Những đối tượng nào áp dụng Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010?

Người tiêu dùng ở bất kỳ quốc gia nào luôn được xem là nhóm đối tượng được quan tâm nhiều nhất, là yếu tố quan trọng và là động lực góp phần tạo nên sự tăng trưởng kinh tế - xã hội của một quốc gia. Và tại Việt Nam, sự ra đời của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 đã quy định chi tiết những đối tượng chịu sự điều chỉnh của luật này, giúp người tiêu dùng không phải chịu những thiệt hại không đáng có trong quan hệ mua bán hàng hóa, dịch vụ.

Căn cứ theo Điều 2 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 thì những đối tượng chịu sự điều chỉnh của pháp luật về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng đó là:

“Điều 2. Đối tượng áp dụng

Luật này áp dụng đối với người tiêu dùng; tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam.”

Người tiêu dùng

Trước hết, người tiêu dùng được hiểu là người mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, tổ chức (căn cứ theo Khoản 1 Điều 3 của Luật này).

Ví dụ trong trường hợp, anh Nguyễn Văn A đến cửa hàng vàng bạc đá quý Minh Huệ mua một chiếc vòng cổ bằng vàng 9999 về để làm trang sức, đeo trên người thì anh A chính là người tiêu dùng. Còn trong trường hợp anh A đến cửa hàng trên cũng mua vòng vàng nhưng để về bán lại cho người khác với giá cao hơn thì trường hợp này, anh A không phải là người tiêu dùng. Vì mục đích của người tiêu dùng khi mua hàng hóa, dịch vụ là về sử dụng cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của chính cá nhân, gia đình, tổ chức đó chứ không phải là mục đích để kinh doanh.

Ngoài ra, các nước trên thế giới cũng có các cách định nghĩa gần giống Việt Nam về người tiêu dùng như theo pháp luật Mỹ: “Người tiêu dùng là người mua hàng hóa, dịch vụ vì mục đích sử dụng cho cá nhân, gia đình, hộ gia đình mà không nhằm mục đích bán lại”[1]. Hay đối với pháp luật tại các nước châu Âu, người tiêu dùng được định nghĩa như sau: “Người tiêu dùng là bất kỳ tự nhiên nhân nào thực hiện việc mua hàng theo hợp đồng được quy định bởi Chỉ thị này, thực hiện vì mục tiêu không liên quan đến thương mại, kinh doanh hay nghề nghiệp”[2]

Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ

Căn cứ theo Khoản 2 Điều 3 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 thì:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

2. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ là tổ chức, cá nhân thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm:

a) Thương nhân theo quy định của Luật thương mại;

b) Cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh.”

Như vậy, thuật ngữ “tổ chức, cá nhân kinh doanh” trong phạm vi điều chỉnh của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 được mở rộng nhiều hơn so với Luật Thương mại năm 2005. Miễn là tổ chức, cá nhân đó thực hiện hoạt động thương mại và liên quan đến thương mại dù có đăng ký kinh doanh hay không đăng ký kinh doanh như là bà bán thịt ngoài chợ, chủ tiệm tạp hóa hay doanh nghiệp sản xuất mỳ ăn liền, … thì đều chịu sự điều chỉnh của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010.

Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Đối tượng cũng chịu sự điều chỉnh của Luật Bảo vệ người tiêu dùng năm 2010 đó là các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Bao gồm:

- Bộ Công thương;

- Bộ, cơ quan ngang Bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công thương thực hiện quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;

- Ủy ban nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại địa phương;

- Các tổ chức xã hội có liên quan như Hội Bảo vệ người tiêu dùng tại các tỉnh, thành phố trên toàn lãnh thổ Việt Nam, Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam,…

- Cá nhân đứng ra đại diện cho nhóm người tiêu dùng bị xâm hại về quyền và lợi ích khi tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ, và yêu cầu giải quyết quyền lợi cho người tiêu dùng.

Luật Hoàng Anh

(1), (2): https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/ban-ve-khai-niem-nguoi-tieu-dung-trong-luat-bao-ve-nguoi-tieu-dung-viet-nam-75940.htm