Nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong quản lý về quốc phòng là gì?

Nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong quản lý về quốc phòng là gì?

Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội. Vậy nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong quản lý về quốc phòng được quy định như thế nào? Sau đây, Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này. 

Căn cứ Điều 18 Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 quy định như sau:

“Điều 18. Nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong quản lý về quốc phòng

1. Thống nhất quản lý nhà nước về quốc phòng.

2. Thực hiện chính sách, pháp luật nhằm xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có lực lượng thường trực hợp lý, lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh và rộng khắp, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng và thực hiện nghĩa vụ quốc tế.

3. Tổ chức giáo dục quốc phòng, an ninh cho toàn dân, củng cố và tăng cường nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh. Tổ chức thực hiện các biện pháp để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, góp phần bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới.

4. Tổ chức thi hành lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp và các biện pháp cần thiết để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhân dân.

5. Phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh, bảo đảm trang bị cho lực lượng vũ trang nhân dân, thực hiện chính sách ưu đãi, bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, chiến sỹ, công nhân, viên chức quốc phòng và chính sách hậu phương quân đội.”

Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành các nghị định, nghị quyết để cụ thể hoá việc thực hiện các luật, pháp lệnh về quốc phòng. Chính phủ cũng ban hành các chính sách về củng cố quốc phòng và xây dựng quân đội, lập quy hoạch, kế hoạch động viên quốc phòng; tổ chức, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng và các biện pháp cần thiết để bảo vệ Tổ quốc. Theo phân cấp, các bộ ngành tiến hành giáo dục quốc phòng, hợp tác quốc tế trong một số lĩnh vực liên quan đến quốc phòng, bảo đảm đời sống vật chất cho lực lượng vũ trang và thực hiện các chính sách hậu phương quân đội, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng. Chính phủ thể chế hóa trách nhiệm của các ngành các cấp và các tầng lớp nhân dân trong công tác xây dựng các tỉnh (thành phố) thành các khu vực phòng thủ vững về chính trị, giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng - an ninh làm cơ sở vững chắc cho nền quốc phòng toàn dân.

Việt Nam luôn coi việc giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa là lợi ích cao nhất của đất nước, là mục tiêu xuyên suốt của chính sách quốc phòng Việt Nam. Việt Nam thực hiện chính sách quốc phòng mang tính chất hoà bình và tự vệ, thể hiện ở chủ trương không sử dụng vũ lực hoặc đe doạ sử dụng vũ lực trong các quan hệ quốc tế; giải quyết mọi bất đồng và tranh chấp với các quốc gia khác trong đó có tranh chấp trên Biển đông bằng biện pháp hoà bình trên cơ sở luật pháp quốc tế; tích cực và chủ động hợp tác với các nước trong đó có Liên bang Nga nhằm bảo vệ môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; cũng như cam kết của Việt Nam đóng góp cho nền hòa bình chung.

Chính phủ tổ chức giáo dục quốc phòng và an ninh được thực hiện trong phạm vi cả nước với nội dung, hình thức, phương pháp phù hợp cho từng đối tượng. Nhiệm vụ giáo dục quốc phòng và an ninh bao gồm:

• Giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên, người học trong các trường của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân;
• Bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng trong cơ quan, tổ chức của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, người quản lý doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư;
• Phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân.

Tổng động viên là biện pháp huy động mọi nguồn lực của đất nước để chống chiến tranh xâm lược. Động viên cục bộ là biện pháp huy động mọi nguồn lực của một hoặc một số địa phương trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng. Tình trạng khẩn cấp về quốc phòng là trạng thái xã hội của đất nước khi có nguy cơ trực tiếp bị xâm lược hoặc đã xảy ra hành vi xâm lược hoặc bạo loạn có vũ trang nhưng chưa đến mức tuyên bố tình trạng chiến tranh. Chính phủ tổ chức thi hành lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp và các biện pháp cần thiết để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhân dân. 

Quân đội tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế là chủ trương đúng đắn, nhất quán, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta; là một trong những chức năng cơ bản đã trở thành bản chất, truyền thống tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam. Việc tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế đã góp phần quan trọng tạo nên thế trận kinh tế - quốc phòng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để tạo điều kiện cho Quân đội hoàn thành tốt nhiệm vụ sản xuất xây dựng kinh tế gắn với nhiệm vụ Quân sự, Quốc phòng, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đầu tư và có cơ chế về đất đai, tài sản… cho Bộ Quốc phòng. Đất quốc phòng được các đơn vị, doanh nghiệp quân đội quản lý, sử dụng vào mục đích sản xuất, xây dựng kinh tế gắn với thực hiện nhiệm vụ Quân sự, Quốc phòng; thực hiện ký hợp đồng sử dụng đất theo phương thức trả tiền sử dụng đất hàng năm, số thu nộp về ngân sách nhà nước.

Việc khai thác, sử dụng có thời hạn đất quốc phòng vào hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế bảo đảm đúng nguyên tắc kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với quốc phòng. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu đặc thù trong lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, bảo đảm trực tiếp, thường xuyên cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, vừa dự trữ lâu dài nguồn đất đai phục vụ quốc phòng khi có tình huống xảy ra; vừa mang lại hiệu quả kinh tế, chống lãng phí nguồn lực của đất nước, phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, tạo công ăn việc làm, góp phần giải quyết chính sách hậu phương quân đội.

Các nhà máy quốc phòng sử dụng đất đai để tổ chức sản xuất, sửa chữa các loại vũ khí, trang bị khí tài kết hợp phát triển kinh tế, đáp ứng yêu cầu tác chiến, bảo đảm sẵn sàng chiến đấu và xây dựng đất nước. Các doanh nghiệp quân đội trực tiếp phục vụ quốc phòng an ninh, công nghiệp quốc phòng lưỡng dụng vừa nghiên cứu phát triển các công nghệ kỹ thuật mới, sản xuất trang thiết bị cho quân sự, vừa lao động sản xuất, xây dựng kinh tế và kinh doanh có hiệu quả… đã tạo việc làm cho người lao động, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, ổn định dân cư ở địa bàn vùng sâu, vùng xa và trên các địa bàn chiến lược, trọng điểm.

Như vậy, thông qua bài viết trên, Luật Hoàng Anh đã chỉ ra quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong quản lý về quốc phòng.

Luật Hoàng Anh