Nguyên tắc quản lý đầu tư công là gì?

Đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án và đối tượng đầu tư công khác theo quy định của Luật Đầu tư công 2019. Hoạt động đầu tư công bao gồm lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư; lập, thẩm định, quyết định chương trình, dự án đầu tư công; lập, thẩm định, phê duyệt, giao, triển khai thực hiện kế hoạch, dự án đầu tư công; quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; nghiệm thu, bàn giao chương trình, quyết toán dự án đầu tư công; theo dõi và đánh giá, kiểm tra, thanh tra kế hoạch, chương trình, dự án đầu tư công.

Nguyên tắc quản lý đầu tư công được quy định tại Điều 12 Luật Đầu tư công 2019 bao gồm các nguyên tắc sau:

Nguyên tắc tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công

Tại Khoản 1 Điều 12 Luật Đầu tư công 2019 quy định về nguyên tắc này như sau:

“1. Tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.”

Nguyên tắc tuân thủ quy định của pháp luật là nguyên tắc bất di bất dịch đối với mọt vẫn đề pháp lý nào đó. Với vấn đề pháp lý khác nhau thì sẽ có nguyên tắc tuân thủ các quy định khác nhau. Đối với đầu tư công cần tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.

Vốn đầu tư công quy định tại Luật Đầu tư công bao gồm: vốn ngân sách nhà nước; vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật. Vốn ngân sách trung ương là vốn chi cho đầu tư phát triển thuộc ngân sách trung ương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Vốn ngân sách địa phương là vốn chi cho đầu tư phát triển thuộc ngân sách địa phương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 5 năm của quốc gia

Tại Khoản 2 Điều 12 Luật Đầu tư công 2019 quy định về nguyên tắc này như sau:

“2. Phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm của quốc gia và quy hoạch có liên quan theo quy định của pháp luật về quy hoạch.”

Trong cơ chế thị trường, nhà nước xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế, thông qua hệ thống cơ chế chính sách để khuyến khích các chủ thể kinh tế thực hiện theo mục tiêu nhà nước đề ra. Đối với đầu tư công cũng vậy, các dự án đầu tư công cũng phải phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm của quốc gia và quy hoạch có liên quan.

Thực hiện đúng trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng vốn đầu tư công

Tại Khoản 3 Điều 12 Luật Đầu tư công 2019 quy định về nguyên tắc này như sau:

“3. Thực hiện đúng trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.”

Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng vốn đầu tư công và tròng hoạt động đầu tư công được quy định cụ thể tại Chương V Luật Đầu tư công 2019. Trong đó có nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, Chính phủ, Bộ và các cơ quan ngang Bộ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động đầu tư công.

Nguyên tắc quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công

Tại Khoản 4 Điều 12 Luật Đầu tư công 2019 quy định về nguyên tắc này như sau:

“4. Quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công theo đúng quy định đối với từng nguồn vốn; bảo đảm đầu tư tập trung, đồng bộ, chất lượng, tiết kiệm, hiệu quả và khả năng cân đối nguồn lực; không để thất thoát, lãng phí.”

Vốn đầu tư công quy định tại Luật Đầu tư công bao gồm: vốn ngân sách nhà nước; vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật. Đối với việc quản lý, sử dụng từng loại vốn được quy định tại Mục 2 Chương 3 Luật Đầu tư công 2019.

Nguyên tắc bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư công

Tại Khoản 5 Điều 12 Luật Đầu tư công 2019 quy định về nguyên tắc này như sau:

“5. Bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư công.”

Nội dung nguyên tắc công khai, minh bạch trong đầu tư công được quy định tại Khoản 1 Điều 14 Luật Đầu tư công 2019 như sau:

+ Chính sách, pháp luật và việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật trong quản lý và sử dụng vốn đầu tư công;

+ Nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công;

+ Nguyên tắc, tiêu chí, căn cứ xác định danh mục dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm;

+ Kế hoạch, chương trình đầu tư công trên địa bàn; vốn bố trí cho từng chương trình theo từng năm, tiến độ thực hiện và giải ngân vốn chương trình đầu tư công;

+ Danh mục dự án trên địa bàn, bao gồm quy mô, tổng mức đầu tư, thời gian, địa điểm; báo cáo đánh giá tác động tổng thể của dự án tới địa bàn đầu tư;

+ Kế hoạch phân bổ vốn đầu tư công trung hạn và hằng năm, bao gồm danh mục dự án và mức vốn đầu tư công bố trí cho từng dự án;

+ Tình hình huy động các nguồn lực và nguồn vốn khác tham gia thực hiện dự án đầu tư công;

+ Tình hình và kết quả thực hiện kế hoạch, chương trình, dự án;

+ Tiến độ thực hiện và giải ngân của dự án;

+ Kết quả nghiệm thu, đánh giá chương trình, dự án;

+ Quyết toán vốn đầu tư công.

Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải thực hiện việc công khai các nội dung đầu tư công theo quy định của pháp luật.

Trên đay là các nguyên tắc trong quản lý đầu tư công mà các cơ quan nhà nước, cá nhân, tổ chức có liên quan đến hoạt động đầu tư công phải tuân theo.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Đầu tư công 2019

Luật Hoàng Anh