Tài sản nào thuộc đối tượng trưng dụng?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 2 Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản năm 2008, Trưng dụng tài sản là việc Nhà nước sử dụng có thời hạn tài sản của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư thông qua quyết định hành chính trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia.

Khác với hoạt động trưng mua tài sản (Nhà nước mua tài sản của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình), trưng dụng tài sản là việc Nhà nước sử dụng có thời hạn tài sản của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia. Như vậy, có thể hiểu, tài sản vẫn thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư, còn Nhà nước sẽ có quyền sử dụng tài sản đó. Việc trưng dụng tài sản được thông qua quyết định hành chính do chủ thể có thẩm quyền ban hành.

Tài sản thuộc đối tượng trưng dụng được quy định tại Điều 23 Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản năm 2008:

“Điều 23. Tài sản thuộc đối tượng trưng dụng

1. Nhà, đất và tài sản khác gắn liền với đất.

2. Máy móc, thiết bị, phương tiện giao thông vận tải, thông tin liên lạc và phương tiện kỹ thuật khác”.

Căn cứ theo quy định trên, tài sản thuộc đối tượng trưng dụng bao gồm:

Nhà, đất và tài sản khác gắn liền với đất

Theo khoản 1 Điều 104 Luật Đất đai năm 2013, tài sản gắn liền với đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất bao gồm Nhà ở; Công trình xây dựng khác; Rừng sản xuất là rừng trồng; Cây lâu năm.

Thêm vào đó, khoản 4 Điều 3 Nghị định 21/2021/NĐ-CP quy định tài sản gắn liền với đất bao gồm Nhà ở, công trình xây dựng thuộc dự án đầu tư xây dựng nhà ở; Nhà ở riêng lẻ (nhà ở được xây dựng trên thửa đất ở riêng biệt thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề và nhà ở độc lập - Khoản 2 Điều 3 Luật Nhà ở năm 2014); Công trình xây dựng khác; Cây lâu năm, rừng sản xuất là rừng trồng hoặc vật khác gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

Như vậy, trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia như đất nước trong tình trạng chiến tranh hoặc trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, an ninh quốc gia có nguy cơ bị đe dọa, mục tiêu quan trọng về an ninh quốc gia có khả năng bị xâm phạm hoặc cần được tăng cường bảo vệ, hay khi phải đối phó với nguy cơ hoặc để khắc phục thảm họa do thiên tai, dịch bệnh gây ra trên diện rộng, Nhà nước có thể ban hành quyết định hành chính thực hiện trưng dụng nhà ở, công trình xây dựng thuộc dự án đầu tư xây dựng nhà ở, nhà ở riêng lẻ, công trình xây dựng khác, cây lâu năm, rừng sản xuất là rừng trồng hoặc vật khác gắn liền với đất theo quy định của pháp luật của các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư.

Máy móc, thiết bị, phương tiện giao thông vận tải, thông tin liên lạc và phương tiện kỹ thuật khác

Máy móc được hiểu là những vật được chế tạo gồm nhiều bộ phận, thường là phức tạp, dùng để thực hiện chính xác hoặc hàng loạt công việc chuyên môn nào đó. Máy móc là một cơ cấu cơ học sử dụng sức mạnh để tác dụng lực và điều khiển chuyển động để thực hiện một hành động dự định. Thiết bị được hiểu là những bộ phận phụ trợ, được sử dụng để trợ giúp cho hoạt động của máy. Như vậy, máy móc, thiết bị là một kết cấu hoàn chỉnh, gồm các chi tiết, cụm chi tiết, bộ phận có liên kết với nhau để vận hành, chuyển động theo mục đích sử dụng được thiết kế (Khoản 1 Điều 3 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg).

Phương tiện giao thông vận tải về cơ bản là phương thức vận chuyển bao gồm hàng không, đường sắt, đường bộ, đường thủy, bằng cáp, đường ống và trong không gian. ...

Thông tin liên lạc có thể hiểu đơn giản là những dữ liệu cơ bản để truyền thông tin từ người này đến người khác như tên, số điện thoại, địa chỉ, email,… đây được xem là những thông tin liên lạc cơ bản của cá nhân, tổ chức.

Nhìn chung, những tài sản thuộc đối tượng trưng dụng đều là những tài sản khi đã qua sử dụng nhiều lần mà cơ bản vẫn giữ được tính chất, hình dáng và tính năng sử dụng ban đầu bởi về bản chất Nhà nước không sở hữu những tài sản đó của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư mà chỉ sử dụng trong thời hạn nhất định, sau đó sẽ hoàn trả tài sản trưng dụng.

Luật Hoàng Anh