Biên bản hòa giải trong giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và thương nhân gồm những nội dung gì?

Hòa giải là gì?

Hòa giải là việc các bên tiến hành “thương lượng giải quyết tranh chấp” với sự hỗ trợ của người trung gian, hay còn gọi là hòa giải viên. Đây cũng được xem là phương thức giải quyết tranh chấp không chịu sự điều chỉnh của pháp luật, được thực hiện hòa toàn dựa trên thiện chí của các bên. So với việc lựa chọn phương thức thương lượng để giải quyết tranh chấp thì khi tiến hành hòa giải các bên được thỏa thuận lựa chọn ra một bên trung gian, độc lập, có kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm để giải quyết tranh chấp, đưa ra các lời khuyên về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên.

Người trung gian có thể là cá nhân, tổ chức luật sư,… Ý kiến của người trung gian chỉ mang tính tham khảo. Phương thức hòa giải cũng được các bên lựa chọn vì thủ tục nhanh gọn, các bên có quyền định đoạt, không làm ảnh hưởng đến mối quan hệ hợp tác giữa các bên, không làm mất uy tín của hai bên.

Nhưng pháp luật cũng quy định các bên không được thương lượng, hòa giải trong trường hợp tranh chấp gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích của nhiều người tiêu dùng, lợi ích công cộng.

Căn cứ vào Điều 33 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 quy định về phương thức hòa giải trong tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng háo, dịch vụ như sau:

“Điều 33. Hòa giải

Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và người tiêu dùng có quyền thỏa thuận lựa chọn bên thứ ba là cá nhân hoặc tổ chức hòa giải để thực hiện việc hòa giải.”

Thế nào là Biên bản hòa giải?

Biên bản hòa giải được hiểu khái quát là loại tài liệu do người có thẩm quyền ghi chép về quá trình và kết quả của hoạt động hoà giải. Biên bản hòa giải được lập theo các yêu cầu do luật định và còn được coi là nguồn chứng cứ trong luật tố tụng và trong hoạt động hoà giải ở cơ sở theo Luật Hoà giải ở cơ sở năm 2013.

Nội dung Biên bản hòa giải gồm những gì?

Căn cứ và Điều 36 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong biên bản hòa giải tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ quy định những nội dung sau đây:

“Điều 36. Biên bản hòa giải

1. Biên bản hòa giải phải có các nội dung chính sau đây:

a) Tổ chức, cá nhân tiến hành hòa giải;

b) Các bên tham gia hòa giải;

c) Nội dung hòa giải;

d) Thời gian, địa điểm tiến hành hòa giải;

đ) Ý kiến của các bên tham gia hòa giải;

e) Kết quả hòa giải;

g) Thời hạn thực hiện kết quả hòa giải thành.

2. Biên bản hòa giải phải có chữ ký của các bên tham gia hòa giải và chữ ký xác nhận của tổ chức, cá nhân tiến hành hòa giải.”

Cũng giống như phương thức thương lượng thì các cam kết, thỏa thuận từ kết quả của quá trình hòa giải không bắt buộc cưỡng chế thi hành mà phụ thuộc vào thiện chí, sự tự nguyện của các bên; do đó các tổ chức, cá nhân kinh doanh không đảm bảo chắc chắn sẽ thực hiện đúng như biên bản hòa giải thành, trong khi đó, người tiêu dùng là bên yếu thế, không đủ tiếng nói để yêu cầu thương nhân thực hiện cam kết đến cùng. Tuy vậy, xã hội ngày nay bùng nổ với các phương tiện truyền thông, trên các nền tảng mạng xã hội, “cư dân mạng” đã không ít lần đã đồng lòng đòi lại quyền lợi cho phía người tiêu dùng khi tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ xem thường tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng trong việc sản xuất và nhập khẩu hàng hóa kém chất lượng, hàng hóa chứa thành phần gây độc hại cho người sử dụng.

Thực hiện kết quả hòa giải thành như thế nào?

Khi hai bên thỏa thuận được với nhau thì đó được coi là việc hòa giải thành. Kết quả hòa giải thành là thỏa thuận giữa các bên tranh chấp về việc giải quyết một phần hoặc toàn bộ tranh chấp phát sinh. Căn cứ vào Điều 37 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 thì sau khi hòa giải thành thì các bên có trách nhiệm thực hiện kết quả hòa giải thành trong thời hạn đã thỏa thuận, cụ thể:

“Điều 37. Thực hiện kết quả hòa giải thành

Các bên có trách nhiệm thực hiện kết quả hòa giải thành trong thời hạn đã thỏa thuận trong biên bản hòa giải; trường hợp một bên không tự nguyện thực hiện thì bên kia có quyền khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu giải quyết theo quy định của pháp luật.”

Khi đạt được kết quả hòa giải thành các bên lập văn bản về kết quả hòa giải thành. Văn bản về kết quả hòa giải thành có hiệu lực thi hành đối với các bên theo quy định của pháp luật dân sự. Văn bản về kết quả hòa giải thành gồm các nội dung chính như đã nêu ở mục trên, ví dụ như căn cứ tiến hành hòa giải (phải có thỏa thuận giữa các bên về giải quyết bằng hòa giải); thông tin cơ bản về các bên; nội dung chủ yếu của vụ việc; thỏa thuận đạt được và giải pháp thực hiện; các nội dung khác theo thỏa thuận của các bên phù hợp với quy định của pháp luật.

Đặc biệt trong văn bản về kết quả hòa giải thành có chữ ký của các bên và hòa giải viên thương mại. Văn bản và kết quả hòa giải thành được xem xét công nhận theo quy định của pháp luật tổ tụng dân sự. Trong trường hợp không đạt được kết quả hòa giải thành, các bên có quyền tiếp tục hòa giải hoặc yêu cầu Trọng tài hoặc Tòa án giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật. Và khi các bên đạt được kết quả hòa giải thành thì thủ tục hòa giải chấm dứt.

Luật Hoàng Anh