Bảo vệ môi trường đang là vấn đề lớn mang tính toàn cầu nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Theo thống kế, có hàng nghìn tấn rác thải ra môi trường mỗi ngày và dẫn đến nguy cơ ô nhiễm môi trường trầm trọng. Đi kèm với sự phát triển của nền kinh tế khoa học, các công nghệ máy móc kỹ thuật phát triển vượt bậc thì điều này cũng gây ra những đe dọa không nhỏ đến môi trường. Đặc biệt là những vấn đề thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường cũng là những thách thức lớn của xã hội khi phải xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường để lại.

Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ các yêu cầu về xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường theo Điều 132 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây được gọi là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Xác định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường

Căn cứ theo khoản 1 Điều 132 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về việc xác định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường bao gồm các nội dung sau đây:

“a) Xác định phạm vi, diện tích, khu vực môi trường bị ô nhiễm, suy thoái;

b) Xác định số lượng thành phần môi trường bị suy giảm, các loại hình hệ sinh thái, các loài bị thiệt hại;

c) Xác định mức độ thiệt hại của từng thành phần môi trường, hệ sinh thái, các loài.”

Trong đó, chức năng, tính hữu ích của môi trường được thể hiện qua các phương diện chính như sau: không gian sinh tồn của con người, nguồn cung cấp tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học, nơi chứa đựng và tiêu hủy chất thải do con người thải ra trong các hoạt động sinh hoạt và kinh doanh sản xuất.

Như vậy có thể hiểu sự suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường xảy ra khi chất lượng của các yếu tố môi trường sau khi bị tác động thấp hơn so với tiêu chuẩn về chất lượng môi trường và lượng nguồn tài nguyên thiên nhiên bị khai thác, sử dụng lớn hơn được được tái tạo; chất lượng chất thải vào môi trường lớn hơn khả năng tự phân hủy, tự làm sạch của môi trường.

Việc xác định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường được tiến hành độc lập hoặc có sự phối hợp giữa bên gây thiệt hại và bên bị thiệt hại.

Nội dung này được quy định chi tiết tại khoản 2 Điều 132 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Theo đó, việc xác định thiệt hại do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường được tiến hành độc lập hoặc có sự phối hợp giữa bên gây thiệt hại và bên bị thiệt hại. Trường hợp mỗi bên hoặc các bên có yêu cầu thì cơ quan chuyên môn về bảo vệ môi trường có trách nhiệm tham gia hướng dẫn cách tính xác định thiệt hại hoặc chứng kiến việc xác định thiệt hại.

Pháp luật quy định việc tính toán thiệt hại đối với môi trường căn cứ vào chi phí khắc phục ô nhiễm, suy thoái và phục hồi môi trường tại nơi xảy ra ô nhiễm, suy thoái để đạt các quy chuẩn kỹ thuật về môi trường đối với chất lượng môi trường nước, chất lượng môi trường đất; chi phí để phục hồi hệ sinh thái và loài được ưu tiên bảo vệ về bằng hoặc tương đương với trạng thái ban đầu.

Việc xác định thiệt hại đối với sức khỏe, tính mạng của con người, tài sản và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường gây ra được thực hiện theo quy định của pháp luật.

Khoản 3 Điều 132 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định việc xác định thiệt hại đối với sức khỏe, tính mạng của con người, tài sản và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường gây ra được thực hiện theo quy định của pháp luật.

Như vậy, việc xác định thiệt hại và bồi thường thiệt hại đối với sức khỏe, tính mạng của con người, tài sản và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân do hậu quả của môi trường bị ô nhiễm, suy thoái được thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự.

Chính phủ quy định chi tiết việc xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường.

Khoản 4 Điều 132 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định Chính phủ quy định chi tiết việc xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường.

Ví dụ: Nghị định số 03/2015/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2015 của Chính phủ về quy định về xác định thiệt hại đối với môi trường.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh