dung tiếp theo về xử lý nước thải theo Điều 86 Luật bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây được gọi là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Nước thải sinh hoạt phát sinh từ tổ chức, hộ gia đình tại khu dân cư không tập trung

Căn cứ theo khoản 4 Điều 86 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định như sau:

“4. Nước thải sinh hoạt phát sinh từ tổ chức, hộ gia đình tại khu dân cư không tập trung phải được thu gom, xử lý tại chỗ đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường trước khi thải vào nguồn tiếp nhận.”

Nước thải là nước đã bị thay đổi đặc điểm, tính chất do sử dụng hoặc do các hoạt động của con người xả vào hệ thống thoát nước hoặc ra môi trường. Nói cách khác, nước thải là nước đã qua sử dụng và có chứa các vật chất độc hại, các hợp chất hữu cơ, vô cơ hoặc cả các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, vi rút có thể làm ô nhiễm môi trường nếu bị tích tụ quá lâu.

Nguồn tiếp nhận nước thải là hệ thống thoát nước đô thị, khu dân cư, khu công nghiệp, cụm công nghiệp; sông, suối, khe, rạch, kênh, mương; hồ, ao, đầm, phá; vùng nước biển ven bờ có mục đích sử dụng xác định.

Khu dân cư không tập trung là khu tập hợp thưa thớt người dân, hộ gia đình cứ trú không tập trung trong phạm vi nhất định vì vậy mà hệ thống thu gom, xử lý nước thải ở xa khu vực sinh sống. Theo đó, nước thải sinh hoạt được phát sinh tại đây cần được thu gom xử lý tại chỗ trước khi vào nguồn tiếp nhận để đảm bảo quá trình di chuyển đến nguồn tiếp nhận không phát tán chất độc hại ra môi trường hay làm bị biến chất làm ảnh hưởng môi trường sống xung quanh.

Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Nội dung này được quy định cụ thể tại khoản 5 Điều 86 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:

a) Đầu tư, khuyến khích đầu tư xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải đô thị, khu dân cư tập trung trên địa bàn thuộc trách nhiệm đầu tư của Nhà nước theo quy định của pháp luật;

b) Ban hành lộ trình bố trí quỹ đất, đầu tư hoặc khuyến khích đầu tư xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải đô thị, khu dân cư tập trung trong trường hợp chưa có hệ thống thu gom, xử lý nước thải;

c) Ban hành lộ trình và chính sách hỗ trợ để tổ chức, hộ gia đình trong đô thị, khu dân cư tập trung xây dựng công trình, lắp đặt thiết bị xử lý nước thải tại chỗ đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường trước khi thải vào nguồn tiếp nhận trong trường hợp không bố trí được quỹ đất xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tại khu đô thị, khu dân cư tập trung đã hình thành trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành;

d) Ban hành lộ trình thực hiện và chính sách hỗ trợ thu gom, xử lý tại chỗ nước thải sinh hoạt phát sinh từ tổ chức, hộ gia đình, tại các khu dân cư không tập trung.

Trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường

Khoản 6 Điều 86 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn về công nghệ, kỹ thuật xử lý nước thải tại chỗ.

Ví dụ: Quyết định số 04/2008/QĐ-BTNMT ngày 18 tháng 07 năm 2008 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường.

Theo đó, khoản 1 Quyết định này quy định về ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường sau:

“1. QCVN 01:2008/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp chế biến cao su thiên nhiên;”

Trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Xây dựng

Khỏan 7 Điều 86 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định như sau:

“7. Bộ trưởng Bộ Xây dựng hướng dẫn về công trình hạ tầng kỹ thuật thu gom, thoát nước thải đô thị, khu dân cư tập trung quy định tại Điều này.”

Ví dụ: Nghị định số 12/VBHN – BXD ngày 27 tháng 4 năm 2020 của Bộ xây dựng quy định về thoát nước và xử lý nước thải.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh