Thủ tục công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt được quy định như thế nào trong Luật Lưu trữ 2024?

Lưu trữ là hoạt động lưu giữ tài liệu nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị của tài liệu lưu trữ, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân. Luật Lưu trữ 2024 được Quốc hội ban hành đã quy định về quản lý tài liệu lưu trữ và cơ sở dữ liệu tài liệu lưu trữ; nghiệp vụ lưu trữ; tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ; lưu trữ tư; hoạt động dịch vụ lưu trữ và quản lý nhà nước về lưu trữ.

Vậy thủ tục công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt được quy định như thế nào trong Luật Lưu trữ 2024?. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết vấn đề trên. Hãy GỌI NGAY tới 0908308123 để được Luật sư tư vấn miễn phí và cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu.

Căn cứ pháp lý

- Luật Lưu trữ năm 2024;

- Luật Lưu trữ năm 2011;

- Nghị định 113/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Lưu trữ;

- Thông tư 06/2025/TT-BNV quy định chi tiết một số điều của Luật Lưu trữ.

Tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt là gì?

Luật Lưu trữ năm 2024 quy định về tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt trên cơ sở kế thừa quy định của Luật Lưu trữ năm 2011 về tài liệu lưu trữ quý, hiếm. Cụ thể, Luật Lưu trữ năm 2024 đã thay đổi tên gọi “tài liệu lưu trữ quý, hiếm” thành “tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt”.

Theo đó, tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt phải đáp ứng một trong các tiêu chí về nội dung và hình thức, xuất xứ sau:

Thứ nhất, tiêu chí về nội dung

Tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt cần đảm bảo một trong các điều kiện về nội dung gồm:

a) Phản ánh lịch sử hình thành và phát triển của quốc gia, dân tộc, của ngành, lĩnh vực;

b) Quá trình hình thành, xác lập và thực thi chủ quyền lãnh thổ Việt Nam, biên giới quốc gia;

c) Công trình khoa học, sản phẩm tiêu biểu của ngành, lĩnh vực;

d) Thân thế, sự nghiệp và đóng góp của cá nhân, gia đình, dòng họ tiêu biểu;

đ) Tài liệu lưu trữ khác có tầm quan trọng đặc biệt đối với quốc gia, dân tộc hoặc thế giới.

Căn cứ quy định trên, tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt cần phản ánh về một trong các nội dung thể hiện giá trị lịch sử, chính trị, quá trình hình thành đất nước, xác lập và thực thi chủ quyền lãnh thổ; giá trị khoa học; văn hóa; sự nghiệp và đóng góp của cá nhân, gia đình, dòng họ tiêu biểu…

Thứ hai, tiêu chí về hình thức, xuất xứ

Ngoài việc đáp ứng các tiêu chí về nội dung, tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt cần có một trong các điều kiện về hình thức xuất xứ sau:

a) Phương pháp, kỹ thuật trình bày đặc sắc, có tính thẩm mỹ và nghệ thuật;

b) Đặc trưng, điển hình của thời kỳ lịch sử;

c) Hình thành trong hoàn cảnh lịch sử đặc biệt về thời gian, địa điểm hoặc tác giả.

Như vậy, Điều 38 Luật Lưu trữ năm 2024 đã quy định các tiêu chí về nội dung và tiêu chí về hình thức để xác định tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt, từ đó bảo đảm tính toàn diện, phù hợp với tính chất của tài liệu lưu trữ.

>>>Xem thêm tại: Phông lưu trữ Quốc gia Việt Nam là gì?

Thủ tục công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt

Điều 39 Luật Lưu trữ 2024 đã quy định việc công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt cần thực hiện theo thủ tục sau:

Hồ sơ đề nghị công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt

Thành phần hồ sơ bao gồm:

a) Văn bản đề nghị công nhận;

b) Bản thuyết minh tài liệu lưu trữ;

c) Bản sao hoặc ảnh chụp tài liệu lưu trữ thể hiện được các thông tin cơ bản của tài liệu;

d) Tư liệu, tài liệu khác chứng minh giá trị đặc biệt của tài liệu lưu trữ (nếu có).

