Phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu của tổ chức tín dụng?

1.Căn cứ pháp lý

Huy động vốn là một trong những hoạt động cơ bản của các tổ chức tín dụng. Pháp luật cho phép các tổ chức tín dụng huy động vốn bằng nhiều hình thức khác nhau, trong đó việc phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phải chính là một số kênh huy động mà tổ chức tín dụng được phép thực hiện. Khi thực hiện huy động vốn các tổ chức tín dụng phải đảm bảo tuân thủ các quy định mà pháp luật quy định. Điều 92 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi năm 2017 quy định về việc phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu của tổ chức tín dụng như sau:

“Điều 92. Phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu của tổ chức tín dụng
1. Tổ chức tín dụng được phát hành chứng chỉ tiền gửi, tín phiếu, kỳ phiếu để huy động vốn theo quy định của Luật này và quy định của Ngân hàng Nhà nước.
2. Căn cứ Luật này và Luật chứng khoán, Chính phủ quy định việc phát hành trái phiếu, trừ trái phiếu chuyển đổi để huy động vốn của tổ chức tín dụng”

2.Nội dung

-Về khái niệm: Huy động vốn là hoạt động của pháp nhân để tạo vốn cho hoạt động kinh doanh của mình dưới các hình thức khác nhau. Tổ chức tín dụng là pháp nhân hoạt động trong lĩnh vực tín dụng-ngân hàng, huy động vốn là hoạt động cơ bản của các tổ chức tín dụng. Theo đó, tổ chức tín dụng có thể huy động vốn bằng việc phát hành các loại giấy tờ có giá, bao gồm: chứng chỉ tiền gửi, tín phiếu, kỳ phiếu trên thị trường. Kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu là bằng chứng xác nhận nghĩa vụ trả nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành đối với người mua giấy tờ có giá trong một thời hạn nhất định, điều kiện trả lãi và các điều kiện khác. Trong đó:
1. Chứng chỉ tiền gửi là một loại giấy tờ có giá do các tổ chức tín dụng phát hành để huy động vốn từ tổ chức, cá nhân. Thời hạn của chứng chỉ thường là từ 06 tháng đến 05 năm, thời hạn càng dài thì lãi suất càng cao.
2. Kỳ phiếu là một văn bản có nội dung cam kết trả tiền vô điều kiện do tổ chức tín dụng lập phiếu phát ra, hứa trả một số tiền nhất định cho người hưởng lợi hoặc theo lệnh của người này trả cho người khác quy định trong kỳ phiếu đó. 
3. Tín phiếu là một loại giấy tờ có giá do tổ chức tín dụng phát hành, chứng nhận nợ của cá nhân, của công ty một khoản tiền nhất định. Thời hạn của tín phiếu thường là dưới 01 năm, mục đích phát hành là huy động vốn trong ngắn hạn.
4. Trái phiếu là một loại chứng nhân nghĩa vụ nợ của tổ chức tín dụng phát hành buộc phải trả cho người sở hữu một khoản tiền cụ thể, trong một khoảng thời gian xác định, với một khoản lợi tức quy định. Trái phiếu có thời hạn từ 01 năm trở lên.
- Về tổ chức phát hành: Thông qua việc phát hành các loại giấy tờ có giá, cho phép tổ chức tín dụng huy động được số lượng vốn lớn với kỳ hạn ngắn, trung hoặc dài hạn, tùy vào nhu cầu của mối tổ chức tín dụng. Khi hết thời hạn, người mua các loại giấy tờ có giá được trả lại tiền gốc và một khoản lãi nhất định. Có thể nói, việc phát hành giấy tờ có giá là hình thức đi vay có lãi của tổ chức tín dụng, khi đến thời hạn trả nợ, tổ chức tín dụng phải trả cả tiền gốc và một khoản lãi cho người mua. Mặc dù là kênh huy động vốn tốt, an toàn cho các tổ chức tín dụng, tuy nhiên không phải tổ chức tín dụng nào cũng được phát hành các loại giấy tờ có giá. Tùy thuộc vào đặc điểm, tính chất hoạt động của tổ chức tín dụng và từng loại giấy tờ có giá, mà pháp luật quy định chỉ những tổ chức sau được phép phát hành chứng chỉ tiền gửi, tín phiếu, trái phiếu, kỳ phiếu: Ngân hàng thương mại; Ngân hàng hợp tác xã; Chi nhánh ngân hàng nước ngoài; Công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính. 
-Về hình thức: Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành giấy tờ có giá theo hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ và các hình thức khác phù hợp với quy định tại Luật Chứng khoán, các văn bản hướng dẫn Luật Chứng khoán và các quy định của pháp luật có liên quan. Trường hợp phát hành giấy tờ có giá theo hình thức chứng chỉ, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải thiết kế và in ấn để đảm bảo khả năng chống giả cao. Trường hợp phát hành giấy tờ có giá không theo hình thức chứng chỉ, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cấp cho người mua chứng nhận quyền sở hữu giấy tờ có giá.
-Về nguyên tắc phát hành:
1.Đối với chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu: Tổ chức tín dụng chủ động tổ chức các đợt phát hành kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi theo quy định khi tuân thủ các tỷ lệ bảo đảm an toàn theo quy định của pháp luật. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện phát hành kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi trực tiếp cho người mua tại địa điểm giao dịch hợp pháp thuộc mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi phát hành theo hình thức chứng chỉ hoặc chứng nhận quyền sở hữu kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi phải bao gồm các nội dung sau: Tên tổ chức phát hành; Tên gọi kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi; Ký hiệu, số sê-ri phát hành; Chữ ký của người đại diện hợp pháp của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành và các chữ ký khác do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quy định; Mệnh giá, thời hạn, ngày phát hành, ngày đến hạn thanh toán; Lãi suất, phương thức trả lãi, thời điểm trả lãi, địa điểm thanh toán gốc và lãi; Họ tên, số Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn thời hạn hiệu lực, địa chỉ của người mua (nếu người mua là cá nhân); tên tổ chức mua, số giấy phép thành lập hoặc mã số doanh nghiệp hoặc số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (trong trường hợp doanh nghiệp chưa có mã số doanh nghiệp), địa chỉ của tổ chức mua (nếu người mua là tổ chức); Đối với kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi do công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính phát hành, ghi rõ người sở hữu chỉ được chuyển quyền sở hữu cho tổ chức; Các nội dung khác của kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quyết định.
2. Đối với trái phiếu: Tổ chức tín dụng phát hành trái phiếu phải tuân thủ các quy định tại Luật Chứng khoán, các văn bản hướng dẫn Luật Chứng khoán, các quy định của pháp luật có liên quan. Riêng về điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ, tổ chức tín dụng tuân thủ theo quy định về đảm bảo tỷ lệ an toàn như: tỷ lệ khả năng chi trả, tỷ lệ an toàn tối thiểu...

Luật Hoàng Anh