Xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ và phương thức thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ

Sự phát triển mạnh mẽ của Khoa học và công nghệ đã tạo ra những dấu ấn quan trọng trong lịch sử phát triển xã hội. Thực tế đã chứng minh khoa học và công nghệ là một bộ phận nguồn lực không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội. Điều đó đặc biệt đúng trong hoạt động sản xuất-kinh doanh của doanh nghiệp, việc áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, đổi mới công nghệ sẽ cho phép nâng cao chất lượng sản phẩm tạo ra nhiều sản phẩm mới, đa dạng hoá sản phẩm, tăng sản lượng, tăng năng suất lao động, sử dụng hợp lý tiết kiệm nguyên vật liệu… Nhờ vậy sẽ tăng khả năng cạnh tranh, mở rộng thị trường, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Một trong những yếu tố quan trọng để phát triển khoa học và công nghệ bền vững, hiệu quả đó là cần xác định rõ mục tiêu và phương thức thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Bài viết sau đây của Luật Hoàng Anh sẽ trình bày quy định về xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ và phương thức thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Hoạt động khoa học và công nghệ là gì?

 Hoạt động khoa học và công nghệ là hoạt động nghiên cứu khoa học, nghiên cứu và triển khai thực nghiệm, phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ, dịch vụ khoa học và công nghệ, phát huy sáng kiến và hoạt động sáng tạo khác nhằm phát triển khoa học và công nghệ.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ

Nhằm đặt ra những mục tiêu nhất định đối tượng hoạt động khoa học và công nghệ để các chủ thể có liên quan có cơ sở, căn cứ hoạt động thì Điều 25 Luật Khoa học và công nghệ 2013 quy định về nhiệm vụ khoa học và công nghệ như sau:

- Nhiệm vụ khoa học và công nghệ được tổ chức dưới hình thức chương trình, đề tài, dự án, nhiệm vụ nghiên cứu theo chức năng của tổ chức khoa học và công nghệ và các hình thức khác.

- Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước bao gồm nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia, cấp bộ, cấp tỉnh và cấp cơ sở do cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 27 của Luật này xác định.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia, cấp bộ, cấp tỉnh phải thực hiện theo hình thức đặt hàng.

- Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để mọi tổ chức, cá nhân đề xuất ý tưởng khoa học, nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Chính phủ quy định tiêu chí xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ các cấp phù hợp với từng giai đoạn phát triển và lĩnh vực khoa học và công nghệ; biện pháp khuyến khích đề xuất ý tưởng khoa học, nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp quốc gia

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng nhân sách nhà nước cấp quốc gia khi đáp ứng các tiêu chí gì?

Khoản 1 Điều 25 Nghị định số 08/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp quốc gia là nhiệm vụ khoa học và công nghệ đáp ứng các tiêu chí sau đây:

- Có tầm quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh trong phạm vi cả nước; có vai trò quan trọng nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia;

- Giải quyết các vấn đề khoa học và công nghệ liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, liên vùng;

- Phải huy động nguồn lực quốc gia, có thể có sự tham gia của nhiều ngành khoa học và công nghệ.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp quốc gia bao gồm những gì?

Khoản 2 Điều 25 Nghị định số 08/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định hiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp quốc gia bao gồm:

- Chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia, bao gồm: chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia và chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia khác;

- Đề án khoa học cấp quốc gia;

- Đề tài khoa học và công nghệ cấp quốc gia;

- Dự án sản xuất thử nghiệm cấp quốc gia;

- Dự án khoa học và công nghệ cấp quốc gia;

- Đề tài khoa học và công nghệ, dự án khoa học và công nghệ theo nghị định thư;

- Đề án khoa học, đề tài khoa học và công nghệ, dự án khoa học và công nghệ đặc biệt;

- Đề tài khoa học và công nghệ, dự án khoa học và công nghệ tiềm năng cấp quốc gia;

- Nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia đặc biệt quan trọng nhằm giải quyết yêu cầu khẩn cấp của quốc gia về an ninh, quốc phòng, thiên tai, dịch bệnh và phát triển khoa học và công nghệ.

Bên cạnh đó, khoản 3,4 Điều này quy định về thẩm quyền ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ như sau:

- Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp quốc gia do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt, ký hợp đồng thực hiện, trừ trường hợp quy định tại Khoản 4 Điều này.

- Nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặc biệt, được phê duyệt theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 30 Nghị định này.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp bộ

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp bộ khi đáp ứng những tiêu chí nào?

Khoản 1 Điều 26 Nghị định số 08/2014/NĐ-CP quy định Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp bộ là nhiệm vụ khoa học và công nghệ đáp ứng các tiêu chí sau đây:

- Có tầm quan trọng đối với sự phát triển của ngành, lĩnh vực;

- Giải quyết các vấn đề khoa học và công nghệ trong phạm vi ngành, lĩnh vực;

- Có sử dụng kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ của Bộ, ngành.

 Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp bộ bao gồm những gì?

