Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban đối ngoại là gì?

Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban đối ngoại là gì?

Ủy ban của Quốc hội là cơ quan của Quốc hội, chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội; trong thời gian Quốc hội không họp thì báo cáo công tác trước Ủy ban thường vụ Quốc hội. Vậy nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban đối ngoại được quy định như thế nào? Sau đây, Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

Căn cứ Điều 78 Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 cụ thể như sau:

“Điều 78. Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban đối ngoại

1. Thẩm tra dự án luật, dự án pháp lệnh thuộc lĩnh vực đối ngoại của Nhà nước và các dự án khác do Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội giao.

2. Chủ trì thẩm tra điều ước quốc tế thuộc thẩm quyền phê chuẩn, quyết định gia nhập hoặc chấm dứt hiệu lực của Quốc hội; thẩm tra báo cáo của Chính phủ về công tác đối ngoại; thẩm tra đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc phê chuẩn bổ nhiệm, miễn nhiệm đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

3. Giám sát việc thực hiện luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực đối ngoại; giám sát hoạt động của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ trong việc thực hiện chính sách đối ngoại của Nhà nước; giám sát hoạt động ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế; giám sát hoạt động đối ngoại, kinh tế đối ngoại của các ngành và địa phương; giám sát việc thực hiện chính sách của Nhà nước đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài tại Việt Nam.

4. Giám sát văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ thuộc lĩnh vực Ủy ban phụ trách.

5. Thực hiện quan hệ đối ngoại với Quốc hội các nước, các tổ chức liên nghị viện thế giới và khu vực theo sự chỉ đạo của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội.

6. Trình dự án luật trước Quốc hội, dự án pháp lệnh trước Ủy ban thường vụ Quốc hội về lĩnh vực Ủy ban phụ trách; kiến nghị các vấn đề liên quan đến tổ chức, hoạt động của các cơ quan hữu quan và các vấn đề về chính sách đối ngoại của Nhà nước, về quan hệ với Quốc hội các nước, các tổ chức liên nghị viện thế giới và khu vực, các tổ chức quốc tế khác, về việc ký kết, gia nhập, thực hiện điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế, về chính sách đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài tại Việt Nam.”

Ủy ban đối ngoại là một trong các cơ quan của Quốc hội, có chức năng tham mưu cho Quốc hội trong công tác lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước trong lĩnh vực đối ngoại và hội nhập quốc tế, đồng thời trực tiếp triển khai các hoạt động đối ngoại của Quốc hội. Trong suốt quá trình thành lập và phát triển, Ủy ban đối ngoại qua các nhiệm kỳ đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Trong thời kỳ đổi mới, cùng với đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân, đối ngoại Quốc hội góp phần tạo dựng môi trường hòa bình, huy động nguồn lực cho phát triển, tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, quyền chủ quyền, quyền tài phán của nước ta trên biển.

Ủy ban đối ngoại giúp cho hoạt động đối ngoại của Quốc hội ngày càng được đẩy mạnh và mở rộng trên cả bình diện song phương và đa phương, đưa ngoại giao nghị viện đi vào chiều sâu, góp phần làm cho nhân dân thế giới và bạn bè quốc tế ngày càng hiểu biết rõ hơn về đất nước, con người và nền văn hoá Việt Nam; tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân thế giới và bạn bè quốc tế; nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam nói chung, và Quốc hội Việt Nam nói riêng, trên trường quốc tế.

Ủy ban đối ngoại có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan khác thẩm tra nhiều dự án luật, điều ước quốc tế quan trọng trình Quốc hội phê chuẩn, tạo khuôn khổ pháp lý vững chắc cho công tác đối ngoại, thúc đẩy hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng; nâng cao vị thế của Quốc hội Việt Nam trong các cơ chế hợp tác nghị viện đa phương khu vực và thế giới.

Ủy ban đối ngoại có trách nhiệm nghiên cứu, tham mưu cho Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoàn thiện hệ thống pháp luật phục vụ công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế cũng như trong việc quyết định các vấn đề quan trọng về đối ngoại. Ủy ban còn tham mưu cho Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về quan hệ đối ngoại trên các kênh ngoại giao nghị viện song phương; tham gia tích cực trên các diễn đàn nghị viện quốc tế và khu vực; phối hợp tốt với các kênh ngoại giao của Đảng, Chính phủ và ngoại giao nhân dân.

Ủy ban có trách nhiệm chú trọng giám sát việc thực hiện cam kết và điều ước quốc tế. Ngoài việc tham gia đoàn giám sát chung và công tác giám sát của Quốc hội, Ủy ban đối ngoại còn có trách nhiệm giám sát ở cấp ủy ban và tham gia mô hình giám sát chung với Quốc hội các nước.

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, hoạt động của Ủy ban đối ngoại đã có những dấu ấn quan trọng, góp phần đưa vị thế của ngoại giao nghị viện ngày càng được nâng cao, tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam với nghị viện các nước trên thế giới.

Như vậy, thông qua bài viết trên, Luật Hoàng Anh đã chỉ ra các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban đối ngoại.  

Luật Hoàng Anh