Nơi cư trú của người chưa thành niên, người được giám hộ và nơi cư trú của vợ, chồng được quy định ra sao?

Cư trú là việc công dân sinh sống tại một địa điểm thuộc đơn vị hành chính cấp xã hoặc đơn vị hành chính cấp huyện ở nơi không có đơn vị hành chính cấp xã (sau đây gọi chung là đơn vị hành chính cấp xã).

Nơi cư trú được của công dân bao gồm nơi thường trú và nơi tạm trú. Trong trường hợp không xác định được nơi thường trú và nơi tạm trú thì nơi cư trú của côn dân là nơi ở hiện tại. 

Theo quy định tại Điều 3, Luật Cư trú năm 2020, nơi thường trú là là nơi công dân sinh sống ổn định, lâu dài và đã được đăng ký thường trú; nơi tạm trú là nơi công dân sinh sống trong một khoảng thời gian nhất định ngoài nơi thường trú và đã được đăng ký tạm trú và nơi ở hiện tại là nơi thường trú hoặc nơi tạm trú mà công dân đang thường xuyên sinh sống; trường hợp không có nơi thường trú, nơi tạm trú thì nơi ở hiện tại là nơi công dân đang thực tế sinh sống. Vậy theo quy định của pháp luật hiện hành, nơi cư trú của người chưa thành niên, nơi cư trú của người được giám hộ và nơi cư trú của vợ, chồng được quy định ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

Nơi cư trú của người chưa thành niên 

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 21, Bộ Luật Dân sự năm 2015, người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi. 

Điều 12, Luật Cư trú năm 2020 quy định về nơi cư trú của người chưa thành niên như sau: 

- Nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ.

- Nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên thường xuyên chung sống.

Trường hợp không xác định được nơi thường xuyên chung sống thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi do cha, mẹ thỏa thuận. Trường hợp cha, mẹ không thỏa thuận được thì nơi cư trú của người chưa thành niên do Tòa án quyết định.

- Người chưa thành niên có thể có nơi cư trú khác, với nơi cư trú của cha, mẹ nếu được cha, mẹ đồng ý hoặc pháp luật có quy định.

Nơi cư trú của người được giám hộ

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 46, Bộ luật Dân sự năm 2015, Giám hộ là việc cá nhân, pháp nhân được luật quy định, được Ủy ban nhân dân cấp xã cử, được Tòa án chỉ định hoặc được lựa chọn theo quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật Dân sự năm 2015 (sau đây gọi chung là người giám hộ) để thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (sau đây gọi chung là người được giám hộ). Trong đó: 

+ Người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi 

+ Người mất năng lực hành vi dân sự là người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi, bị Toà án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc cơ quan, tổ chức hữu quan.

+ Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người thành niên do tình trạng thể chất hoặc tinh thần mà không đủ khả năng nhận thức làm chủ hành vi nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự thì bị toà án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo yêu cầu của người bị tuyên bố, người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Theo quy định tại Điều 13, Luật Cư trú năm 2020, nơi cư trú của người được giám hộ là nơi cư trú của người giám hộ. Người được giám hộ có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của người giám hộ nếu được người giám hộ đồng ý hoặc pháp luật có quy định.

Người giám hộ cần phải đảm bảo các điều kiện quy định tại Điều 49, Bộ luật Dân sự năm 2015 bao gồm : có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ, không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác, không phải người bị Toà án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên. 

Nơi cư trú của vợ, chồng 

Điều 14, Luật Cư trú năm 2020 quy định nơi cư trú của vợ, chồng là nơi vợ, chồng thường xuyên chung sống. Vợ, chồng có thể có nơi cư trú khác nhau theo thoả thuận hoặc theo quy định của pháp luật. 

Quy định này hoàn toàn phù hợp với quy định về việc lựa chọn nơi cư trú của vợ chồng tại Điều 20, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014: 

Điều 20. Lựa chọn nơi cư trú của vợ chồng

Việc lựa chọn nơi cư trú của vợ chồng do vợ chồng thỏa thuận, không bị ràng buộc bởi phong tục, tập quán, địa giới hành chính.

Luật Hoàng Anh