Biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu được quy định như thế nào?

Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định về các biện pháp hạn chế xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu nhằm hạn chế về số lượng, khối lượng, trị giá của hàng hóa, cửa khẩu xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa và quyền xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của thương nhân thông qua việc thực hiện chế độ hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu, hạn ngạch thuế quan, chỉ định cửa khẩu xuất khẩu, nhập khẩu, chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. Vậy cụ thể biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu được quy định như thế nào?

Khái niệm

Tại Điều 26 Luật Quản lý ngoại thương 2017 định nghĩa biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu như sau:

“Chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu là biện pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng để quyết định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu đối với một số loại hàng hóa nhất định.”

Chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu là biện pháp với mục đích hạn chế việc xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. Đối với biện pháp này, chỉ những thương nhân được cơ quan nhà nươc có thẩm quyền lựa chọn thì mới được phép thưc hiện xuất khẩu, nhập khẩu đối với một số loại hàng hóa nhất định. Những thương nhân không được chỉ định sẽ không được phép thực hiện hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu đối với những loại hàng hóa này.

Áp dụng biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu

Tại Khoản 1 Điều 27 Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định các trường hợp áp dụng biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu. Cụ thể như sau:

+ Theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;

Đây là trường hợp mà Điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia có quy định về việc chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu đối với một số loại hàng hóa nhất định. Như vậy, trong trường hợp này, khi thực hiện xuất khẩu, nhập khẩu nhưng loại hàng hóa này, Việt Nam sẽ phải chỉ định những thương nhân cụ thể để thực hiện theo đúng quy định của Điều ước quốc tế.

+ Hàng hóa độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại theo quy định của pháp luật về thương mại;

Trường hợp này được áp dụng đối với những hàng hóa độc quyền của nhà nước trong hoạt động thương mại. Để áp dụng đúng trong trường hợp này đòi hỏi chủ thể áp dụng phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật về thương mại.

+ Hàng hóa thuộc trường hợp phải áp dụng biện pháp kiểm soát khẩn cấp trong quản lý ngoại thương quy định tại Chương V của Luật Quản lý ngoại thương 2017.

Chủ thể có thẩm quyền sẽ quyết định chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thuộc các trường hợp như: Hàng hóa đến từ quốc gia, vùng lãnh thổ, khu vực địa lý xảy ra chiến tranh, tham gia chiến tranh, xung đột hoặc có nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến an ninh, lợi ích quốc gia của Việt Nam; Hàng hóa đến từ quốc gia, vùng lãnh thổ, khu vực địa lý xảy ra thiên tai, dịch bệnh, sự cố môi trường mà cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam có thông tin một cách công khai hoặc chứng minh được là có đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của người tiêu dùng hàng hóa đó…

Việc áp dụng biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu phải bảo đảm công khai, minh bạch; bảo đảm quyền, lợi ích của Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của thương nhân được chỉ định thực hiện hoạt động ngoại thương (theo Khoản 2 Điều 27 Luật Quản lý ngoại thương 2017).

Thẩm quyền áp dụng biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu

Tại Điều 28 Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định thẩm quyền áp dụng biện pháp chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu như sau:

“1. Chính phủ quy định Danh mục hàng hóa và điều kiện chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu; quy định các Bộ, cơ quan ngang Bộ chịu trách nhiệm quản lý hàng hóa theo Danh mục.

2. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quy định tại khoản 1 Điều này thực hiện chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thuộc thẩm quyền quản lý và chịu trách nhiệm thanh tra, kiểm tra việc thực hiện hoạt động ngoại thương của thương nhân được chỉ định.”

Theo đó, Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo phương thức chỉ định thương nhân quy định tại Phụ lục II Nghị định 69/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 bao gồm:

+ Phôi kim loại sử dụng để đúc, dập tiền kim loại;

+ Giấy in tiền;

+ Mực in tiền;

+ Máy ép phôi chống giả và phôi chống giả để sử dụng cho tiền, ngân phiếu thanh toán và các loại ấn chỉ, giấy tờ có giá khác thuộc ngành Ngân hàng phát hành và quản lý;

+ Máy in tiền;

+ Máy đúc, dập tiền kim loại;

+ Thuốc lá điếu, xì gà.

Việc chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu thực hiện theo quy định của các cơ quan có thẩm quyền quy định tại Phụ lục II Nghị định 69/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Quản lý ngoại thương 2017

Luật Hoàng Anh