Quy định về Điều lệ của các tổ chức tín dụng là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn?

1.Căn cứ pháp lý

Điều lệ là nội dung không thể thiếu đối với mỗi doanh nghiệp kể từ khi thành lập, hoạt động, đến khi chấm dứt. Điều lệ chi phối mọi hoạt động của doanh nghiệp, do đó, phải được xây dựng dựa trên nguyên tắc chung mà pháp luật quy định. Đối với các tổ chức tín dụng, Điều lệ của tổ chức được xây dựng dựa trên nguyên tắc chung quy định tại Điều 31 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi năm 2017, cụ thể:

“Điều 31. Điều lệ
1. Điều lệ của tổ chức tín dụng là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn không được trái với quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Điều lệ phải có nội dung chủ yếu sau đây:
a) Tên, địa điểm đặt trụ sở chính;
b) Nội dung, phạm vi hoạt động;
c) Thời hạn hoạt động;
d) Vốn điều lệ, phương thức góp vốn, tăng, giảm vốn điều lệ;
đ) Nhiệm vụ, quyền hạn của Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc (Giám đốc) và Ban kiểm soát;
e) Thể thức bầu, bổ nhiệm, miễn nhiệm thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc (Giám đốc) và Ban kiểm soát;
g) Họ, tên, địa chỉ, quốc tịch và các đặc điểm cơ bản khác của chủ sở hữu, thành viên góp vốn đối với tổ chức tín dụng là công ty trách nhiệm hữu hạn; của cổ đông sáng lập đối với tổ chức tín dụng là công ty cổ phần;
h) Quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu, thành viên góp vốn đối với tổ chức tín dụng là công ty trách nhiệm hữu hạn; quyền, nghĩa vụ của cổ đông đối với tổ chức tín dụng là công ty cổ phần;
i) Người đại diện theo pháp luật;
k) Các nguyên tắc tài chính, kế toán, kiểm soát và kiểm toán nội bộ;
l) Thể thức thông qua quyết định của tổ chức tín dụng; nguyên tắc giải quyết tranh chấp nội bộ;
m) Căn cứ, phương pháp xác định thù lao, tiền lương và thưởng cho người quản lý, người điều hành, thành viên Ban kiểm soát;
n) Các trường hợp giải thể;
o) Thủ tục sửa đổi, bổ sung Điều lệ.
3.Điều lệ, nội dung sửa đổi, bổ sung Điều lệ của tổ chức tín dụng phải gửi tại Ngân hàng Nhà nước trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày thông qua”

