Ý nghĩa của Ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam (09/01) là gì?

Hiện nay, thế hệ học sinh, sinh viên giữ vị trí quan trọng trong sự phát triển của xã hội. Là lực lượng tiên phong, thanh niên không chỉ đóng góp vào sự nghiệp học tập, nghiên cứu mà còn thể hiện vai trò dẫn dắt trong các lĩnh vực. Chính vì thế, việc phát huy tiềm năng của thế hệ trẻ là yếu tố quyết định đối với sự phát triển của mỗi quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh xã hội ngày càng đòi hỏi sự đổi mới và sáng tạo không ngừng.

Vậy ý nghĩa của Ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam (09/01) là gì?. Trong bài viết dưới đây sẽ trình bày về vấn đề trên. Hãy GỌI NGAY tới 0908308123 để được Luật sư tư vấn miễn phí và cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu.

Lịch sử phát  của Ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam (09/01)

Vào ngày 09/01/1950, tại Sài Gòn - Gia Định, Đoàn thanh niên Cứu Quốc cùng Đoàn học sinh đã phát động và tổ chức cuộc biểu tình quy mô lớn với sự tham gia của hơn 10.000 người, trong đó đông đảo nhất là học sinh và sinh viên. Cuộc biểu tình nhằm mục đích đòi đảm bảo an ninh cho học sinh, sinh viên học tập; yêu cầu trả tự do cho các học sinh, sinh viên bị bắt và  kêu gọi mở lại trường học. 

Sự kiện này không chỉ phản ánh ý chí mạnh mẽ của thế hệ trẻ trước áp bức mà còn thể hiện tầm quan trọng của đoàn kết và hành động tập thể trong việc đòi hỏi quyền lợi chính đáng.

Với sự kiện lịch sử đó, Đại hội toàn quốc Liên đoàn thanh niên Việt Nam lần thứ nhất (tháng 2/1950) tại Việt Bắc đã quyết định chọn ngày 09/01 hằng năm làm Ngày truyền thống học sinh, sinh viên. Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ V tại Thủ đô Hà Nội đã quyết định đồng thời lấy ngày 09 /01 làm Ngày truyền thống của Hội Sinh viên Việt Nam.

Ý nghĩa của Ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam (09/01) là gì?

Ngày truyền thống Học sinh, sinh viên Việt Nam (09/01) không chỉ là dịp để tri ân những đóng góp và hy sinh của các thế hệ học sinh, sinh viên trong quá khứ mà còn là cơ hội để thế hệ trẻ ngày nay nhìn lại lịch sử đấu tranh vẻ vang. Qua đó, thế hệ trẻ nhận thức rõ hơn về vai trò, trách nhiệm to lớn của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong suốt thời gian xây dựng và trưởng thành, tổ chức Hội Sinh viên Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong việc đồng hành, dẫn dắt và kết nối các thế hệ học sinh, sinh viên trên cả nước. Hội không chỉ là cầu nối giúp sinh viên phát huy tiếng nói của mình mà còn khẳng định vị thế của tuổi trẻ trong quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước. 

Năm 2025 là năm kỷ niệm 75 năm ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam (09/01/1950- 09/01/2025). 

Nguyên tắc bảo đảm thực hiện quyền, nghĩa vụ của thanh niên và chính sách của Nhà nước đối với thanh niên

Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; có vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Điều 5 Luật Thanh niên năm 2020 đã quy định những nguyên tắc đảm bảo thực hiện quyền, nghĩa vụ của thanh niên như sau: 

1. Quyền, nghĩa vụ của thanh niên được công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm thực hiện theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

2. Không phân biệt dân tộc, giới tính, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp trong thực hiện quyền, nghĩa vụ của thanh niên.

3. Nhà nước, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình và cá nhân có trách nhiệm tạo điều kiện để thanh niên thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

4. Chính sách của Nhà nước đối với thanh niên phải bảo đảm mục tiêu phát triển thanh niên; tạo điều kiện cho thanh niên thực hiện quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm và phát huy năng lực; được xây dựng hoặc lồng ghép trong các chính sách của ngành, lĩnh vực, địa phương.

5. Việc xây dựng và thực hiện chính sách của Nhà nước đối với thanh niên phải bảo đảm sự tham gia của thanh niên; tôn trọng, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của thanh niên.

6. Hỗ trợ, tạo điều kiện cho thanh niên Việt Nam ở nước ngoài tham gia các hoạt động hướng về Tổ quốc và giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

7. Xử lý kịp thời, nghiêm minh cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện hoặc thực hiện không đúng trách nhiệm theo quy định của Luật này.

Quy định trên đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước trong việc bảo vệ và phát huy vai trò của thanh niên, đồng thời đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của họ trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Các nguyên tắc này là cơ sở pháp lý quan trọng để thanh niên có thể phát triển toàn diện và tham gia tích cực vào các công cuộc xây dựng đất nước. 

