Quyền quyết định đại xã của Quốc hội được quy định như thế nào?

Quyền quyết định đại xã của Quốc hội được quy định như thế nào?

Đại xá là một trong những khoan hồng của Nhà nước cho người có tội và không phải được diễn ra thường xuyên. Vậy đại xá là gì? Cơ quan nào có thẩm quyền quyết định đại xá. Sau đây Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

Căn cứ Điều 16 Luật tổ chức Quốc hội năm 2014 quy định:

“Điều 16. Quyết định đại xá

Quốc hội quyết định đại xá theo đề nghị của Chủ tịch nước.”

Đại xá thuộc thẩm quyền của Quốc hội được Hiến pháp quy định, là hình thức miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt cho một nhóm người cụ thể không xác định đã thực hiện tội phạm nhất định. Đại xá có thể được quyết định đối với nhóm người phạm tội hoặc đối với tội phạm hoặc kết hợp cả hai đối tượng. Thông thường quyết định đại xá được công bố nhân các dịp có sự kiện đặc biệt trọng đại của đất nước như sau khi cách mạng thành công, sau khi kháng chiến thắng lợi... Tính đến thời điểm hiện tại nước ta có 2 lần đại xá là vào năm 1946 và năm 1976.

Đây là quyết định hết sức quan trọng và có ý nghĩa. Đại xá là một trong những hình thức của việc ân xá để miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt với người phạm tội, thể hiện chính sách nhân đạo của nhà nước ta với những người phạm tội, mở ra cho những người phạm tội khả năng ăn năn hối cải, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. Điều này được quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015 như sau:

"Điều 29.Căn cứ miễn trách nhiệm hình sự

1. Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong những căn cứ sau đây:

a) Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa;

b) Khi có quyết định đại xá.”

Về bản chất, đại xá là tha, miễn hình phạt hoặc giảm nhẹ hình phạt cho một số loại tội phạm hoặc một loạt người phạm tội đã hoăc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án. Đại xá thường được thực hiện vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước đối với người phạm tội trong bất kỳ giai đoạn nào, từ truy tố, xét xử đến thi hành án.

Hồ sơ trình Quốc hội quyết định đại xá bao gồm:

• Tờ trình của Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội quyết định đại xá;
• Dự thảo nghị quyết về đại xá;
• Báo cáo của Ủy ban tư pháp của Quốc hội thẩm tra Tờ trình của Chủ tịch nước và dự thảo nghị quyết;
• Tài liệu liên quan khác.

Quốc hội quyết định đại xá theo trình tự sau đây:

• Chủ tịch nước trình Quốc hội quyết định đại xá;
• Ủy ban tư pháp của Quốc hội trình Quốc hội báo cáo thẩm tra;
• Quốc hội thảo luận. Trước khi thảo luận tại phiên họp toàn thể, đại biểu Quốc hội có thể thảo luận tại Tổ, Đoàn đại biểu Quốc hội;
• Trong quá trình thảo luận, Chủ tịch nước giải trình về những vấn đề liên quan đến việc đại xá và dự thảo nghị quyết mà đại biểu Quốc hội nêu;
• Ủy ban thường vụ Quốc hội phối hợp với Chủ tịch nước chỉ đạo, tổ chức việc nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết;
• Ủy ban thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết;
• Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua nghị quyết về đại xá.

Như vậy, thông qua bài viết trên đây, Luật Hoàng Anh đã trình bày về quyền hạn quyết định đại xã của Quốc hội bao gồm thẩm quyền, đối tượng, thời điểm thực hiện, hồ sơ, quy trình và hậu quả pháp lý của hoạt động này.

Luật Hoàng Anh