Biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu được quy định như thế nào?

Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định về các biện pháp hạn chế xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu nhằm hạn chế về số lượng, khối lượng, trị giá của hàng hóa, cửa khẩu xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa và quyền xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của thương nhân thông qua việc thực hiện chế độ hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu, hạn ngạch thuế quan, chỉ định cửa khẩu xuất khẩu, nhập khẩu, chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. Vậy cụ thể biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu được quy định như thế nào?

Khái niệm

Tại Điều 20 Luật Quản lý ngoại thương 2017 định nghĩa biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu như sau:

Hạn ngạch thuế quan xuất khẩu là biện pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng để quyết định số lượng, khối lượng, trị giá của hàng hóa xuất khẩu với thuế suất cụ thể.

Hạn ngạch thuế quan nhập khẩu là biện pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng để quyết định số lượng, khối lượng, trị giá của hàng hóa nhập khẩu với thuế suất ưu đãi hơn so với mức thuế suất ngoài hạn ngạch.

Từ khái niệm trên đây, có thể hiểu hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu là biện pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng. Biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu nhằm mục đích để xác định được thuế suất cụ thể đối với hàng hóa xuất khẩu. Trong khi đó, mục đích của hạn ngạch thuế quan nhập khẩu là để quyết định thuế suất ưu đãi so với mức thuế suất ngoài hạn ngạch. Việc quyết định này đều phải dựa trên số lượng, khối lượng, giá trị cụ thể của hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu.

Đây là biện pháp Việt Nam đã cam kết khi gia nhập WTO, theo đó, có 04 mặt hàng sẽ được Việt Nam duy trì cơ chế hạn ngạch thuế quan, bao gồm: trứng gia cầm, muối, đường, lá thuốc lá. Ngoài ra, Việt Nam còn áp dụng trong trường hợp có ưu đãi đặc biệt đối với một số đối tác thương mại đặc biệt như Lào, Campuchia hoặc theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu

Tại Điều 21 Luật Quản lý ngoại thương quy định việc áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu như sau:

“1. Áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

2. Không áp dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đối với số lượng, khối lượng, trị giá của hàng hóa được dùng để sản xuất, gia công hàng hóa xuất khẩu.

3. Việc áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu phải bảo đảm công khai, minh bạch về số lượng, khối lượng, trị giá của hàng hóa; công khai, minh bạch, khách quan về phương thức phân giao hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu.”

Theo đó, việc áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu được thực hiện theo các quy định trong Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Cũng giống với biện pháp cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu; biện pháp hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu… khi Điều ước quốc tế do Việt Nam tham gia có quy định áp dụng các biện pháp này thì hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu khi ra khỏi hay vào lãnh thổ Việt Nam sẽ bị áp dụng theo quy định của Điều ước quốc tế đó.

Đối với số lượng, giá trị của hàng hóa nhập khẩu được dùng để sản xuất, gia công hàng hóa xuất khẩu thì sẽ không bị áp dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu.

Khi thực hiện áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu phải tuân theo nguyên tắc công khai, minh bạch, khách quan được quy định tại khoản 3 Điều 21 Luật Quản lý ngoại thương 2017.

Thẩm quyền áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan

Tại Điều 22 Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định về thẩm quyền áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan như sau:

“1. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quyết định lượng hạn ngạch thuế quan đối với từng hàng hóa thuộc thẩm quyền quản lý.

2. Bộ Công Thương công bố việc áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan và quyết định phương thức phân giao hạn ngạch thuế quan.”

So với biện pháp tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu; biện pháp hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu…, thì thẩm quyền áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan có sự khác biệt và mở rộng. Đối với biện pháp hạn ngạch thuế quan đã được trao cho Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ có hàng hóa thuộc thẩm quyền của mình tự quyết định lượng hạn ngạch thuế quan đối với từng hàng hóa thuộc thẩm quyền quản lý. Quy định như thế này được cho là phù hơp và bảo đảm kịp thời, chính xác đối với từng loại hàng hóa xuất nhập khẩu.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Quản lý ngoại thương 2017

Luật Hoàng Anh