Trách nhiệm của thanh niên theo quy định luật Việt Nam

Thanh niên là lực lượng nòng cốt trong sự phát triển của xã hội, góp phần quan trọng vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với sức trẻ, tinh thần sáng tạo và lòng nhiệt huyết, thanh niên không chỉ thúc đẩy đổi mới kinh tế, văn hóa mà còn là cầu nối tiếp nhận và lan tỏa các giá trị hiện đại, tích cực. Luật Thanh niên năm 2020 đã quy định trách nhiệm của thanh niên đối với Tổ quốc, Nhà nước xã hội, gia đình và chính bản thân mình. 

Trách nhiệm của thanh niên đối với Tổ quốc

Trách nhiệm của thanh niên đối với Tổ Quốc được quy định cụ thể tại Điều 12 Luật Thanh niên năm 2020 như sau: 

1. Phát huy truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc; xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

2. Sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ độc lập, giữ vững chủ quyền, an ninh quốc gia, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ; đảm nhận công việc khó khăn, gian khổ, cấp bách khi Tổ quốc yêu cầu.            

3. Đấu tranh với các âm mưu, hoạt động gây phương hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc.

Như vậy, Điều 12 Luật Thanh niên năm 2020 đã đưa ra những quy định cụ thể và toàn diện về trách nhiệm của thanh niên đối với Tổ quốc. Quy định đã nhấn mạnh vai trò tiên phong của thanh niên trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, và an ninh quốc phòng, đồng thời khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và trách nhiệm công dân trong mỗi thanh niên.

Trách nhiệm của thanh niên đối với Nhà nước và xã hội

Điều 13 Luật Thanh niên năm 2020 đã quy định trách nhiệm của thanh niên đối với Nhà nước và xã hội như sau: 

1. Gương mẫu chấp hành chính sách, pháp luật và thực hiện nghĩa vụ công dân.

2. Tham gia giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng, an ninh quốc gia.

3. Chủ động đề xuất ý tưởng, sáng kiến trong quá trình xây dựng chính sách, pháp luật; tham gia quản lý nhà nước và xã hội.

4. Tích cực tham gia tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện Hiến pháp và pháp luật.

5. Xây dựng các mô hình sản xuất, kinh doanh tạo việc làm; tham gia bảo vệ môi trường và các hoạt động vì lợi ích của cộng đồng, xã hội.

6. Tích cực tham gia hoạt động chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

Quy định trên đã nhấn mạnh đến ý thức pháp luật của thanh niên, yêu cầu họ gương mẫu chấp hành chính sách, pháp luật và thực hiện nghĩa vụ công dân, từ đó trở thành tấm gương cho các thế hệ khác.

Trách nhiệm của thanh niên đối với gia đình

Điều 14 Luật Thanh niên năm 2020 đã quy định trách nhiệm đối với gia đình của thanh niên như sau:

1. Chăm lo hạnh phúc gia đình; giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam.

2. Kính trọng, hiếu thảo đối với ông bà, cha mẹ và tôn trọng các thành viên khác trong gia đình; chăm sóc, giáo dục con em trong gia đình.

3. Tích cực phòng, chống bạo lực gia đình, xóa bỏ phong tục, tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình.

Qua đó, quy định trên không chỉ khẳng định vai trò của gia đình trong việc hình thành và phát triển nhân cách của thanh niên mà còn nhấn mạnh vai trò của thanh niên trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam.

Trách nhiệm của thanh niên đối với bản thân 

Trách nhiệm đối với bản thân của thanh niên đã được Điều 15 Luật Thanh niên năm 2020 đã được quy định như sau:

1. Rèn luyện đạo đức, nhân cách, lối sống văn hóa, ứng xử văn minh; có trách nhiệm công dân, ý thức chấp hành pháp luật; phòng, chống tiêu cực, tệ nạn xã hội, hành vi trái pháp luật và đạo đức xã hội.

2. Tích cực học tập, nâng cao trình độ, kiến thức, kỹ năng; tiếp cận, nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ vào thực tiễn.

3. Chủ động tìm hiểu về thị trường lao động; lựa chọn nghề nghiệp, việc làm phù hợp; rèn luyện ý thức trách nhiệm, kỷ luật lao động và tác phong chuyên nghiệp; sáng tạo, cải tiến kỹ thuật nâng cao năng suất lao động.

4. Rèn luyện, bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe, phát triển thể chất và tinh thần; trang bị kiến thức, kỹ năng sống, kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, phòng, chống bệnh tật; không lạm dụng rượu, bia; hạn chế sử dụng thuốc lá; không sử dụng ma túy, chất gây nghiện và chất kích thích khác mà pháp luật cấm; phòng, chống tác hại từ không gian mạng.

5. Tích cực tham gia các hoạt động, phong trào văn hóa, thể dục, thể thao lành mạnh; bảo vệ, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

Như vậy, những quy định trên không chỉ khuyến khích thanh niên hoàn thiện bản thân mà còn tạo cơ sở để họ phát huy vai trò tích cực trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Luật Hoàng Anh.