2.Nội dung

Điều lệ công ty có thể hiểu là bản thỏa thuận giữa những người chủ sở hữu công ty với nhau, là sự cam kết, ràng buộc các thành viên trong một luật lệ chung. Điều lệ được soạn thảo căn cứ theo những khuôn mẫu chung của pháp luật, quy định định những nguyên tắc về cách thức thành lập, quản lý, hoạt động và giải thể của doanh nghiệp. Có thể nói Điều lề là bản hiến pháp của mỗi doanh nghiệp. Bởi vì Điều lệ điều chỉnh mọi hoạt động của tổ chức tín dụng, do đó, để đảm bảo hoạt động hợp pháp của các tổ chức tín dụng thì Điều lệ phải phù hợp với quy định chung của pháp luật. Theo đó, Điều lệ tổ chức tín dụng là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn không được trái với quy định của LTCTD và luật khác có liên quan, và phải chứa đựng đầy đủ các thông tin cơ bản sau:
-Tên, địa điểm đặt trụ sở chính. Tên là cơ sở để phân biệt các tổ chức tín dụng với nhau, là dấu hiệu nhận biết tổ chức tín dụng trên thị trường. Địa điểm đặt trụ sở chính là địa điểm liên lạc của doanh nghiệp trên lãnh thổ Việt Nam, được xác định theo đơn vị hành chính. Tên và địa điểm đặt trụ sở chính có vai trò quan trọng trong việc xác minh danh tính của tổ chức tín dụng tránh việc bị nhầm lẫn, bên cạnh đó đây còn là căn cứ quan trọng để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tiến hành quản lý, kiểm soát hoạt động của tổ chức tín dụng.
-Nội dung, phạm vi hoạt động. Đây là những nội dung liên quan đến toàn bộ quá trình kinh doanh, hoạt động của tổ chức tín dụng. Theo đó, mỗi tổ chức tín dụng chỉ được kinh doanh những nội dung trong phạm vi mà pháp luật quy định. Nội dung và phạm vi hoạt động của tổ chức tín dụng được ghi nhận trong Điều lệ phải phù hợp với quy định trong Giấy phép hoạt động được NHNN cấp. Trường hợp hoạt động của tổ chức tín dụng vượt quá phạm vi pháp luật cho phép hay kinh doanh những nội không có trong Giấy phép, bị xem là vi phạm pháp luật và làm ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng. Do đó, việc ghi nhận nội dung và phạm vi hoạt động trong Điều lệ là cơ sở định hướng cho các hoạt động của tổ chức tín dụng đó. 
-Thời hạn hoạt động. Thời hạn hoạt động được ghi nhận trong Giấy phép khi tổ chức tín dụng đăng ký. Việc đăng ký thời hạn hoạt động, sửa đổi thời hạn hoạt động đều phải ghi nhận trong Điều lệ tổ chức tín dụng, đó là cơ sở để giải thể tổ chức tín dụng khi hết thời hạn hoạt động.
-Vốn điều lệ, phương thức góp vốn, tăng, giảm vốn điều lệ. Vốn điều lệ là mức vốn ban đầu khi thành lập tổ chức tín dụng. Mức vốn điều lệ, mức vốn được cấp là căn cứ để xác định năng lực kinh doanh hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng. Theo nguyên tắc chung, mức vốn điều lệ, mức vốn được cấp tối thiểu bằng với mức vốn pháp định mà pháp luật quy định. Để đảm bảo vốn điều lệ phù hợp với quy định pháp luật thì tổ chức tín dụng phải ghi nhận vốn điều lệ trong điều lệ công ty, đây là căn cứ để xem xét tính xác thực của vốn điều lệ trong Điều lệ và trên thực tế. Bên cạnh đó, phương pháp góp vốn, tăng vốn cũng phải được quy định trong Điều lệ, làm căn cứ để góp, tăng, giảm vốn hợp pháp khi cần thiết.
-Nhiệm vụ, quyền hạn của Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc (Giám đốc) và Ban kiểm soát. Đây là những cơ quan, chức vụ có chức năng quyết định các vấn đề liên quan đến mọi hoạt động kinh doanh, nội bộ của tổ chức tín dụng. Theo nguyên tắc chung của pháp luật những cơ quan, chức vụ này có nhiệm vụ, quyền hạn khác nhau. Để tranh trường hợp thực hiện công việc không đúng thẩm quyền hay thẩm quyền chồng chéo nhau, tổ chức tín dụng phải ghi nhận thẩm quyền của từng cơ quan, chức vụ trong tổ chức và quy định trong Điều lệ công ty. Đó là cơ sở để giải quyết các vấn đề phát sinh do tranh chấp về thẩm quyền. 
