Ý nghĩa của Ngày Quốc tế Người khuyết tật (03/12) là gì?

Người khuyết tật là nhóm đối tượng yếu thế trong cuộc sống, cần được sự quan tâm đặc biệt từ gia đình, cộng đồng và nhà nước để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của họ. 

Vậy ý nghĩa của Ngày Quốc tế Người khuyết tật (03/12) là gì?. Trong bài viết dưới đây sẽ trình bày về vấn đề trên. Hãy GỌI NGAY tới 0908308123 để được Luật sư tư vấn miễn phí và cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu. 

Nguồn gốc ra đời của Ngày Quốc tế Người khuyết tật (03/12)

Ngày Quốc tế Người khuyết tật (tên tiếng Anh: International Day of Persons with Disabilities) được tổ chức vào ngày 03/12 hằng năm. Ngày này không chỉ là dịp để tôn vinh những đóng góp của người khuyết tật mà còn nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền bình đẳng của họ trong mọi lĩnh vực đời sống. 

Năm 1976, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã tuyên bố năm 1981 là Năm Quốc tế về Người khuyết tật, kêu gọi các quốc gia và tổ chức quốc tế xây dựng kế hoạch hành động với ba mục tiêu lớn sau:

- Thứ nhất, tăng cường cơ hội bình đẳng;

- Thứ hai, thúc đẩy phục hồi chức năng;

- Thứ ba, phòng ngừa tình trạng khuyết tật.

Để đảm bảo các kế hoạch hành động được triển khai hiệu quả, Thập kỷ của Liên Hợp Quốc về Người khuyết tật (1983–1992) đã được Đại hội đồng tuyên bố. Trong đó, ngày 03 tháng 12 được lựa chọn là Ngày Quốc tế Người khuyết tật, đánh dấu cam kết toàn cầu trong việc thúc đẩy các quyền của người khuyết tật.

Vào năm 1992, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã chính thức công nhận Ngày Quốc tế Người khuyết tật thông qua Nghị quyết 47/3. Sự kiện này khẳng định cam kết của cộng đồng quốc tế trong việc đảm bảo quyền bình đẳng, tiếp cận giáo dục, y tế, việc làm và các hoạt động xã hội cho người khuyết tật trên toàn cầu.

Đến nay, đã có 166 quốc gia phê chuẩn Công ước về Quyền của Người khuyết tật (CRPD) - một văn kiện quốc tế quan trọng nhằm bảo vệ và thúc đẩy quyền của người khuyết tật. Ngày 28 tháng 11 năm 2014, Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam chính thức phê chuẩn Công ước này, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc bảo đảm quyền lợi của người khuyết tật.

Ý nghĩa của Ngày Quốc tế Người khuyết tật (03/12) là gì?

Ngày Quốc tế Người khuyết tật (03/12) được tổ chức nhằm tôn vinh những nỗ lực và đóng góp to lớn của người khuyết tật trên toàn thế giới. Đây cũng là dịp để nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền bình đẳng của người khuyết tật trong mọi lĩnh vực đời sống, từ đó huy động sự hỗ trợ của cá nhân, tổ chức trong việc bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho người khuyết tật. 

Hàng năm, Ngày Quốc tế Người khuyết tật (03/12) được tổ chức với mỗi chủ đề khác nhau, tập trung vào các khía cạnh cụ thể và các giải pháp nâng cao chất lượng cuộc sống. 

- Năm 2019: Thúc đẩy sự tham gia và lãnh đạo của người khuyết tật: Thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.

- Năm 2020: Bắt đầu lại tốt hơn: Hướng tới một thế giới sau COVID-19 hòa nhập, tiếp cận và bền vững.

- Năm 2021: Xây dựng lại một thế giới tốt đẹp hơn sau Covid-19: Hướng đến hòa nhập, tiếp cận và bền vững cho người khuyết tật.

- Năm 2022: Không phải tất cả khuyết tật đều có thể nhìn thấy được.

- Năm 2023: Đoàn kết hành động để giải cứu và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững cho, cùng và bởi người khuyết tật. 

Tại Việt Nam, theo quy định tại Điều 11 Luật Người khuyết tật năm 2020, ngày 18 tháng 04 hàng năm được ghi nhận là Ngày Khuyết tật Việt Nam. 

Chính sách của Nhà nước về người khuyết tật

Người khuyết tật là người bị khiếm khuyết một hoặc nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng tật khiến cho lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn. Người khuyết tật là nhóm đối tượng yếu thế trong cuộc sống, cần được sự quan tâm đặc biệt để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Chính sách của Nhà nước về người khuyết tật được quy định cụ thể tại Điều 5 Luật Người khuyết tật năm 2010 như sau:

1. Hàng năm, Nhà nước bố trí ngân sách để thực hiện chính sách về người khuyết tật.

2. Phòng ngừa, giảm thiểu khuyết tật bẩm sinh, khuyết tật do tai nạn thương tích, bệnh tật và nguy cơ khác dẫn đến khuyết tật.

3. Bảo trợ xã hội; trợ giúp người khuyết tật trong chăm sóc sức khỏe, giáo dục, dạy nghề, việc làm, văn hóa, thể thao, giải trí, tiếp cận công trình công cộng và công nghệ thông tin, tham gia giao thông; ưu tiên thực hiện chính sách bảo trợ xã hội và hỗ trợ người khuyết tật là trẻ em, người cao tuổi. 

4. Lồng ghép chính sách về người khuyết tật trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội.

5. Tạo điều kiện để người khuyết tật được chỉnh hình, phục hồi chức năng; khắc phục khó khăn, sống độc lập và hòa nhập cộng đồng.

