Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban văn hóa, giáo dục là gì?

Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban văn hóa, giáo dục là gì?

Ủy ban của Quốc hội là cơ quan của Quốc hội, chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội; trong thời gian Quốc hội không họp thì báo cáo công tác trước Ủy ban thường vụ Quốc hội. Vậy nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban văn hóa, giáo dục được quy định như thế nào? Sau đây, Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

Căn cứ Điều 75 Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 (nay được sửa đỏi, bổ sung bởi Khoản 16 Điều 1 Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi năm 2020) cụ thể như sau:

"Điều 75. Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban văn hóa, giáo dục

1. Thẩm tra dự án luật, dự án pháp lệnh thuộc lĩnh vực văn hóa, giáo dục, thông tin, truyền thông, tín ngưỡng, tôn giáo, du lịch, thể thao, thanh niên, thiếu niên, nhi đồng và các dự án khác do Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội giao.

2. Giám sát việc thực hiện luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực văn hóa, giáo dục, thông tin, truyền thông, tín ngưỡng, tôn giáo, du lịch, thể thao, thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; giám sát hoạt động của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ trong việc thực hiện chính sách về văn hóa, giáo dục, thông tin, truyền thông, tôn giáo, du lịch, thể thao trong các kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; giám sát việc thực hiện chính sách đối với thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.

3. Giám sát văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ thuộc lĩnh vực Ủy ban phụ trách.

4. Trình dự án luật trước Quốc hội, dự án pháp lệnh trước Ủy ban thường vụ Quốc hội về lĩnh vực Ủy ban phụ trách.

5. Kiến nghị các vấn đề liên quan đến tổ chức, hoạt động của các cơ quan hữu quan và về phát triển văn hóa, giáo dục, thông tin, truyền thông, tín ngưỡng, tôn giáo, du lịch, thể thao, chính sách đối với thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.”

Ủy ban văn hóa, giáo dục có trách nhiệm làm việc thường xuyên với các bộ, ngành phụ trách các lĩnh vực phụ trách và thực hiện các nhiệm vụ lập pháp, giám sát, tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước thuộc lĩnh vực văn hóa, giáo dục, thông tin, truyền thông, tín ngưỡng, tôn giáo, du lịch, thể thao, thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.

Trong lĩnh vực lập pháp, Ủy ban văn hóa, giáo dục có trách nhiệm xây dựng chương trình hành động của Quốc hội, chủ động đề xuất sửa đổi những luật có liên quan đến lĩnh vực văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.

Về công tác xây dựng pháp luật, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, Ủy ban văn hóa, giáo dục đã chủ trì thẩm tra, trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua 7 dự án luật, 1 nghị quyết; phối hợp trình Quốc hội thông qua 1 nghị quyết; chủ trì thẩm tra, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về 2 nghị định. Ủy ban cũng đã phối hợp thẩm tra, tham gia ý kiến vào các dự án do Hội đồng dân tộc và các Ủy ban khác chủ trì, thực hiện các hoạt động lập pháp khác theo sự phân công của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ủy ban cũng đã tổ chức 3 phiên giải trình. Nhìn chung, hoạt động chất vấn, giải trình của Ủy ban văn hóa, giáo dục mang hiệu quả thiết thực, tạo được chuyển biến tích cực về cả nhận thức lẫn hành động thực tế của các cơ quan nhà nước các cấp, các ngành trong lĩnh vực mà Ủy ban được giao phụ trách. Phần lớn các kiến nghị, đề xuất của Ủy ban tại các phiên giải trình đều được các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kịp thời nghiên cứu, tiếp thu và ban hành văn bản, chính sách cụ thể để điều chỉnh, khắc phục các bất cập, hạn chế.

Ủy ban văn hóa, giáo dục có trách nhiệm phối hợp thẩm tra báo cáo đánh giá phát triển kinh tế - xã hội và báo cáo về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước, dự toán ngân sách nhà nước năm sau đối với các lĩnh vực Ủy ban phụ trách; tổ chức làm việc với các bộ, ngành, cơ quan, tổ chức có liên quan để nghe báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm, dự toán ngân sách nhà nước năm sau đối với các lĩnh vực Ủy ban phụ trách.

Về công tác giám sát, Ủy ban văn hóa, giáo dục có trách nhiệm nghiên cứu những vấn đề trọng tâm, trọng điểm, bởi nếu làm tốt thì sẽ có tác động lan tỏa, tránh làm tràn lan trên tinh thần gắn với trách nhiệm giải trình, quy trách nhiệm cho từng tập thể, cá nhân trong từng lĩnh vực. Ủy ban đi vào những vấn đề hết sức cụ thể, có trọng điểm, thậm chí là những vấn đề nóng yêu cầu giải trình, làm việc. Cùng với đó, Ủy ban huy động sự tham gia của các cơ quan chức năng khác, như Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ,… trong thực hiện chức năng giám sát.

Trong thành công chung của Quốc hội Khóa XIV có sự đóng góp hết sức quan trọng của Ủy ban văn hóa, giáo dục, đặc biệt là đóng góp trong việc tham mưu, chủ trì thẩm tra, giúp Quốc hội ban hành Luật Giáo dục (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học.  

Như vậy, thông qua bài viết trên, Luật Hoàng Anh đã chỉ ra các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban văn hóa, giáo dục.

Luật Hoàng Anh