Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia và Hội đồng an toàn hạt nhân quốc gia là gì?

Hiện nay, cùng với sự tiến bộ vượt bậc của nền công nghệ - khoa học trên thế giới, năng lượng nguyên tử ngày càng phát triển và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội. Nó ngày càng đóng vai trò quan trọng trong y tế, môi trường... ở khắp các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo số liệu của Cục Năng lượng nguyên tử, ta có thể thấy được những thành tựu và kết quả nổi bật của hoạt động nghiên cứu, ứng dụng năng lượng nguyên tử vào phục vụ kinh tế - xã hội ở nước ta. Để đạt được những thành quả đó, trước hết phải nói đến tiền đề pháp lý mà nước ta đã tạo ra cho các hoạt động năng lượng nguyên tử này, hướng dẫn và đảm bảo các hoạt động đi vào nề nếp và được quản lý một cách thống nhất.

Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ các nội dung về hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia và Hội đồng an toàn hạt nhân quốc gia theo Điều 9 Luật Năng lượng nguyên tử số 18/2008/QH12 ngày 03 tháng 06 năm 2008 được Quốc hội lần thứ 12 thông qua (sau đây được gọi là Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008).

Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia

Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008 quy định như sau

“1. Năng lượng nguyên tử là năng lượng được giải phóng trong quá trình biến đổi hạt nhân bao gồm năng lượng phân hạch, năng lượng nhiệt hạch, năng lượng do phân rã chất phóng xạ; là năng lượng sóng điện từ có khả năng ion hóa vật chất và năng lượng các hạt được gia tốc.”

Hiện nay, bên cạnh những lợi ích to lớn mà năng lượng nguyên tử mang lại thì các hoạt động trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử luôn rất khó khăn và cần điều kiện tốt, chi phí lớn. Nếu không, rủi ro mà nó mang lại sẽ rất cao và có thể gây ra thảm họa nặng nề cho đời sống và an ninh quốc gia. Chính vì vậy, các hoạt động này luôn được Nhà nước quan tâm và đẩy mạnh công tác quản lý các hoạt động trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử để phòng tránh những rủi ro có thể xảy ra.

Theo đó, Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia là cơ quan tư vấn của Thủ tướng Chính phủ, có trách nhiệm giúp Thủ tướng về chiến lược, chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử; quy hoạch, kế hoạch nghiên cứu, phát triển và sử dụng năng lượng nguyên tử.

Hội đồng an toàn hạt nhân quốc gia

Theo khoản 2 Điều 9 Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008 thì Hội đồng an toàn hạt nhân quốc gia là cơ quan tư vấn của Thủ tướng Chính phủ, có trách nhiệm giúp Thủ tướng về chính sách, biện pháp bảo đảm an toàn hạt nhân trong sử dụng năng lượng nguyên tử, trong quá trình hoạt động của nhà máy điện hạt nhân và biện pháp xử lý đối với sự cố hạt nhân đặc biệt nghiêm trọng; xem xét, đánh giá báo cáo an toàn của nhà máy điện hạt nhân, kết quả thẩm định của cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân.

An toàn hạt nhân được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) định nghĩa là việc đạt được các điều kiện hoạt động thích hợp, ngăn ngừa tai nạn hoặc giảm nhẹ hậu quả tai nạn, dẫn đến việc bảo vệ người lao động, công chúng và môi trường khỏi các nguy cơ bức xạ quá mức.

Bức xạ và hạt nhân đang ngày càng được sử dụng rộng rãi trong hoạt động tại các cơ sở y tế, các tổ chức, đơn vị liên quan đến kiểm định, đo lường chất lượng, cầu đường... Tuy nhiên, việc sử dụng bức xạ, các nguồn phóng xạ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Chính vì vậy mà việc đảm bảo an toàn bức xạ và hạt nhân chính là một trong những nhiệm vụ thiết yếu, quan trọng trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

Thẩm quyền tổ chức và hoạt động Hội đồng

Thủ tướng Chính phủ quy định tổ chức và hoạt động của Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia và Hội đồng an toàn hạt nhân quốc gia.

Cụ thể tại: Quyết định số 706/QĐ-TTg ngày 08 tháng 5 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Hội đồng Phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia và Quyết định số 446/QĐ – TTg ngày 07 tháng 04 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ quy định về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Hội đồng an toàn hạt nhân quốc gia.