Quyền của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực giá là gì? (Phần 1)

Tổ chức, cá nhân sản xuất được đề cập đến ở đây chính là các chủ thể tiến hành tạo ra sản phẩm để cung ứng cho thị trường tiêu dùng, hoặc cung ứng những sản phẩm, hàng hóa cho sản xuất,… Còn tổ chức, cá nhân kinh doanh là những chủ thể thực hiện hoạt động trao đổi, mua bán, dịch vụ hàng hóa nhằm thu lại lợi nhuận. Luật Giá năm 2012 quy định quyền của tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh tại Điều 11 của luật. Theo đó, thì tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh có các quyền sau:

“Điều 11. Quyền của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh

1. Tự định giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh, trừ hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

2. Quyết định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh mà Nhà nước quy định khung giá, giá tối đa, giá tối thiểu.

3. Đấu thầu, đấu giá, thoả thuận giá, hiệp thương giá và cạnh tranh về giá dưới các hình thức khác theo quy định của pháp luật khi mua, bán hàng hoá, dịch vụ.

4. Áp dụng nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá do Nhà nước quy định để định giá hàng hóa, dịch vụ.

5. Điều chỉnh giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh phù hợp với biến động của yếu tố hình thành giá.

6. Hạ giá bán hàng hóa, dịch vụ mà không bị coi là vi phạm pháp luật về cạnh tranh và pháp luật chống bán phá giá hàng nhập khẩu, đồng thời phải niêm yết công khai tại nơi giao dịch về mức giá cũ, mức giá mới, thời hạn hạ giá đối với các trường hợp sau:

a) Hàng tươi sống;

b) Hàng hóa tồn kho;

c) Hàng hóa, dịch vụ theo mùa vụ;

d) Hàng hóa, dịch vụ để khuyến mại theo quy định của pháp luật;

đ) Hàng hóa, dịch vụ trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, giải thể; thay đổi địa điểm, ngành nghề sản xuất, kinh doanh;

e) Hàng hóa, dịch vụ khi thực hiện chính sách bình ổn giá của Nhà nước.

7. Kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền điều chỉnh giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

8. Tiếp cận thông tin về chính sách giá của Nhà nước; các biện pháp quản lý, điều tiết giá của Nhà nước và các thông tin công khai khác.

9. Khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật về giá; yêu cầu tổ chức, cá nhân bồi thường thiệt hại do hành vi vi phạm pháp luật về giá theo quy định của pháp luật.”

Cụ thể như sau:

Tự định giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh

Tại Khoản 1 Điều 11 Luật Giá 2012 quy định như sau:

“1. Tự định giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh, trừ hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.”

Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh có quyền tự định giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh. Bản thân các tổ chức, cá nhân sản xuất căn cứ vào nguyên liệu, công sức bỏ ra để sản xuất ra sản phẩm để có thể xác định giá cụ thể hoặc khung giá của sản phẩm, dịch vụ. Còn các cá nhân, tổ chức kinh doanh thì căn cứ vào giá mà họ vào dịch vụ, sản phẩm và công sức của họ để định giá sản phẩm, dịch vụ. Quyền năng này của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh bị hạn chế đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá. Hiện nay, thì Nhà nước định giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực độc quyền nhà nước sản xuất, kinh doanh; tài nguyên quan trọng; hàng dự trữ quốc gia; sản phẩm, dịch vụ công ích và dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước. (Khoản 1 Điều 19 Luật Giá năm 2019). Việc định giá của Nhà nước này nhằm đảm bảo sự ổn định về giá cả của những sản phẩm đặc thù trên thị trường.

Quyết định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh

Tại Khoản 2 Điều 11 Luật Giá 2012 quy định như sau:

“2. Quyết định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh mà Nhà nước quy định khung giá, giá tối đa, giá tối thiểu.”

Tổ chức, cá nhân kinh doanh có quyền quyết định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh mà Nhà nước quy định khung giá, giá tối đa, giá tối thiểu. Quyền này cũng tương tự như quyền định giá ở trên kia, Nhà nước có quyền định giá đối với những hàng hóa nêu trên và tiến hành định khung với những hàng hóa quy định tại điểm b, Khoản 2 Điều 19 Luật Giá năm 2012: “Định khung giá đối với: giá phát điện; giá bán buôn điện; mức giá bán lẻ điện bình quân; giá dịch vụ hàng không khác; giá thuê mặt bằng, giá dịch vụ thiết yếu tại cảng hàng không, sân bay;”. Trong các trường hợp này thì các tổ chức, cá nhân kinh doanh sẽ căn cứ vào tình hình cụ thể, tình hình thực tiễn để quyết định mức giá cụ thể phù hợp đối với các loại hàng hóa, dịch vụ.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Giá 2012

Luật Hoàng Anh