Quy định việc hạn chế cấp tín dụng?

1.Căn cứ pháp lý

Cấp tín dụng là một trong những nghiệp vụ cơ bản mà hầu hết các tổ chức tín dụng được thực hiện. Hoạt động này đem lại lợi nhuận cho các tổ chức tín dụng, tuy nhiên cũng tiềm ẩn những rủi ro cao. Để đảm bảo an toàn cho trong quá trình cấp tín dụng pháp luật đã quy định về những trường hợp hạn chế cấp tín dụng. Cụ thể, Điều 127 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi năm 2017 quy định như sau:

“Điều 127. Hạn chế cấp tín dụng
1. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cấp tín dụng không có bảo đảm, cấp tín dụng với điều kiện ưu đãi cho những đối tượng sau đây:
a) Tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên đang kiểm toán tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; thanh tra viên đang thanh tra tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài;
b) Kế toán trưởng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng quản trị, Trưởng ban và thành viên khác của Ban kiểm soát, Giám đốc, Phó giám đốc và các chức danh tương đương của quỹ tín dụng nhân dân;
c) Cổ đông lớn, cổ đông sáng lập;
d) Doanh nghiệp có một trong những đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 126 của Luật này sở hữu trên 10% vốn điều lệ của doanh nghiệp đó;
đ) Người thẩm định, xét duyệt cấp tín dụng;
e) Các công ty con, công ty liên kết của tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp mà tổ chức tín dụng nắm quyền kiểm soát.
2. Tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với các đối tượng quy định tại các điểm a, b, c, d và đ khoản 1 Điều này không được vượt quá 5% vốn tự có của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
3. Việc cấp tín dụng đối với những đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này phải được Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên của tổ chức tín dụng thông qua và công khai trong tổ chức tín dụng.
4. Tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một đối tượng quy định tại điểm e khoản 1 Điều này không được vượt quá 10% vốn tự có của tổ chức tín dụng; đối với tất cả các đối tượng quy định tại điểm e khoản 1 Điều này không được vượt quá 20% vốn tự có của tổ chức tín dụng
5. Tổng mức dư nợ cấp tín dụng quy định tại khoản 2 Điều này bao gồm cả tổng mức mua, đầu tư vào trái phiếu do các đối tượng quy định tại các điểm a, c và d khoản 1 Điều này phát hành; tổng mức dư nợ cấp tín dụng quy định tại khoản 4 Điều này bao gồm cả tổng mức mua, đầu tư vào trái phiếu do các đối tượng quy định tại điểm e khoản 1 Điều này phát hành.”

