Biện pháp tạm thời trong phòng, chống rửa tiền là gì?

Hiện nay, rửa tiền đã trở thành những vấn nạn ở nhiều quốc gia trến thế giới. Đây là hành vi vi phạm pháp luật và có ảnh hưởng xấu cho nền kinh tế và xã hội trên diện rộng. Tại Việt Nam, nguy cơ rửa tiền được đánh giá ở mức trung bình nhưng thực trạng rất phức tạp do tội phạm có nhiều hành vi rửa tiền tinh vi và khó kiểm soát. Chính vì vậy, khi xuất hiện những giao dịch đáng ngờ thì cần phải nhanh chóng báo cáo lên cơ quan có thẩm quyền để kịp thời kiểm soát các giao dịch diễn ra.

Vậy rửa tiền là gì? Có những biện pháp nào để phòng, chống rửa tiền? Hãy tham khảo bài viết dưới đây hoặc GỌI NGAY đến hotline 0908 308 123 để được Luật sư TƯ VẤN MIỄN PHÍ.

Căn cứ pháp lý

Luật Phòng, chống rửa tiền số 14/2022/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 15 tháng 11 năm 2022 (sau đây được gọi tắt là Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2022).

Rửa tiền là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2022 ghi nhận khái niệm về rửa tiền như sau:

“1. Rửa tiền là hành vi của tổ chức, cá nhân nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc của tài sản do phạm tội mà có.”

Theo đó, tài sản do phạm tội mà có được hiểu là tài sản có được trực tiếp hoặc gián tiếp từ hành vi phạm tội; phần thu nhập, hoa lợi, lợi tức, lợi nhuận sinh ra từ tài sản có được từ hành vi phạm tội. Thông qua hành vi rửa tiền này, các khoản tiền từ vi phạm pháp luật được che giấu nguồn gốc và biến thành tiền sạch hoặc tài sản hợp pháp.

Đối tượng báo cáo rửa tiền là ai?

Tổ chức tài chính

Cụ thể, đối tượng báo cáo là tổ chức tài chính được cấp giấy phép thực hiện một hoặc một số hoạt động sau đây:

• Nhận tiền gửi;
• Cho vay;
• Cho thuê tài chính;
• Dịch vụ thanh toán;
• Dịch vụ trung gian thanh toán;
• Phát hành công cụ chuyển nhượng, thẻ ngân hàng, lệnh chuyển tiền;
• Bảo lãnh ngân hàng, cam kết tài chính;
• Cung ứng dịch vụ ngoại hối, các công cụ tiền tệ trên thị trường tiền tệ;
• Môi giới chứng khoán; tư vấn đầu tư chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán;
• Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán; quản lý danh mục đầu tư chứng khoán;
• Kinh doanh bảo hiểm nhân thọ;
• Đổi tiền.

Tổ chức, cá nhân kinh doanh ngành, nghề phi tài chính

Đối tượng báo cáo là tổ chức, cá nhân kinh doanh ngành, nghề phi tài chính có liên quan theo quy định của pháp luật thực hiện một hoặc một số hoạt động sau đây:

• Kinh doanh trò chơi có thưởng, bao gồm: trò chơi điện tử có thưởng; trò chơi trên mạng viễn thông, mạng Internet; casino; xổ số; đặt cược;
• Kinh doanh bất động sản, trừ hoạt động cho thuê, cho thuê lại bất động sản và dịch vụ tư vấn bất động sản;
• Kinh doanh kim khí quý, đá quý;
• Kinh doanh dịch vụ kế toán; cung cấp dịch vụ công chứng; cung cấp dịch vụ pháp lý của luật sư, tổ chức hành nghề luật sư;
• Cung cấp dịch vụ thành lập, quản lý, điều hành doanh nghiệp; cung cấp dịch vụ giám đốc, thư ký công ty cho bên thứ ba; cung cấp dịch vụ thỏa thuận pháp lý.

