Bảo vệ môi trường đang là vấn đề lớn mang tính toàn cầu nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Song song với quá trình phát triển của nền kinh tế công nghiệp thì môi trường cũng đang ngày càng bị đe dọa nghiêm trọng do hoạt động sinh hoạt và kinh doanh sản xuất của con người. Theo thống kế, có hàng nghìn tấn rác thải ra môi trường mỗi ngày và dẫn đến nguy cơ ô nhiễm môi trường trầm trọng. Nhận thấy được tính cấp thiết của vấn đề này, Nhà nước và Chính phủ đã đưa ra các quy định về bảo vệ môi trường nhằm hướng dẫn các tổ chức, cá nhân có hành động hợp lý nhất.

Tiếp nối phần 1, trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ các yêu cầu tiếp theo về quản lý chất thải theo Điều 72 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (sau đây được gọi là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Quản lý nước thải

Căn cứ theo khoản 2 Điều 72 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“2. Yêu cầu chung về quản lý nước thải được quy định như sau:

a) Nước thải phải được thu gom và xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường trước khi xả ra nguồn tiếp nhận;

b) Nước thải được khuyến khích tái sử dụng khi đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường và mục đích sử dụng nước;

c) Nước thải có chứa thông số môi trường nguy hại vượt ngưỡng quy định phải được quản lý theo quy định về quản lý chất thải nguy hại;

d) Việc xả nước thải sau xử lý ra môi trường phải được quản lý theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, phù hợp với khả năng chịu tải của môi trường tiếp nhận.”

Nước thải là nước được thải ra sau khi đã sử dụng, hoặc được tạo ra trong một quá trình công nghệ và không còn có giá trị trực tiếp đối với quá trình đó nữa. Nước thải có thể có nguồn gốc từ hoạt động của các hộ gia đình, công nghiệp, thương mại, nông nghiệp, nước chảy tràn bề mặt, nước mưa bão, dòng vào cống ngầm hoặc nước thấm qua.

Nước thải có chứa các chất hữu cơ hòa tan như u-rê, đường, dược phẩm, chất vô cơ như cát, sỏi, hạt kim loại, muối, xyanua, các loại vi khuẩn, virus, bao bì đã qua sử dụng hoặc các chất độc hại như thuốc trừ sâu, diệt cỏ… Nước thải khi đổ ra sông hồ, ngấm vào đất cát có thể làm ô nhiễm môi trường nơi nó đi qua và gây ra các bệnh truyền nhiễm cho con người. Chính vì vậy mà việc xử lý nước thải phải thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền và tuân thủ pháp luật để tránh ảnh hưởng đến môi trường và sinh vật.

Quản lý khí thải

Khoản 3 Điều 72 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định:

“3. Khí thải phải được thu gom và xử lý đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường.”

Thời kì công nghiệp hóa hiện đại hóa phát triển là lúc môi trường không khí bị ảnh hưởng nặng nề. Khí thải từ các khu công nghiệp, xe cộ, nhà máy... là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống con người.

Khí thải là các thành phần vật chất độc hại dạng khí hoặc hơi được thải ra từ những hoạt động sản xuất công nghiệp và sinh hoạt hàng ngày của con người và phổ biến là khí thải CO2, Nox và khí thải CFCs. Sinh vật tồn tại được trên Trái Đất là nhờ vào không khí và những nguồn khí như Oxi để duy trì sự sống trong khi CO2 là khí thải, không duy trì sự sống của con người và động vật. Vì vậy việc thải ra ngày càng nhiều khí độc hại như CO2 làm môi trường bị chênh lệch, không đủ nguồn Oxi cung ứng cho sự sống.

Theo đó, nhà nước yêu cầu khí thải phải được quản lý và xử lý kịp thời đảm bảo không xả thải quá mức cho phép ra môi trường gây ảnh hưởng đến sự sống của con người.

Trách nhiệm của tổ chức cá nhân

Nội dung này được quy định trực tiếp tại khoản 4 Điều 72 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Theo đó, tổ chức, cá nhân có phát sinh chất thải có trách nhiệm sau:

1. Áp dụng giải pháp tiết kiệm tài nguyên, năng lượng; sử dụng nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu thân thiện môi trường, năng lượng tái tạo;

2. Áp dụng công nghệ, chương trình sản xuất sạch hơn, kiểm soát môi trường và các biện pháp khác để giảm thiểu phát sinh chất thải;

3. Cập nhật thông tin trên cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia khi chuyển giao chất thải nguy hại, chất thải rắn công nghiệp thông thường phải xử lý cho cơ sở có giấy phép môi trường phù hợp.

Các chất thải được phát sinh chủ yếu từ hoạt động sinh hoạt và kinh doanh sản xuất của con người. Chính vì vậy mỗi cá nhân tổ chức có phát sinh chất thải phải tự quản lý, chịu trách nhiệm về hoạt động của mình, sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên và theo dõi kiểm soát chất thải môi trường trên địa bàn thường xuyên. Đối với những loại chất thải nguy hại hay chất thải rắn khó xử lý cần chuyển giao cho cơ sở có giấy phép thu gom, giải quyết nhanh chóng.

Trên đây là nội dung về quản lý khí thải, nước thải và trách nhiệm của tổ chức cá nhân về quản lý chất thải. Các nội dung tiếp theo sẽ được Luật Hoàng Anh làm rõ ở Phần 3.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về luật bảo vệ môi trường

Luật Hoàng Anh