Mục tiêu, yêu cầu và nguyên tắc xây dựng Luật Giá là gì?

Xuất phát từ yêu cầu phải tiếp tục đổi mới phương thức quản lý giá, khắc phục những bất cập hiện tại để quản lý giá phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường; bảo đảm khuyến khích cạnh tranh về giá Quốc hội đã thông qua Luật Giá 2012.

Trong những năm qua, hệ thống pháp luật về giá đã được ban hành và thực thi trong cuộc sống, góp phần quan trọng trong việc chuyển đổi nền kinh từ từ cơ chế hành chính bao cấp sang cơ chế giá thị trường có sự quản lý của Nhà nước.

Hệ thống pháp luật về giá được xây dựng, bổ sung, hoàn thiện và tổ chức thực hiện trong những năm qua đã thể chế hóa được đường lối của Đảng về quản lý, điều hành giá trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và trở thành một bộ phận quan trọng trong hệ thống pháp luật chung; góp phần tích cực vào việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Hệ thống pháp luật về giá đã mở đường cho việc chuyển từ cơ chế giá hành chính áp đặt sang cơ chế giá thị trường có sự kiểm soát của Nhà nước. Thúc đẩy nhanh quá trình thay thế cơ chế Nhà nước quyết định giá hầu hết các loại hàng hóa, dịch vụ trong nền kinh tế sang việc quy định giá cả theo cơ chế thị trường. Nhà nước giảm mạnh quyền định giá trực tiếp, chỉ còn định giá đối với một số hàng hóa, dịch vụ quan trọng, tác động lớn đến kinh tế - xã hội nhằm ngăn ngừa tình trạng độc quyền về giá, biến độc quyền nhà nước thành độc quyền doanh nghiệp. Nhà nước thực hiện việc quản lý, điều hành giá chủ yếu bằng các biện pháp kinh tế vĩ mô, phù hợp dần với yêu cầu của cơ chế kinh tế thị trường và cam kết hội nhập kinh tế quốc tế; giảm mạnh việc bù lỗ, bù giá, bao cấp qua giá… giảm thiểu sự “méo mó” của hệ thống giá trong nền kinh tế.

Hệ thống pháp luật về giá đã bước đầu tạo được cơ chế phát huy, tôn trọng quyền tự định giá, cạnh tranh về giá của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh theo quy định của pháp luật; tạo ra những điều kiện để huy động, phân bổ và sử dụng hợp lý hơn các nguồn lực của đất nước; góp phần tạo nên tốc độ tăng trưởng cao của nền kinh tế, cải thiện đời sống nhân dân.

Hệ thống pháp luật về giá đã phân định trách nhiệm giữa trung ương, địa phương, các Bộ, các ngành, các doanh nghiệp trong lĩnh vực quản lý giá, bình ổn giá, hiệp thương giá. Đồng thời quy định các cơ chế đấu thầu, đấu giá, thẩm định giá, thỏa thuận giá, niêm yết giá thay cho các cơ chế định giá, phê duyệt giá đã góp phần làm cho thị trường hoạt động công khai minh bạch hơn, giảm thiểu hoạt động của thị trường ngầm, làm cho hệ thống tín hiệu về giá trên thị trường mang tính khách quan hơn.

Mục tiêu, yêu cầu của việc xây dựng Luật Giá

Một là, thể chế hóa đúng đắn đường lối, chính sách phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng và Nhà nước theo hướng: một mặt, bảo đảm vai trò của Nhà nước trong quản lý, điều tiết giá cả và thị trường chủ yếu thông qua các biện pháp kinh tế. Mặt khác, các quy định của Luật phải phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường; thu hẹp danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá; tôn trọng quyền tự định giá của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh; khuyến khích cạnh tranh, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.

Hai là, các quy định của Luật phải góp phần hữu hiệu vào bình ổn giá thị trường, ổn định kinh tế vĩ mô; khắc phục những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, người tiêu dùng và ổn định đời sống nhân dân.

Ba là, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các pháp luật liên quan; bảo đảm tính khả thi, minh bạch và thuận tiện cho tổ chức thực hiện.

Quan điểm chỉ đạo và nguyên tắc xây dựng Luật Giá

Một là, phải phù hợp với yêu cầu về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp với các cam kết quốc tế.

Hai là, phải trên cơ sở đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm thực tiễn thực hiện pháp luật về giá trong những năm qua và những yêu cầu đặt ra trong quản lý, điều hành giá trong thời gian tới. Luật Giá kế thừa những nội dung, những quy định của Pháp lệnh Giá còn phù hợp; thay thế, sửa đổi những nội dung không còn phù hợp; bổ sung những nội dung mới. Bảo đảm sự thống nhất giữa Luật Giá và các luật khác có nội dung về giá, đồng thời bảo đảm để pháp luật về giá và các pháp luật có liên quan tạo thành một thể thống nhất trong hệ thống pháp luật của nước ta.

Ba là, tiếp thu, chọn lọc pháp luật về giá của các nước, vận dụng phù hợp với điều kiện thực tiễn kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Giá 2012

Luật Hoàng Anh