Ngoài ra, đối với các đối tượng khác ngoài những đối tượng trên nếu có phát sinh rủi ro về rửa tiền sẽ do Chính phủ quy định.

Các biện pháp tạm thời để phòng chống rửa tiền

Có thể thấy, hiện nay rửa tiền đã và đang trở thành nguy cơ lớn làm đẩy lùi nền kinh tế không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Hoạt động rửa tiền đã xuất hiện ở quy mô “công nghiệp”, đa quốc gia, giúp chuyển hóa các nguồn tiền khổng lồ sinh ra từ buôn bán ma túy, buôn người, tham nhũng, lừa đảo, tống tiền… nhằm tiếp cận, thâm nhập nền kinh tế hợp pháp bằng nhiều cách gián tiếp.

Tại Việt Nam, nguy cơ rửa tiền được đánh giá ở mức độ trung bình nhưng thực trạng lại khá phức tạp vì tội phạm có nhiều hành vi rửa tiền tinh vi và rất khó thể kiểm soát. Ngân hàng chính là hệ thống được tội phạm lựa chọn để hợp pháp hóa các khoản thu bất chính cao nhất.

Chính vì vậy, để ngăn chặn được hành vi rửa tiền thì cần thiết phải đưa ra những phương án, biện pháp xử lý hiệu quả, kịp thời ngay từ bước đầu. Hiện nay, pháp luật ghi nhận hai biện pháp tạm thời chính trong phòng, chống rửa tiền bao gồm:

• Trì hoãn giao dịch
• Phong tỏa tài khoản, niêm phong, phong tỏa hoặc tạm giữ tài sản.

Biện pháp trì hoãn giao dịch

Trì hoãn giao dịch được hiểu là việc không thực hiện giao dịch nhiều nhất là 3 ngày làm việc kể từ ngày bắt đầu áp dụng biện pháp này và là hình thức phong tỏa tạm thời trước khi có quyết định chính thức của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nếu sau 3 ngày làm việc kể từ ngày bắt đầu áp dụng biện pháp trì hoãn giao dịch mà đối tượng báo cáo không nhận được văn bản phản hồi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì có quyền thực hiện giao dịch.

Theo đó, khi gặp các trường hợp dưới đây thì phải áp dụng biện pháp trì hoãn giao dịch:

- Khi có căn cứ để nghi ngờ hoặc phát hiện các bên liên quan đến giao dịch thuộc Danh sách đen;

- Khi có lý do để tin rằng giao dịch được yêu cầu thực hiện có liên quan đến hoạt động phạm tội, bao gồm:

• Giao dịch do người bị kết án theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự yêu cầu thực hiện và tài sản trong giao dịch thuộc quyền sở hữu hoặc có nguồn gốc thuộc quyền sở hữu, quyền kiểm soát của người bị kết án đó;
• Giao dịch liên quan đến tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi có liên quan đến tội phạm tài trợ khủng bố;

- Khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định tại các luật có liên quan.

Biện pháp phong tỏa tài khoản, niêm phong, phong tỏa hoặc tạm giữ tài sản

Phong tỏa tài khoản, niêm phong hoặc tạm giữ tài sản được được hiểu là biện pháp ngăn chặn (khẩn cấp tạm thời, cưỡng chế) trong hoạt động tố tụng dân sự, tố tụng hình sự nhằm đảm bảo việc giải quyết vụ án, đảm bảo thi hành bản án. Phong tỏa tài khoản có thể do tổ chức tín dụng chủ động, có thể do yêu cầu của cơ quan thẩm quyền.