-Thể thức bầu, bổ nhiệm, miễn nhiệm thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc (Giám đốc) và Ban kiểm soát. Căn cứ vào quy định tại Điều lệ công ty, việc bầu, bổ nhiệm, miễn nhiệm thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc (Giám đốc) và Ban kiểm soát được diễn ra thuận lợi, nhanh chóng, tránh việc phát sinh các tranh chấp không đáng có.
-Họ, tên, địa chỉ, quốc tịch và các đặc điểm cơ bản khác của chủ sở hữu, thành viên góp vốn đối với tổ chức tín dụng là công ty trách nhiệm hữu hạn; của cổ đông sáng lập đối với tổ chức tín dụng là công ty cổ phần. Chủ sở hữu, thành viên góp vốn, cổ đông sáng lập là những chủ thể quan trọng trong hệ thống quản lý, điều hành tổ chức tín dụng, những người này phải đáp ứng các điều kiện nhất định. Quy định họ, tên, địa chỉ, quốc tịch và các đặc điểm cơ bản khác của chủ sở hữu; thành viên góp vốn; cổ đông sáng lập là cơ sở để xem xét tư cách chủ thể hợp pháp của những người này.
-Quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu, thành viên góp vốn đối với tổ chức tín dụng là công ty trách nhiệm hữu hạn; quyền, nghĩa vụ của cổ đông đối với tổ chức tín dụng là công ty cổ phần. Quyền và nghĩa vụ của các thành viên, cổ đông trong một tổ chức là nội dung không thể thiếu. Nó ràng buộc trách nhiệm của những chủ thể này với tổ chức tín dụng, đồng thời là cơ sở để giải quyết tranh chấp phát sinh.
-Người đại diện theo pháp luật. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.  Tổ chức tín dụng là một doanh nghiệp có tư cách pháp nhân, tham gia vào hoạt động kinh doanh cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng. Trong quá trình hoạt động cần thiết phải có người đứng ra đại diện cho tổ chức tín dụng đó cam kết thực hiện đầy đủ, đúng các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ các giao dịch mà doanh nghiệp mình tham gia, đồng thời đại diện cho doanh nghiệp làm việc với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. 
-Các nguyên tắc tài chính, kế toán, kiểm soát và kiểm toán nội bộ. Nguyên tắc tài chính, kế toán, kiểm soát và kiểm toán nội bộ là phần trong hoạt động của tổ chức tín dụng. Có vai trò trong việc tính toán lãi, lỗ, tình hình kinh doanh hoạt động của tổ chức tín dụng và đưa ra các biện pháp phù hợp. Vì vậy, cần thiết phải ghi nhận các nguyên tắc tài chính, kế toán, kiểm soát và kiểm toán nội bộ trong Điều lệ của tổ chức. 
-Thể thức thông qua quyết định của tổ chức tín dụng; nguyên tắc giải quyết tranh chấp nội bộ. Nội dung này có vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp phát sinh công bằng, không xâm phạm lợi ích của bên nào. Đồng thời là căn cứ để thống qua các quyết định đơn giản, thuận lợi, nhanh chóng.
-Căn cứ, phương pháp xác định thù lao, tiền lương và thưởng cho người quản lý, người điều hành, thành viên Ban kiểm soát. Thù lao, tiền lương là quyền và lợi ích của người lao động, bỏ công sức để thực hiện một công việc nào đó. Theo đó, thù lao, tiền lương và thưởng cho người quản lý, người điều hành, thành viên Ban kiểm soát được ghi nhận trong Điều lệ của công ty.
-Các trường hợp giải thể. Giải thể là việc chấm dứt sự tồn tại của tổ chức tín dụng. Tổ chức tín dụng giải thể trong các trường hợp pháp luật quy định và Điều lệ công ty quy định.
-Thủ tục sửa đổi, bổ sung Điều lệ. Trong quá trình hoạt động, dưới sự tác động của nhiều yếu tố, Điều lệ tổ chức có thể được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với nhu cầu phát triển của tổ chức, sự biến động của nền kinh tế nói chung, những sửa đổi, bổ sung của hệ thống pháp luật…Để đề phòng trường hợp đó, Điều lệ tổ chức tín dụng phải quy định về thủ tục sửa đổi, bổ sung Điều lệ khi cần thiết. 
Điều lệ, nội dung sửa đổi, bổ sung Điều lệ của tổ chức tín dụng phải gửi tại Ngân hàng Nhà nước trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày thông qua.

Luật Hoàng Anh