Khoản 2 Điều 26 Nghị định số 08/2014/NĐ-CP quy định Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp bộ do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan nhà nước khác ở Trung ương phê duyệt và ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ, bao gồm:

- Chương trình khoa học và công nghệ cấp bộ;

- Đề án khoa học cấp bộ;

- Đề tài khoa học và công nghệ cấp bộ;

- Dự án sản xuất thử nghiệm cấp bộ;

- Dự án khoa học và công nghệ cấp bộ;

- Đề tài khoa học và công nghệ, dự án khoa học và công nghệ tiềm năng cấp bộ.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp tỉnh

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp tỉnh khi đáp ứng những tiêu chí nào?

Khoản 1 Điều 27 Nghị định số 08/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp tỉnh là nhiệm vụ khoa học và công nghệ đáp ứng các tiêu chí sau đây:

- Có tầm quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội trong phạm vi tỉnh;

- Giải quyết các vấn đề khoa học và công nghệ trong phạm vi tỉnh;

- Có sử dụng nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ của tỉnh.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp tỉnh bao gồm những gì?

Khoản 2 Điều 27 Nghị định số 08/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp tỉnh do Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt và ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ, bao gồm:

- Chương trình khoa học và công nghệ cấp tỉnh;

- Đề án khoa học cấp tỉnh;

- Đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh;

- Dự án sản xuất thử nghiệm cấp tỉnh;

- Dự án khoa học và công nghệ cấp tỉnh;

- Đề tài khoa học và công nghệ, dự án khoa học và công nghệ tiềm năng cấp tỉnh.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp cơ sở

Điều 28 Nghị định số 08/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định Nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp cơ sở là nhiệm vụ khoa học và công nghệ nhằm giải quyết các vấn đề khoa học và công nghệ của cơ sở và do Thủ trưởng cơ sở ký hợp đồng thực hiện bao gồm:

- Đề tài khoa học và công nghệ cấp cơ sở;

- Dự án khoa học và công nghệ cấp cơ sở.

Đề xuất nhiệm vụ khoa học và công nghệ

Điều 26 Luật Khoa học và công nghệ 2013 quy định về đề xuất nhiệm vụ khoa học và công nghệ như sau:

- Việc đề xuất nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước được quy định như sau:

+ Cơ quan, tổ chức, cá nhân gửi đề xuất nhiệm vụ khoa học và công nghệ về bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cơ quan nhà nước khác ở trung ương phù hợp với ngành, lĩnh vực, địa bàn quản lý để tổng hợp.

Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cơ quan nhà nước khác ở trung ương tổ chức lấy ý kiến tư vấn xác định và công bố công khai nhiệm vụ đặt hàng cấp mình và gửi đề xuất đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia về Bộ Khoa học và Công nghệ;

+ Bộ Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm tổng hợp đề xuất đặt hàng, tổ chức lấy ý kiến tư vấn về nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia và công bố công khai;

+ Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm chủ động hoặc theo yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đề xuất đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia cấp bách, mới phát sinh có tác động lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh quốc gia; tổ chức lấy ý kiến tư vấn về các nhiệm vụ này;

+ Việc lấy ý kiến tư vấn xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ được thực hiện thông qua Hội đồng tư vấn xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Hội đồng tư vấn xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ do người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quyết định thành lập, quy định nhiệm vụ và quyền hạn. Thành phần của Hội đồng bao gồm nhà khoa học, nhà quản lý, nhà kinh doanh có uy tín và trình độ phù hợp với nhiệm vụ. Trong trường hợp cần thiết, người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền có quyền lấy ý kiến tư vấn của chuyên gia tư vấn độc lập trước hoặc sau khi họp Hội đồng. Thành viên Hội đồng và chuyên gia tư vấn độc lập phải chịu trách nhiệm về ý kiến tư vấn của mình.

- Việc đề xuất nhiệm vụ khoa học và công nghệ không sử dụng ngân sách nhà nước có thể áp dụng quy định tại khoản 1 Điều này.

- Việc đề xuất, tư vấn xác định nhiệm vụ nghiên cứu ứng dụng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và kỹ thuật phải bao gồm nội dung triển khai thực nghiệm, sản xuất thử nghiệm và dự toán kinh phí cho các hoạt động này hoặc đề xuất dự án triển khai thực nghiệm, sản xuất thử nghiệm.

- Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định cụ thể Điều này.

Thẩm quyền phê duyệt, ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ

Điều 27 Luật Khoa học và công nghệ 2013 quy định về thẩm quyền phê duyệt, ký kết hợp đồng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ như sau:

- Thẩm quyền phê duyệt nhiệm vụ khoa học và công nghệ được quy định như sau:

+ Căn cứ vào chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và chiến lược phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ khoa học và công nghệ 05 năm và nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia hàng năm;

+ Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan nhà nước khác ở trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp bộ, cấp tỉnh;

+ Tổ chức, cá nhân không thuộc quy định tại điểm a và điểm b khoản này tự phê duyệt hoặc trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở theo quy định về tổ chức và hoạt động của mình.

- Thẩm quyền ký hợp đồng với tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được quy định như sau:

+ Bộ Khoa học và Công nghệ ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia;

+ Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan nhà nước khác ở trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp bộ, cấp tỉnh;

+ Tổ chức, cá nhân quy định tại điểm c khoản 1 Điều này ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở.

- Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan nhà nước khác ở trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm gửi báo cáo về Bộ Khoa học và Công nghệ về việc phê duyệt và ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ để tổng hợp, đưa vào cơ sở dữ liệu quốc gia về khoa học và công nghệ.