Quyền và nghĩa vụ của thành viên Ban kiểm soát?

1.Căn cứ pháp lý

Để hoàn thành công việc của Ban kiểm soát đem lại lợi ích chung cho tổ chức tín dụng, các thành viên của Ban kiểm soát được pháp luật trao cho quyền và nghĩa vụ nhất định. Điều 47 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi năm 2017 quy định về quyền và nghĩa vụ của thành viên Ban kiểm soát như sau:

“Điều 47. Quyền, nghĩa vụ của thành viên Ban kiểm soát
1. Tuân thủ quy định của pháp luật, Điều lệ của tổ chức tín dụng và quy định nội bộ của Ban kiểm soát một cách trung thực, cẩn trọng vì lợi ích của tổ chức tín dụng và của cổ đông, thành viên góp vốn, chủ sở hữu.
2. Bầu một thành viên Ban kiểm soát làm Trưởng Ban kiểm soát.
3. Yêu cầu Trưởng Ban kiểm soát triệu tập Ban kiểm soát họp bất thường.
4. Kiểm soát hoạt động kinh doanh, kiểm soát sổ sách kế toán, tài sản, báo cáo tài chính và kiến nghị biện pháp khắc phục.
5. Được quyền yêu cầu cán bộ, nhân viên của tổ chức tín dụng cung cấp số liệu và giải trình các hoạt động kinh doanh để thực hiện nhiệm vụ được phân công.
6. Báo cáo Trưởng Ban kiểm soát về hoạt động tài chính bất thường và chịu trách nhiệm về đánh giá và kết luận của mình.
7. Tham dự cuộc họp của Ban kiểm soát, thảo luận và biểu quyết về vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Ban kiểm soát, trừ những vấn đề có xung đột lợi ích với thành viên đó.
8. Các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định tại Điều lệ của tổ chức tín dụng”

