Vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định như thế nào?

Vụ án dân sự là gì?

Vụ án dân sự là các tranh chấp xảy ra giữa các đương sự mà theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì cá nhân, cơ quan, tổ chức tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án tại tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nguồn gốc của vụ án dân sự là các tranh chấp phát sinh về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quan hệ dân sự; hôn nhân và gia đình; kinh doanh, thương mại; lao động. Các tranh chấp trên phải được giải quyết bởi Tòa án.

Tòa án là phương thức giải quyết tranh chấp tại cơ quan xét xử nhân danh quyền lực Nhà nước, được tiến hành theo trình tự, thủ tục nghiêm ngặt, chặt chẽ và bản án hay quyết định của tòa án được Nhà nước đảm bảo thi hành.

Kết quả giải quyết vụ án phải được ghi nhận trong bản án của Tòa án và phải được các bên tuân thủ nghiêm chỉnh. Các bên trong vụ án dân sự được gọi là các đương sự. Đương sự là cá nhân, pháp nhân tham gia tố tụng dân sự với tư cách là nguyên đơn hoặc bị đơn hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Căn cứ vào Điều 41 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 quy định về vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như sau:

“Điều 41. Vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

1. Vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là vụ án mà bên khởi kiện là người tiêu dùng hoặc tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của Luật này.

2. Vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục đơn giản quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Cá nhân là người tiêu dùng khởi kiện; tổ chức, cá nhân trực tiếp cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng bị khởi kiện;

b) Vụ án đơn giản, chứng cứ rõ ràng;

c) Giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng.”

Thành phần tham gia vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng:

Dựa trên các quan hệ xã hội làm phát sinh tranh chấp được phép khởi kiện ra tòa án, vụ án dân sự được chia thành các loại sau:

- Vụ án về tranh chấp dân sự: là vụ án xảy ra giữa các cá nhân, tổ chức có sự mâu thuẫn về nhân thân hoặc tài sản.

Theo quy định tại Điều 26 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, những tranh chấp dân sự sau đây sẽ được coi là vu án dân sự:

+ Tranh chấp về quốc tịch Việt Nam giữa cá nhân với cá nhân.

+ Tranh chấp về quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản.

+ Tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự.

+ Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 30 của Bộ luật này.

+ Tranh chấp về thừa kế tài sản,…

- Vụ án về hôn nhân và gia đình: là vụ án xảy ra giữa vợ và chồng trong thời kỳ hôn nhân hoặc tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng sau khi ly hôn.

Các tranh chấp về hôn nhân gia đình được coi là vụ án dân sự khi thuộc các trường hợp quy định tại Điều 28 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

- Vụ án về kinh doanh, thương mại: là vụ án xảy ra giữa thương nhân với thương nhân hoặc giữa thương nhân với chủ thể khác (không phải là thương nhân), giữa thương nhân với bên thứ ba trong quan hệ kinh doanh, thương mại.

Các tranh chấp về kinh doanh, thương mại được coi là vụ án dân sự khi thuộc các trường hợp quy định tại Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

- Vụ án về lao động: là vụ án xảy ra giữa người sử dụng lao động và người lao động về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ lao động.

Các tranh chấp về kinh doanh, thương mại được coi là vụ án dân sự khi thuộc các trường hợp quy định tại Điều 32 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

Như vậy, dựa vào sự phát sinh tranh chấp được đưa ra khởi kiện thì đây là tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trong quan hệ mua bán, nên vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là vụ án về kinh doanh, thương mại. Theo đó, vụ án này bên khởi kiện sẽ là người tiêu dùng hoặc tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của Luật Bảo vệ người tiêu dùng năm 2010 đại diện người tiêu dùng tham gia vào qua trình tố tụng.

Điều kiện giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo thủ tục tố tụng đơn giản

Những vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì được giải quyết theo thủ tục đơn giản quy định trong pháp luật về tổ tụng dân sự khi có đủ các điều kiện nhất định theo quy định tại Khoản 2 Điều 41 Luật này.

Các điều kiện đó bao gồm:

- Cá nhân là người tiêu dùng khởi kiện; tổ chức, cá nhân trực tiếp cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng bị khởi kiện;

- Vụ án đơn giản, chứng cứ rõ ràng;

- Giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng

Bên cạnh thủ tục tố tụng thông thường, tòa án có thể xét xử, giải quyết các vụ án dân sự theo thủ tục tố tụng dân sự rút gọn khi các vụ án dân sự có một số điều kiện nhất định. Xét về bản chất thì vụ án dân sự được giải quyết theo thủ tục rút gọn đơn giản hơn nhiều so với vụ án dân sự được giải quyết theo thủ tục tố tụng thông thường. Nếu như các vụ án dân sự được giải quyết theo thủ tục tố tụng thông thường là những mâu thuẫn, tranh chấp dân sự phức tạp, gay gắt đòi hỏi có việc tranh tụng về chửng cứ, tài liệu, căn cứ pháp lý thì các vụ án dân sự được giải quyết theo thủ tục rút gọn lại là tranh chấp dân sự có tính chất đơn giản, rõ ràng, bị đơn thừa nhận nghĩa vụ, không có việc tranh tụng về chứng cứ, tàĩ liệu và không có yếu tố nước ngoài. Chính vì vậy, thủ tục để giải quyết các vụ án dân sự này sẽ đơn giản hơn so với thủ tục tố tụng thông thường về thời hạn, thành phần hội đồng xét xử và trình tự các bước tòa án tiến hành giải quyết.

Luật Hoàng Anh