Quy định về cộng tác viên thanh tra?

Thanh tra luôn gắn liền và là chức năng thiết yếu không thể thiếu được trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; góp phần ổn định phát triển trên mọi mặt của đời sống xã hội đáp ứng kịp thời công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay. Để việc thanh tra được thực hiện có hiệu quả hơn thì không thể thiếu cộng tác viên thanh tra. Trong bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày quy định về cộng tác viên thanh tra.

Cộng tác viên thanh tra là ai?

Theo Điều 21 Nghị định 97/2011/NĐ-CP quy định về công tác viên thanh tra như sau:

Điều 21. Cộng tác viên thanh tra 

Cộng tác viên thanh tra là người được cơ quan thanh tra nhà nước trưng tập tham gia Đoàn thanh tra. Cộng tác viên thanh tra là người không thuộc biên chế của các cơ quan thanh tra nhà nước.

Cơ quan thanh tra nhà nước bao gồm Thanh tra Chính phủ; Thanh tra Bộ; Thanh tra sở; Thanh tra huyện. Cộng tác viên thanh tra không thuộc biên chế của các cơ quan thanh tra nhà nước. Họ là người mà cơ quan thanh tra nhà nước bắt buộc phải tham gia Đoàn thanh tra để thực hiện hoạt động thanh tra trong một thời gian nhất định.

Tiêu chuẩn cộng tác viên thanh tra

Điều 22 Nghị định 97/2011/NĐ-CP quy định tiêu chuẩn cộng tác viên thanh tra như sau:

Cộng tác viên thanh tra là công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, công minh, khách quan, có chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ thanh tra của cơ quan trưng tập.

Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.

Theo đó, cộng tác viên thanh tra có đầy đủ những tiêu chuẩn nêu trên sẽ thực hiện đúng, chính xác, khách quan nhiệm vụ được giao, kết quả hoạt động mà họ mang lại sẽ đảm bảo tính khách quan của vấn đề. Đây là cơ sở quan trọng quyết định đến hiệu quả hoạt động thanh tra.

Trưng tập cộng tác viên thanh tra

Trưng tập cộng tác viên thanh tra hiểu là một biện pháp cơ quan thanh tra nhà nước buộc một hoặc một số người phải làm việc cho nhà nước về hoạt động thanh tra trong một thời gian nhất định.

Điều 23 Nghị định 97/2011/NĐ-CP quy định trưng tập cộng tác viên thanh tra như sau:

- Thủ trưởng cơ quan thanh tra nhà nước có quyền trưng tập cộng tác viên thanh tra.

- Việc trưng tập cộng tác viên thanh tra phải thực hiện bằng văn bản. Nội dung văn bản trưng tập cộng tác viên thanh tra phải ghi rõ căn cứ để trưng tập, đối tượng được trưng tập, thời gian trưng tập, nơi làm việc, chế độ đãi ngộ.

Trước khi trưng tập cộng tác viên thanh tra, Thủ trưởng cơ quan thanh tra nhà nước phải thống nhất với cơ quan quản lý trực tiếp người được trưng tập.

- Khi kết thúc thời gian trưng tập, cơ quan trưng tập có văn bản nhận xét về việc thực hiện nhiệm vụ của cộng tác viên thanh tra gửi cho Thủ trưởng cơ quan trực tiếp quản lý người được trưng tập.

Chế độ, chính sách đối với cộng tác viên thanh tra

Điều 25 Nghị định 97/2011/NĐ-CP quy định trong thời gian tham gia Đoàn thanh tra, cộng tác viên thanh tra được hưởng các chế độ:

- Cơ quan trực tiếp quản lý trả lương, phụ cấp (nếu có);

- Cơ quan trưng tập chi trả tiền công tác phí, bảo đảm các điều kiện, phương tiện làm việc và các quyền lợi khác như thành viên của Đoàn thanh tra.

Trường hợp cơ quan trưng tập không trực tiếp quản lý nguồn kinh phí chi trả thì cơ quan quản lý cấp trên của cơ quan trưng tập chi trả công tác phí cho cộng tác viên thanh tra theo đề nghị của cơ quan trưng tập.

Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn cộng tác viên thanh tra, chế độ, chính sách đãi ngộ đối với cộng tác viên thanh tra phù hợp với đặc điểm hoạt động thanh tra do bộ, ngành quản lý.

Kinh phí trưng tập cộng tác viên thanh tra

Điều 26 Nghị định 97/2011/NĐ-CP quy định kinh phí trưng tập cộng tác viên thanh tra

- Kinh phí cho việc trưng tập cộng tác viên thanh tra thuộc cơ quan thanh tra nhà nước cấp nào thì do ngân sách nhà nước cấp đó bảo đảm.

- Hàng năm, các cơ quan thanh tra nhà nước lập dự toán kinh phí trưng tập cộng tác viên thanh tra gửi cơ quan tài chính cùng cấp. Cơ quan tài chính cùng cấp có trách nhiệm tổng hợp và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Kinh phí trưng tập cộng tác viên thanh tra được cấp ngoài định mức khoán chi hành chính theo biên chế.