Theo đó, đối tượng báo cáo thực hiện phong tỏa tài khoản hoặc áp dụng biện pháp niêm phong, tạm giữ tài sản khi có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc phong tỏa tài khoản hoặc niêm phong, tạm giữ tài sản phải được thể hiện bằng văn bản, bao gồm các nội dung tối thiểu sau:

• Tên đối tượng báo cáo phải thực hiện biện pháp phong tỏa tài khoản hoặc niêm phong, tạm giữ tài sản;
• Tên đầy đủ của chủ tài khoản hoặc cá nhân, tổ chức liên quan đến tài sản bị niêm phong, tạm giữ;
• Số tài khoản bị phong tỏa hoặc danh mục tài sản bị niêm phong, tạm giữ;
• Số tiền phong tỏa;
• Thời điểm bắt đầu và kết thúc phong tỏa tài khoản hoặc niêm phong, tạm giữ tài sản;
• Lý do yêu cầu thực hiện biện pháp phong tỏa tài khoản hoặc niêm phong, tạm giữ tài sản.

Xử lý vi phạm quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền

Hiện nay, pháp luật Việt Nam quy định các hành vi sau bị nghiêm cấm trong phòng, chống rửa tiền:

• Tổ chức, tham gia hoặc tạo điều kiện, trợ giúp thực hiện hành vi rửa tiền.
• Thiết lập, duy trì tài khoản vô danh hoặc tài khoản sử dụng tên giả.
• Thiết lập, duy trì quan hệ kinh doanh với ngân hàng vỏ bọc.
• Cung cấp trái phép dịch vụ nhận tiền mặt, séc, công cụ tiền tệ khác hoặc công cụ lưu trữ giá trị và thực hiện thanh toán cho người thụ hưởng.
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong phòng, chống rửa tiền xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
• Cản trở việc cung cấp thông tin phục vụ công tác phòng, chống rửa tiền.
• Đe dọa, trả thù người phát hiện, cung cấp thông tin, báo cáo, tố cáo về hành vi rửa tiền.

Như vậy, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Cụ thể tại: Nghị định số 88/2019/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng và Nghị định số 143/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 88/2019/NĐ-CP.

Theo đó, nếu vi phạm quy định về các hành vi bị cấm trong phòng, chống rửa tiền thì có thể bị xử lý như sau:

- Phạt từ 150.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng đối với hành vi cản trở việc cung cấp thông tin phục vụ công tác phòng, chống rửa tiền;

- Phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 400 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm:

• Thiết lập hoặc duy trì tài khoản vô danh hoặc tài khoản sử dụng tên giả;
• Cung cấp trái phép dịch vụ nhận tiền mặt, séc, công cụ tiền tệ khác hoặc công cụ lưu trữ giá trị và thực hiện thanh toán cho người thụ hưởng tại một địa điểm khác.

- Phạt tiền từ 400 triệu đồng đến 500 triệu đồng đối với một trong các hành vi:

• Tổ chức hoặc tạo điều kiện thực hiện hành vi rửa tiền mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;
• Thiết lập và duy trì quan hệ kinh doanh với ngân hàng được thành lập tại một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nhưng không có sự hiện diện hữu hình tại quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đó và không chịu sự quản lý, giám sát của cơ quan quản lý có thẩm quyền;

Dịch vụ tư vấn các biện pháp tạm thời và xử lý vi phạm trong phòng, chống rửa tiền của Luật Hoàng Anh

Bạn không có thời gian để thực hiện, hoặc chưa nắm rõ các quy định pháp luật về các biện pháp tạm thời và xử lý vi phạm trong hoạt động phòng, chống rửa tiền, hãy liên hệ với Luật Hoàng Anh để được tư vấn và cung cấp dịch vụ một cách HIỆU QUẢ và TIẾT KIỆM CHI PHÍ NHẤT.

Các luật sư của Luật Hoàng Anh là những luật sư chuyên nghiệp, có nhiều năm kinh nghiệm hành nghề, đã từng   tham gia tư vấn cho rất nhiều các doanh nghiệp nước và nước ngoài, đảm bảo sẽ thực hiện đúng các yêu cầu của bạn trong thời gian nhanh nhất.