2.Nội dung

Thành viên Ban kiểm soát là các cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và đáp ứng các yêu cầu khác của pháp luật và Điều lệ của tổ chức tín dụng. Quyền và nghĩa vụ của thành viên Ban kiểm soát do Điều lệ tổ chức quy định cụ thể phù hợp với quy mô, công việc nội bộ của tổ chức. Tuy nhiên, để đảm bảo Ban kiểm soát hoạt động hiệu quả, đúng với tính chất pháp luật đã quy định quyền và nghĩa vụ cơ bản của các thành viên. Theo đó, làm cơ sở cho các tổ chức tín dụng quy định trong Điều lệ của tổ chức. Căn cứ vào quy định trên, thành viên Ban kiểm soát có các quyền và nghĩa vụ cơ bản như sau:
-Tuân thủ quy định của pháp luật, Điều lệ của tổ chức tín dụng và quy định nội bộ của Ban kiểm soát một cách trung thực, cẩn trọng vì lợi ích của tổ chức tín dụng và của cổ đông, thành viên góp vốn, chủ sở hữu. Ban kiểm soát là cơ quan phục vụ cho lợi ích của tổ chức tín dụng, hoạt động của Ban kiểm soát là giám sát việc tuân thủ các quy định của pháp luật và Điều lệ của tổ chức tín dụng trong việc quản trị, điều hành tổ chức tín dụng. Vì vậy, bản thân các thành viên Ban kiểm soát phải tuân thủ các quy định của pháp luật, Điều lệ của tổ chức và nội quy của Ban kiểm soát.
-Bầu một thành viên Ban kiểm soát làm Trưởng Ban kiểm soát. Trưởng Ban kiểm soát là người đứng đầu Ban kiểm soát, thực hiện chức năng quản lý, điều hành mọi hoạt động nội của Ban kiểm soát. Người này được các thành viên thảo luận, lựa chọn một trong số các thành viên. Như vậy, Trưởng Ban kiểm soát được các thành viên bầu cử, không phải do chủ sở hữu đề cử. Họ phải là người có năng lực, khả năng thực hiện công việc, vận hành Ban kiểm soát để đem lại lợi ích cho tổ chức tín dụng.
-Yêu cầu Trưởng Ban kiểm soát triệu tập Ban kiểm soát họp bất thường. Công việc kiểm soát các vấn đề trong quá trình hoạt động, kinh doanh, thực hiện quy định pháp luật, Điều lệ của tổ chức tín dụng được trao cho các thành viên Ban kiểm soát. Theo đó, Trưởng Ban kiểm soát tiến hành phân công, bàn giao công việc cho từng thành viên. Trong quá trình thực hiện nghĩa vụ nếu phát hiện có sai phạm nghiêm trọng cần phải giải quyết thì thành viên có thể yêu cầu Trưởng Ban kiểm soát là người có quyền triệu tập Ban kiểm soát bất thường. Thông thường, Ban kiểm soát họp theo định kỳ, do đó, việc triệu tập họ khi chưa đến kỳ hạn họp gọi là họp bất thường. 
-Kiểm soát hoạt động kinh doanh, kiểm soát sổ sách kế toán, tài sản, báo cáo tài chính và kiến nghị biện pháp khắc phục. Đây là chức năng của Ban kiểm soát, do đó, các thành viên Ban kiểm soát phải thực hiện đúng, đầy đủ các nghĩa vụ này để đảm bảo chức năng của Ban kiểm soát theo quy định của pháp luật. Bản chất sự tồn tại của Ban kiểm soát là kiểm tra, giám sát hoạt động của tổ chức tín dụng, đảm bảo cho tổ chức tín dụng hoạt động hiệu quả, an toàn, ổn định và đem lại lợi nhuận. Chính vì vậy, các thành viên Ban kiểm soát có quyền đưa ra các kiến nghị, biện pháp khắc phục những thiếu sót trong hoạt động của tổ chức.
-Được quyền yêu cầu cán bộ, nhân viên của tổ chức tín dụng cung cấp số liệu và giải trình các hoạt động kinh doanh để thực hiện nhiệm vụ được phân công. Hoạt động của Ban kiểm soát thực hiện trên cơ sở các dữ liệu, thông tin của các phòng ban, bộ phận tổ chức tín dụng. Dựa trên số liệu, thông tin thu thập được các thành viên kiểm soát bắt đầu thực hiện đánh giá, phân tích những ưu điểm, hạn chế của tổ chức từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục. Để thực hiện công việc đó, đòi hỏi phải có số liệu, giải trình các hoạt động kinh doanh của các bộ phận khác. Vì vậy, để thành viên Ban kiểm soát chủ động trong việc thu thập dữ liệu, pháp luật đã trao cho họ quyền được yêu cầu cán bộ, nhân viên của tổ chức tín dụng cung cấp số liệu và giải trình các hoạt động kinh doanh để thực hiện nhiệm vụ được phân công.
-Báo cáo Trưởng Ban kiểm soát về hoạt động tài chính bất thường và chịu trách nhiệm về đánh giá và kết luận của mình. Sau khi đánh giá, phân tích nhiệm vụ được phân công, các thành viên phải báo cáo với Trưởng Ban kiểm soát để báo cáo lại cho Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị của tổ chức. Các thành viên có nghĩa vụ chịu trách nhiệm với công việc được phân công, tức chịu trách nhiệm về những phân tích, đánh giá đã báo cáo với Trưởng Ban kiểm soát. 
-Tham dự cuộc họp của Ban kiểm soát. Cuộc họp Ban kiểm soát nhằm đánh giá quá trình hoạt động của Ban kiểm soát, đề xuất các phương án, giải pháp khắc phục những hạn chế trong hoạt động của Ban kiểm soát nói riêng, và tổ chức tín dụng nói chung. Công việc kiểm soát được phân công cho các thành viên, mỗi người đảm nhiệm một nghĩa vụ khác nhau. Do đó, khi họp Ban kiểm soát các thành viên đều có quyền tham gia. Tại cuộc họp, các thành viên có thể thảo luận và biểu quyết về vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Ban kiểm soát, trừ những vấn đề có xung đột lợi ích với thành viên đó.
- Bên cạnh những nhiệm vụ cơ bản theo quy định của pháp luật, thành viên Ban kiểm soát còn có các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định tại Điều lệ của tổ chức tín dụng.

Luật Hoàng Anh