2.Nội dung

Hoạt động ngân hàng là hoạt động nhạy cảm chịu sự tác động của nhiều yếu tổ và cũng tác động lại các vấn đề kinh tế, xã hội, an ninh quốc gia. Mà một trong những nghiệp vụ tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất chính là cấp tín dụng. Cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác. Rủi ro lớn nhất mà các tổ chức tín dụng luôn phải đối mặt khi đặt mục tiêu về tăng trưởng tín dụng là rủi ro tín dụng, không chỉ gây ra tổn thất về tài chính, giảm giá trị thị trường của vốn tổ chức, mà có thể làm cho hoạt động kinh doanh bị thua lỗ, thậm chí phá sản. Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng, gồm các yếu tố thuộc về bản thân các ngân hàng và các yếu tố bên ngoài. Do đó, nhằm hạn chế tối đa những thiệt hại có thể xảy ra, các nhà làm luật đã nhận xét, phân tích, đánh giá và đưa ra một số trường hợp đặc biệt mà tổ chức tín dụng phải hạn chế cấp tín dụng. Có thể hiểu hạn chế cấp tín dụng là giới hạn nhóm đối tượng khách hàng mà tổ chức tín dụng không được cho vay, hoặc không được cho vay với điều kiện ưu đãi và giới hạn mức cho vay tối đa với một khách hàng. Quy định cụ thể của pháp luật về giới hạn cấp tín dụng như sau:
-Thông thường, khi cấp tín dụng cho khách hàng, các tổ chức tín dụng yêu cầu cần phải có tài sản bảo đảm để thế chấp cho khoản vay. Tài sản bảo đảm có giá trị đảm bảo khả năng trả nợ của khách hàng, và sẽ bị thanh lý để thay thế cho khoản nợ khi đến hạn mà khách hàng không có khả năng thanh toán. Trong một số trường hợp, đối với một số sản phẩm vay các tổ chức tín dụng không yêu cầu phải có tài sản đảm bảo, mà khách hàng vẫn được cấp tín dụng. Tuy nhiên, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cấp tín dụng không có bảo đảm, cấp tín dụng với điều kiện ưu đãi cho những đối tượng sau đây:
1. Tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên đang kiểm toán tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; thanh tra viên đang thanh tra tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
2. Kế toán trưởng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng quản trị, Trưởng ban và thành viên khác của Ban kiểm soát, Giám đốc, Phó giám đốc và các chức danh tương đương của quỹ tín dụng nhân dân.
3. Cổ đông lớn, cổ đông sáng lập.
4. Doanh nghiệp có một trong những đối tượng là thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó giám đốc) và các chức danh tương đương của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, pháp nhân là cổ đông có người đại diện phần vốn góp là thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát của tổ chức tín dụng là công ty cổ phần, pháp nhân là thành viên góp vốn, chủ sở hữu của tổ chức tín dụng là công ty trách nhiệm hữu hạn;  Cha, mẹ, vợ, chồng, con của thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó giám đốc) và các chức danh tương đương. Những người này sở hữu trên 10% vốn điều lệ của doanh nghiệp đó.
5.  Người thẩm định, xét duyệt cấp tín dụng.
6. Các công ty con, công ty liên kết của tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp mà tổ chức tín dụng nắm quyền kiểm soát. Công ty liên kết của tổ chức tín dụng là công ty trong đó tổ chức tín dụng hoặc tổ chức tín dụng và người có liên quan của tổ chức tín dụng sở hữu trên 11% vốn điều lệ hoặc trên 11% vốn cổ phần có quyền biểu quyết, nhưng không phải là công ty con của tổ chức tín dụng đó. Công ty con của tổ chức tín dụng là công ty thuộc một trong các trường hợp sau đây: Tổ chức tín dụng hoặc tổ chức tín dụng và người có liên quan của tổ chức tín dụng sở hữu trên 50% vốn điều lệ hoặc trên 50% vốn cổ phần có quyền biểu quyết; Tổ chức tín dụng có quyền trực tiếp hoặc gián tiếp bổ nhiệm đa số hoặc tất cả thành viên Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên hoặc Tổng giám đốc (Giám đốc) của công ty con; Tổ chức tín dụng có quyền sửa đổi, bổ sung điều lệ của công ty con; Tổ chức tín dụng và người có liên quan của tổ chức tín dụng trực tiếp hay gián tiếp kiểm soát việc thông qua nghị quyết, quyết định của Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên của công ty con.
-Những chủ thể thuộc các trường hợp trên vẫn được cấp tín dụng nếu có tài sản đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật và tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, tổng mức dư nợ cấp tín dụng không được vượt quá 5% vốn tự có của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Bao gồm cả tổng mức mua, đầu tư vào trái phiếu mà các đối tượng đó phát hành.
-Đối với các công ty con, công ty liên kết của tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp mà tổ chức tín dụng nắm quyền kiểm soát được cấp tín dụng khi có tài sản đảm bảo, nhưng không được vượt quá 10% vốn tự có của tổ chức tín dụng đối với một tổ chức. Và tổng dư nợ cấp tín dụng cho cả công ty con, công ty liên kết, hoặc doanh nghiệp mà tổ chức tín dụng năm quyền kiểm soát không được vượt quá 20% vốn tự có của tổ chức tín dụng đó. Bao gồm cả tổng mức mua, đầu tư vào trái phiếu do công ty con, công ty liên kết, hoặc doanh nghiệp mà tổ chức tín dụng nắm quyền kiểm soát phát hành
-Việc cấp tín dụng đối với phải được Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên của tổ chức tín dụng thông qua và công khai trong tổ chức tín dụng.

Luật Hoàng Anh