Cùng với tốc độ phát triển kinh tế - xã hội thì tình trạng ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt tài nguyên môi trường cũng diễn ra phức tạp, có ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững. Tài nguyên nước là các nguồn nước mà con người sử dụng hoặc có thể sử dụng vào những mục đích khác nhau. Nước được dùng trong hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, dân dụng, giải trí và môi trường. Có thể thấy được, nước là nguồn tài nguyên quý giá, nước rất cần thiết cho hoạt động sống của con người cũng như các sinh vật. Đồng thời là nguồn tài nguyên thiết yếu cho sự phát triển bền vững của quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn nước sạch đã giảm đáng kể, tình trạng sử dụng nước không hợp lý mà lý do chủ yếu lại đến từ hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con người. Chính vì vậy, việc quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý, tiết kiệm nguồn nước đã trở thành mục tiêu hàng đầu của Nhà nước. Muốn vậy, trước hết cần phải nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của nguồn nước đối với cuộc sống và phát triển kinh tế xã hội.

Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày các nội dung về trách nhiệm bảo vệ tài nguyên nước theo Điều 25 Luật Tài nguyên nước số 06/VBHN-VPQH ngày 04 tháng 1 năm 2017 (sau đây được gọi là Luật Tài nguyên nước năm 2017).

Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân

Nội dung này được quy định chi tiết tại khoản 1 và khoản 3 Điều 25 Luật Tài nguyên nước năm 2017.

Tài nguyên nước bao gồm nguồn nước mặt, nước dưới đất, nước mưa và nước biển thuộc lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Theo đó, tổ chức, cá nhân phải có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên nước.

Khoản 3 Điều này quy định:

“3. Tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thường xuyên bảo vệ nguồn nước do mình khai thác, sử dụng, đồng thời có quyền giám sát những hành vi, hiện tượng gây ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước của tổ chức, cá nhân khác.”

Ô nhiễm nguồn nước là sự biến đổi tính chất vật lý, tính chất hóa học và thành phần sinh học của nước không phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho phép, gây ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật.

Suy thoái nguồn nước là sự suy giảm về số lượng, chất lượng nguồn nước so với trạng thái tự nhiên hoặc so với trạng thái của nguồn nước đã được quan trắc trong các thời kỳ trước đó.

Cạn kiệt nguồn nước là sự suy giảm nghiêm trọng về số lượng của nguồn nước, làm cho nguồn nước không còn khả năng đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng và duy trì hệ sinh thái thủy sinh.

Chính quyền địa phương các cấp có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên nước tại địa phương

Khoản 2 Điều 25 Luật Tài nguyên nước năm 2017 quy định Chính quyền địa phương các cấp có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên nước tại địa phương.

Nhu cầu sử dụng nước sạch ngày càng lớn mạnh do sự phát triển nhanh chóng của sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và hoạt động của con người. Do đó, cần phải có các cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch hợp lý và sát sao đến từng địa phương để tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên nước.

Người phát hiện hành vi, hiện tượng gây tổn hại hoặc đe dọa đến an toàn nguồn nước có trách nhiệm ngăn chặn và báo ngay cho chính quyền địa phương nơi gần nhất để kịp thời xử lý.

Khoản 4 Điều 25 Luật Tài nguyên nước năm 2017 quy định chi tiết như sau:

“4. Người phát hiện hành vi, hiện tượng gây tổn hại hoặc đe dọa đến an toàn nguồn nước có trách nhiệm ngăn chặn và báo ngay cho chính quyền địa phương nơi gần nhất để kịp thời xử lý. Trường hợp chính quyền địa phương nhận được thông báo không xử lý được thì phải báo cáo ngay cho chính quyền địa phương cấp trên trực tiếp hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.”

Nguồn nước là các dạng tích tụ nước tự nhiên hoặc nhân tạo có thể khai thác, sử dụng bao gồm sông, suối, kênh, rạch, hồ, ao, đầm, phá, biển, các tầng chứa nước dưới đất; mưa, băng, tuyết và các dạng tích tụ nước khác.

Theo đó, an toàn nguồn nước là sự đảm bảo chất lượng, số lượng nước để phục vụ cho sức khỏe, tính mạng và hoạt động sản xuất của con người, cho môi trường sinh thái đối với cộng đồng dân cư, đồng thời bảo đảm được bảo vệ trước các loại dịch bệnh, thiên tai liên quan đến nước.

Như vậy, người phát hiện hành vi, hiện tượng có thể làm ảnh hưởng đến sự an toàn nguồn nước phải báo ngay cho chính quyền địa phương để có phương án xử lý kịp thời.

Xem thêm tại: Tổng hợp bài viết về Luật Tài nguyên nước