Trình tự, thủ tục công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt

Điều 28 Thông tư 06/2025/TT-BNV quy định chi tiết một số điều của Luật Lưu trữ đã quy định trình tự công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt. Cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ đề nghị công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt phải bảo đảm tính chính xác, trung thực, đủ thành phần tài liệu theo các nội dung đã được nêu ở phần trên.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Cơ quan, tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ trực tuyến hoặc nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính.

Bước 3: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ

- Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tiếp nhận hồ sơ đề nghị công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt của các cơ quan, tổ chức: Lưu trữ lịch sử của Nhà nước; Bộ, ngành, cơ quan trung ương, doanh nghiệp nhà nước do Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quyết định thành lập; đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cơ quan, tổ chức ở trung ương do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập.

- Sở Nội vụ tiếp nhận hồ sơ đề nghị công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt đối với tài liệu lưu trữ tư và tài liệu lưu trữ của cơ quan, tổ chức thuộc địa bàn quản lý, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này.

Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Sở Nội vụ kiểm tra và nhận hồ sơ đối với trường hợp hồ sơ đầy đủ, chính xác theo quy định; yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân bổ sung, hoàn thiện hồ sơ đối với trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, chưa chính xác; trường hợp từ chối nhận hồ sơ phải nêu rõ lý do.

Bước 4: Thẩm định hồ sơ

Hội đồng Xác định tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt tiến hành xem xét hồ sơ, đánh giá giá trị của tài liệu và kiểm tra trực tiếp tài liệu trong trường hợp cần thiết.

Bước 5: Quyết định công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt

Hội đồng Xác định tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt trình Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt.

Trong đó, hồ sơ trình gồm: Tờ trình, Biên bản họp của Hội đồng Xác định tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt; văn bản ý kiến của các thành viên Hội đồng Xác định tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt (nếu có); hồ sơ đề nghị công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt. Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành quyết định công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt.

Kết quả xét công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt được công bố trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Nội vụ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và gửi cơ quan, tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ. Hội đồng Xác định tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt có trách nhiệm giải quyết đơn khiếu nại (nếu có) và báo cáo người có thẩm quyền xem xét, quyết định. Thời hạn nhận đơn khiếu nại là 15 ngày kể từ ngày công bố kết quả.

Thời hạn thực hiện thủ tục công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt

Thời hạn giải quyết hồ sơ đề nghị công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt chậm nhất là 60 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ.

Thẩm quyền công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt

Khoản 4 Điều 39 Luật Lưu trữ 2024 đã quy định người có thẩm quyền công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt như sau:

a) Bộ trưởng Bộ Nội vụ công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt đối với tài liệu lưu trữ đang lưu trữ tại lưu trữ lịch sử và tài liệu lưu trữ của Bộ, ngành, cơ quan trung ương, doanh nghiệp nhà nước do Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quyết định thành lập; đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cơ quan, tổ chức ở trung ương do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập;

b) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt đối với tài liệu lưu trữ tư và tài liệu lưu trữ của cơ quan, tổ chức thuộc địa bàn quản lý, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này.

Căn cứ vào quy định trên, người có thẩm quyền công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt gồm: (1) Bộ trưởng Bộ Nội vụ và (2) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh.

Đối với tài liệu lưu trữ trữ tại lưu trữ lịch sử và tài liệu lưu trữ của Bộ, ngành, cơ quan trung ương, doanh nghiệp nhà nước do Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quyết định thành lập; đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cơ quan, tổ chức ở trung ương do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập; Bộ trưởng Bộ Nội vụ có thẩm quyền công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt

Đối với tài liệu lưu trữ tư và tài liệu lưu trữ của cơ quan, tổ chức thuộc địa bàn quản lý và không thuộc các trường trên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền công nhận tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt.

Bạn không có thời gian để thực hiện hoặc chưa nắm rõ các quy định pháp luật hiện hành, hãy liên hệ với Luật Hoàng Anh để được tư vấn và cung cấp dịch vụ một cách HIỆU QUẢ và TIẾT KIỆM CHI PHÍ NHẤT.

Luật Hoàng Anh.