Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam

Kiểm sát tạm giữ, tạm giam là một trong các hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát nhân dân để nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, tạm giam. Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam nhằm bảo đảm chế độ tạm giữ, tạm giam được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Quyền con người và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của người bị tạm giữ, người bị tạm giam không bị luật hạn chế phải được tôn trọng và bảo vệ. Vậy pháp luật hiện hành quy định thế nào về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân khi kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam. Hãy cùng Luật Hoàng Anh tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Viện kiểm sát nhân dân là gì?

Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Kiểm sát hoạt động tư pháp là gì?

 Kiểm sát hoạt động tư pháp là hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân để kiểm sát tính hợp pháp của các hành vi, quyết định của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động tư pháp, được thực hiện ngay từ khi tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và trong suốt quá trình giải quyết vụ án hình sự; trong việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động; việc thi hành án, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp; các hoạt động tư pháp khác theo quy định của pháp luật.

Tạm giữ, tạm giam là gì?

Điều 117 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định, tạm giữ có thể áp dụng đối với người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang, người phạm tội tự thú, đầu thú hoặc đối với người bị bắt theo quyết định truy nã.

Điều 119 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định tạm giam áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng hoặc về tội nghiêm trọng, tội ít nghiêm trọng trong một số trường hợp nhất định.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân khi kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam

Điều 22 Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân 2014, Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật của cơ quan, người có thẩm quyền trong việc tạm giữ, tạm giam. Để bảo đảm hoạt độn này, pháp luật quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân như sau:

- Thứ nhất, trực tiếp kiểm sát tại nhà tạm giữ, trại tạm giam; hỏi người bị tạm giữ, tạm giam về việc tạm giữ, tạm giam. Quy định này góp phần đảm bảo quyền và nghĩa vụ của người bị tạm giữ, người bị tạm giam được thực hiện đúng quy định pháp luật và nâng cao chất lượng công tác của cơ sở giam giữ.

- Thứ hai, kiểm sát hồ sơ tạm giữ, tạm giam. Bao gồm kiểm sát hồ sơ khi tiếp nhận người vào để tạm giữ, tạm giam; kiểm sát hồ sơ phát sinh trong quá trình tạm giữ, tạm giam; kiểm sát hồ sơ cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam ra khỏi nơi tạm giữ, tạm giam.

- Thứ ba, yêu cầu Trưởng nhà tạm giữ, Giám thị trại tạm giam tự kiểm tra việc tạm giữ, tạm giam và thông báo kết quả cho Viện kiểm sát nhân dân; cung cấp hồ sơ, tài liệu có liên quan đến việc tạm giữ, tạm giam; thông báo tình hình tạm giữ, tạm giam; trả lời về quyết định, biện pháp hoặc việc làm vi phạm pháp luật trong việc tạm giữ, tạm giam;

- Thứ tư, quyết định trả tự do ngay cho người bị tạm giữ, tạm giam không có căn cứ và trái pháp luật. Khoản 3 Điều 118 Bộ Luật Tổ tụng hình sự 2015 cũng quy định Trong khi tạm giữ, nếu không đủ căn cứ khởi tố bị can thì Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trả tự do ngay cho người bị tạm giữ; trường hợp đã gia hạn tạm giữ thì Viện kiểm sát phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ.

- Thứ năm, kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền trong việc tạm giữ, tạm giam đình chỉ việc thi hành, sửa đổi hoặc bãi bỏ quyết định có vi phạm pháp luật trong việc tạm giữ, tạm giam, chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật và yêu cầu xử lý người vi phạm pháp luật;

- Thứ sáu, khởi tố hoặc yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự khi phát hiện vụ việc có dấu hiệu tội phạm trong tạm giữ, tạm giam theo quy định của pháp luật;

- Thứ bảy, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác trong kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam theo quy định của pháp luật.