Quyền và nghĩa vụ của người được bảo hiểm tiền gửi?

1.Căn cứ pháp lý

Điều 11 Luật bảo hiểm tiền gửi năm 2019 quy định về quyền và nghĩa vụ của người được bảo hiểm tiền gửi như sau:

“Điều 11. Quyền và nghĩa vụ của người được bảo hiểm tiền gửi
1. Được bảo hiểm số tiền gửi của mình tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định của Luật này.
2. Được nhận tiền bảo hiểm đầy đủ và đúng thời hạn theo quy định của Luật này.
3. Yêu cầu tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tổ chức bảo hiểm tiền gửi cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin, chế độ về bảo hiểm tiền gửi.
4. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến bảo hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật.
5. Có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin về tiền gửi theo yêu cầu của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tổ chức bảo hiểm tiền gửi khi thực hiện thủ tục trả tiền bảo hiểm”

2.Nội dung

Bảo hiểm tiền gửi là loại hình bảo hiểm được quy định nhằm bảo vệ lợi ích của người gửi tiền tại các tổ chức tín dụng, trong trường hợp tổ chức tín dụng đó rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán, khả năng chi trả. Do dó, có thể hiểu người được bảo hiểm tiền gửi là cá nhân có tiền gửi được bảo hiểm tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Theo đó, người được bảo hiểm tiền gửi có quyền và nghĩa vụ như sau:
-Về quyền của người được bảo hiểm. Quyền là những lợi ích mà khách hàng gửi tiền tại các tổ chức tín dụng được hưởng, phù hợp với nguyên tắc chung của pháp luật. Khi cá nhân gửi tiền tại các tổ chức tín dụng được hưởng các quyền lợi sau:
1. Được bảo hiểm số tiền gửi của mình tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật. Bảo hiểm tiền gửi là loại hình bảo hiểm bắt buộc đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được nhận tiền gửi của cá nhân. Nhận tiền gửi là hoạt động nhận tiền của tổ chức, cá nhân dưới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho người gửi tiền theo thỏa thuận. Tuy nhiên, pháp luật chỉ bắt buộc đối với tổ chức tín dụng nhận tiền gửi của cá nhân phải hoạt động bảo hiểm tiền gửi. Như vậy, khi gửi tiền tại các tổ chức tín dụng, khách hàng là cá nhân hiển nhiên được bảo hiểm số tiền của mình tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Đây vừa là quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền vừa là trách nhiệm bắt buộc đối với tổ chức tín dụng.
2. Được nhận tiền bảo hiểm đầy đủ và đúng thời hạn theo quy định của pháp luật. Bảo hiểm tiền gửi là sự bảo đảm hoàn trả tiền gửi cho người được bảo hiểm tiền gửi trong hạn mức trả tiền bảo hiểm khi tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả tiền gửi cho người gửi tiền hoặc phá sản. Thông thường, một tổ chức tín dụng hoạt động bình thường, ổn định sẽ phải thanh toán đúng, đầy đủ số tiền gửi của khách hàng khi họ rút tiền tại công ty mình. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động dưới sự tác động của nhiều yếu tố, tổ chức tín dụng có thể bị rơi vào tình trạng mất khả năng chi trả, lúc này lợi ích của người gửi tiền bị xâm phạm khi không thể lấy lại số tiền mà mình đã gửi. Vậy nên, bảo hiểm tiền gửi được quy định nhằm đề phòng trường hợp này xảy ra mà vẫn đảm bảo chi trả toàn bộ tiền gửi của khách hàng tại tổ chức tín dụng. Giúp ổn định đời sống, cân bằng xã hội. 
3. Yêu cầu tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tổ chức bảo hiểm tiền gửi cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin, chế độ về bảo hiểm tiền gửi. Tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thành lập và hoạt động theo Luật các tổ chức tín dụng được nhận tiền gửi của cá nhân. Tổ chức bảo hiểm tiền gửi là tổ chức tài chính nhà nước, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, thực hiện chính sách bảo hiểm tiền gửi, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Người được bảo hiểm là người có quyền lợi phát sinh trực tiếp từ bảo hiểm tiền gửi, do đó họ có quyền được biết đầy đủ, chính xác các thông tin, chế độ bảo hiểm tiền gửi. Quy định này nhằm khẳng định nguyên tắc công khai, minh bạch của hoạt động bảo hiểm tiền gửi mà pháp luật quy định.
4. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến bảo hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật. Trường hợp, người được bảo hiểm phát hiện có cơ quan, tổ chức, cá nhân xâm phạm đền lợi ích của mình, để chủ động bảo vệ quyền lợi người được bảo hiểm có quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. 
-Về nghĩa vụ của người được bảo hiểm. Bên cạnh quyền lợi được hưởng, người được bảo hiểm cũng phải thực hiện những nghĩa vụ nhất định theo quy định pháp luật. Cụ thể, người gửi tiền có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin về tiền gửi theo yêu cầu của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tổ chức bảo hiểm tiền gửi khi thực hiện thủ tục trả tiền bảo hiểm. Tùy thuộc vào mức tiền gửi, thời hạn gửi, loại tiền gửi…mà nội dung bảo hiểm tiền gửi của các khách hàng có thể không giống nhau. Chính vì vậy, người được bảo hiểm phải trung thực trong việc cung cấp cho tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tổ chức bảo hiểm tiền gửi những thông tin liên quan đến tiền gửi. Nghĩa vụ này được xây dựng dựa trên nguyên tắc trung thực, khách quan của chủ thể khi tham gia vào các giao dịch, quan hệ với chủ thể khác.

Luật Hoàng Anh