6. Đào tạo, bồi dưỡng người làm công tác tư vấn, chăm sóc người khuyết tật.

7. Khuyến khích hoạt động trợ giúp người khuyết tật.

8. Tạo điều kiện để tổ chức của người khuyết tật, tổ chức vì người khuyết tật hoạt động.

9. Khen thưởng cơ quan, tổ chức, cá nhân có thành tích, đóng góp trong việc trợ giúp người khuyết tật.

10. Xử lý nghiêm minh cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Căn cứ theo quy định trên, chính sách của nhà nước đối với người tật đã đề cập đến nhiều khía cạnh quan trọng như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, việc làm, bảo trợ xã hội… Điều này đã cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước đối với nhóm đối tượng này nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người khuyết tật. 

Quyền và nghĩa vụ của người khuyết tật

Điều 4 Luật Người khuyết tật năm 2010 đã quy định người khuyết tật có quyền và nghĩa vụ như sau:

1. Người khuyết tật được bảo đảm thực hiện các quyền sau đây: 

a) Tham gia bình đẳng vào các hoạt động xã hội;

b) Sống độc lập, hòa nhập cộng đồng;

c) Được miễn hoặc giảm một số khoản đóng góp cho các hoạt động xã hội;

d) Được chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, học văn hóa, học nghề, việc làm, trợ giúp pháp lý, tiếp cận công trình công cộng, phương tiện giao thông, công nghệ thông tin, dịch vụ văn hóa, thể thao, du lịch và dịch vụ khác phù hợp với dạng tật và mức độ khuyết tật; 

đ) Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

2. Người khuyết tật thực hiện các nghĩa vụ công dân theo quy định của pháp luật.

Theo đó, người khuyết tật sẽ có các quyền cơ bản sau: (1) Tham gia bình đẳng vào các hoạt động xã hội; (2) Sống độc lập, hòa nhập cộng đồng; (3) Được miễn hoặc giảm một số khoản đóng góp cho các hoạt động xã hội; (4) Được chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, học văn hóa, học nghề…

Ngoài ra, người khuyết tật thực hiện các nghĩa vụ công dân như: nghĩa vụ trung thành với Tổ Quốc; nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp và pháp luật, tham gia bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và chấp hành những quy tắc sinh hoạt cộng đồng…

Như vậy, các chính sách về quyền và nghĩa vụ của người khuyết tật theo quy định trên đã giúp bảo đảm quyền con người, đồng thời khuyến khích sự tham gia bình đẳng của người khuyết tật vào các hoạt động xã hội. 

Việc làm đối với người khuyết tật 

Trong những năm qua, việc dạy nghề và tạo cơ hội việc làm cho người khuyết tật luôn được Nhà nước quan tâm và chỉ đạo tổ chức thực hiện. Theo đó, Điều 33 Luật Người khuyết tật năm 2010 đã quy định về việc làm đối với người khuyết tật như sau: 

1. Nhà nước tạo điều kiện để người khuyết tật phục hồi chức năng lao động, được tư vấn việc làm miễn phí, có việc làm và làm việc phù hợp với sức khỏe và đặc điểm của người khuyết tật.

2. Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân không được từ chối tuyển dụng người khuyết tật có đủ tiêu chuẩn tuyển dụng vào làm việc hoặc đặt ra tiêu chuẩn tuyển dụng trái quy định của pháp luật nhằm hạn chế cơ hội làm việc của người khuyết tật.

3. Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân sử dụng lao động là người khuyết tật tùy theo điều kiện cụ thể bố trí sắp xếp công việc, bảo đảm điều kiện và môi trường làm việc phù hợp cho người khuyết tật.

…..

Căn cứ theo quy định trên, để tạo cơ hội việc làm cho người khuyết tật, trách nhiệm của nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân được ghi nhận như sau:

Trách nhiệm của nhà nước

Việc thúc đẩy cơ hội việc làm cho người khuyết tật đòi hỏi các quốc gia phải có các chính sách việc làm ưu đãi nhằm đảm bảo người khuyết tật sẽ được tiếp cận cơ hội việc làm trên thị trường lao động. 

Theo đó, Nhà nước tạo điều kiện để người khuyết tật phục hồi chức năng lao động, được tư vấn việc làm miễn phí, có việc làm và làm việc phù hợp với sức khỏe và đặc điểm của người khuyết tật.

Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân

Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân không được từ chối tuyển dụng người khuyết tật có đủ tiêu chuẩn tuyển dụng vào làm việc hoặc đặt ra tiêu chuẩn tuyển dụng trái quy định của pháp luật nhằm hạn chế cơ hội làm việc của người khuyết tật.

Ngoài ra, đối với cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân sử dụng lao động là người khuyết tật tùy theo điều kiện cụ thể bố trí sắp xếp công việc, bảo đảm điều kiện và môi trường làm việc phù hợp cho người khuyết tật. Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân sử dụng lao động là người khuyết tật phải thực hiện đầy đủ quy định của pháp luật về lao động đối với lao động là người khuyết tật.

Trách nhiệm của tổ chức giới thiệu việc làm

Tổ chức giới thiệu việc làm có trách nhiệm tư vấn học nghề, tư vấn và giới thiệu việc làm cho người khuyết tật.

Như vậy, tổ chức giới thiệu việc có vai trò là cầu nối quan trọng giữa người khuyết tật và thị trường lao động. Họ có trách nhiệm cung cấp dịch vụ tư vấn học nghề, định hướng nghề nghiệp, cũng như giới thiệu việc làm phù hợp với khả năng và điều kiện của người khuyết tật. 

Việc quy định trên trên không chỉ giúp người khuyết tật hòa nhập thị trường lao động mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng, bình đẳng và phát triển bền vững.