Biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa là gì?

Biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa là một trong các biện pháp hành chính quản lý hoạt động ngoại thương. Biện pháp chứng nhận xuất xứ được quy định cụ thể tại Mục 4 Luật Quản lý ngoại thương 2017 và Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018.

Khái niệm

Xuất xứ hàng hóa là nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ nơi sản xuất ra toàn bộ hàng hóa hoặc nơi thực hiện công đoạn chế biến cơ bản cuối cùng đối với hàng hóa trong trường hợp có nhiều nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ tham gia vào quá trình sản xuất ra hàng hóa đó (theo Khoản 1 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018).

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (viết tắt: C/O - Certificate of Origin): là văn bản hoặc các hình thức có giá trị pháp lý tương đương do cơ quan, tổ chức thuộc nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu hàng hóa cấp dựa trên quy định và yêu cầu liên quan về xuất xứ, chỉ rõ nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa đó (theo Khoản 4 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018).

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa giáp lưng là Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa theo quy định tại Điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập, được cấp bởi nước thành viên xuất khẩu trung gian dựa trên Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa của nước thành viên xuất khẩu đầu tiên (theo Khoản 5 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018).

Giấy chứng nhận hàng hóa không thay đổi xuất xứ là Giấy chứng nhận cấp cho hàng hóa nước ngoài được đưa vào kho ngoại quan của Việt Nam, sau đó xuất khẩu đi nước khác, đưa vào nội địa trên cơ sở Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa đã được cấp đầu tiên (theo Khoản 6 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018).

Tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa là hình thức thương nhân tự khai báo và cam kết về xuất xứ của hàng hóa theo quy định của pháp luật (theo Khoản 7 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018).

Chứng từ tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa là văn bản hoặc các hình thức có giá trị pháp lý tương đương do thương nhân tự phát hành theo quy định tại Khoản 7 Điều này (theo Khoản 8 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018).

Chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa

Tại Khoản 1 Điều 32 Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định như sau:

“Điều 32. Biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa

1. Chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa bao gồm:

a) Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa dưới dạng văn bản hoặc các hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp cho thương nhân;

b) Chứng từ tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa do thương nhân phát hành theo quy định tại khoản 2 Điều 34 của Luật này.”

Như vậy, chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa bao gồm:

+ Giấy chứng nhận xuất xứ hàng;

+ Chứng từ tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa.

Áp dụng biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa

Tại Điều 33 Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định việc áp dụng biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong những trường hợp như sau:

+ Đối với thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu có nhu cầu được hưởng ưu đãi thuế quan theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;

+ Pháp luật quy định việc xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa phải có chứng nhận xuất xứ hàng hóa;

+ Do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp theo đề nghị của thương nhân hoặc do thương nhân tự chứng nhận đối với các trường hợp không thuộc quy định ở trên.

Như vậy, áp dụng biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa khi thương nhân có nhu cầu hưởng ưu đãi thuế quan hoặc theo quy định của pháp luật phải có chứng nhận xuất xứ hàng hóa.

Thẩm quyền áp dụng biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa

Tại Điều 34 Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định thẩm quyền áp dụng biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa cụ thể như sau:

+ Bộ trưởng Bộ Công Thương cấp hoặc ủy quyền cho tổ chức khác thực hiện việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa.

+ Bộ trưởng Bộ Công Thương chấp thuận bằng văn bản cho thương nhân tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa xuất khẩu.

Như vậy, thẩm quyền áp dụng biện pháp chứng nhận xuất xứ hàng hóa thuộc thẩm quyền quyết định của Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Quản lý ngoại thương 2017

Luật Hoàng Anh