Tiêu chuẩn, điều kiện đối với thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng quản trị của tổ chức tín dụng?

1.Căn cứ pháp lý

Pháp luật quy định thành viên của Hội đồng thành viên và Hội đồng quản trị của tổ chức tín dụng phải đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện nhất định nhằm đảm bảo đem lại hiệu quả cho quá trình hoạt động của tổ chức tín dụng. Cụ thể, Khoản 1 Điều 50 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi năm 2017 quy định về tiêu chuẩn, điều kiện đối với thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng quản trị như sau:

“Điều 50. Tiêu chuẩn, điều kiện đối với người quản lý, người điều hành và một số chức danh khác của tổ chức tín dụng
1. Thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên phải có đủ các tiêu chuẩn, điều kiện sau đây:
a) Không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 33 của Luật này;
b) Có đạo đức nghề nghiệp;
c) Có bằng đại học trở lên;
d) Có ít nhất 03 năm là người quản lý, người điều hành của tổ chức tín dụng hoặc có ít nhất 05 năm là người quản lý, người điều hành của doanh nghiệp hoạt động trong ngành tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán hoặc của doanh nghiệp khác có vốn chủ sở hữu tối thiểu bằng mức vốn pháp định đối với loại hình tổ chức tín dụng tương ứng hoặc có ít nhất 05 năm làm việc trực tiếp tại bộ phận nghiệp vụ về tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán”

2. Nội dung

Thành viên Hội đồng quản trị là thành viên của tổ chức tín dụng được thành lập dưới hình thức công ty cổ phần, thành viên Hội đồng thành viên là thành viên của tổ chức tín dụng được thành lập dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn. Họ có chức năng quản lý các hoạt động của tổ chức tín dụng. Với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng quản trị là người chi phối và có ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại, hoạt động của tổ chức tín dụng. Do đó, để đảm bảo xây dựng tổ chức tín dụng ổn định, vững mạnh về cơ cấu nội bộ, đồng thời hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả, đem lại lợi nhuận pháp luật đã quy định những tiêu chuẩn, điều kiện trở thành thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên của tổ chức tín dụng. Theo đó, thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên của tổ chức tín dụng phải đáp ứng các yêu cầu sau:
-Không thuộc đối tượng không được đảm nhiệm chức vụ theo quy định của pháp luật. LTCTD quy định các trường hợp một chủ thể không được đảm  nhiệm chức vụ là thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên. Họ là những người không đủ điều kiện về năng lực chủ thể, không đảm bảo năng lực, trình độ, tính minh bạch khi đảm nhiệm chức vụ….Cụ thể:
1. Người chưa thành niên, người bị hạn chế hoặc bị mất năng lực hành vi dân sự;
2. Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang chấp hành bản án, quyết định về hình sự của Tòa án;
3. Người đã bị kết án về tội từ tội phạm nghiêm trọng trở lên;
4. Người đã bị kết án về tội xâm phạm sở hữu mà chưa được xoá án tích;
5. Cán bộ, công chức, người quản lý từ cấp phòng trở lên trong các doanh nghiệp mà Nhà nước nắm từ 50% vốn điều lệ trở lên, trừ người được cử làm đại diện quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại tổ chức tín dụng;
6. Sỹ quan, hạ sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sỹ quan, hạ sỹ quan chuyên nghiệp trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam, trừ người được cử làm đại diện quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại tổ chức tín dụng;
7. Người thuộc đối tượng không được tham gia quản lý, điều hành theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức và pháp luật về phòng, chống tham nhũng;
8. Người đã từng là chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp danh, Tổng giám đốc (Giám đốc), thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban kiểm soát của doanh nghiệp, Chủ nhiệm và các thành viên Ban quản trị hợp tác xã tại thời điểm doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản, trừ trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản vì lý do bất khả kháng;
9. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp tại thời điểm doanh nghiệp bị đình chỉ hoạt động, bị buộc giải thể do vi phạm pháp luật nghiêm trọng, trừ trường hợp là đại diện theo đề nghị của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm chấn chỉnh, củng cố doanh nghiệp đó;
10. Người đã từng bị đình chỉ chức danh Chủ tịch Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng thành viên, Trưởng Ban kiểm soát, thành viên Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc) của tổ chức tín dụng theo quy định LTCTD hoặc bị cơ quan có thẩm quyền xác định người đó có vi phạm dẫn đến việc tổ chức tín dụng bị thu hồi Giấy phép”
- Có đạo đức nghề nghiệp. Đạo đức là một khái niệm rộng, khó có thể định nghĩa một cách rõ ràng và cụ thể. Trong quan hệ nghề nghiệp, đạo đức là một phạm trù quan trọng quyết định đến ý thức, giá trị của mỗi chủ thể. Về cơ bản, đạo đức nghề nghiệp là những nguyên tắc chi phối hành vi của một người hoặc một nhóm người trong tổ chức kinh doanh. Đạo đức nghề nghiệp thể hiện ở hành vi của người giữ chức vụ trong tổ chức tín dụng, thông quan qua tác phong làm việc của họ. Ví dụ: trách nhiệm của họ đối với công việc, có hoàn thành công việc đầy đủ, đúng hạn không; họ có lạm dụng chức vụ để vụ lợi cá nhân không; họ có công bằng,  phân minh trong công việc không…Theo đó, người không có đạo đức nghề nghiệp là người không có khả năng, năng lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ, điều đó sẽ làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các cá nhân khác trong tổ chức, thậm chí là gây thiệt hại cho chính tổ chức tín dụng đó. Chính vì vậy, không chỉ riêng yêu cầu đối với thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên phải có đạo đức nghề nghiệp, mà hầu hết các vị trí khác trong tổ chức tín dụng và cả các doanh nghiệp khác đều đề cao tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của một người.
-Có bằng đại học trở lên. Thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên là người quản lý tổ chức tín dụng, họ có quyền quyết định hầu hết các vấn đề liên quan đến cả công việc nội bộ và kinh doanh của tổ chức tín dụng. Các thành viên Hội đồng quản trị và Hội đồng thành viên có quyền thảo luận ban hành các quyết định, nghị quyết mang tính quyền lực buộc các bộ phận, cá nhân trong tổ chức tín dụng phải tuân thủ. Do đó, đòi hỏi những người này phải có trình độ chuyên môn, năng lực tối thiểu nhất định. 
-Bên cạnh đó, kinh nghiệm đối với thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên cũng là một trong những yếu tố có ý nghĩa quan trọng. Hoạt động ngân hàng là hoạt động nhạy cảm, ảnh hưởng đến nền tài chính- tiền tệ của quốc gia, quyết định đến các lĩnh vực kinh doanh khác. Do đó, yêu cầu đối với người quản lý của tổ chức phải là người có kinh nghiệm trong hoạt động ngân hàng, cụ thể: Có ít nhất 03 năm là người quản lý, người điều hành của tổ chức tín dụng. Hoặc có ít nhất 05 năm là người quản lý, người điều hành của doanh nghiệp hoạt động trong ngành tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán hoặc của doanh nghiệp khác có vốn chủ sở hữu tối thiểu bằng mức vốn pháp định đối với loại hình tổ chức tín dụng tương ứng. Hoặc có ít nhất 05 năm làm việc trực tiếp tại bộ phận nghiệp vụ về tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán.

Luật Hoàng Anh