Quy định về xử lý hành vi tham nhũng?

Tham nhũng là căn bệnh “khuyết tật bẩm sinh” của quyền lực nhà nước. Nói đến tham nhũng là nói đến sự nguy hại do nó gây ra trên tất cả các phương diện, từ chính trị, kinh tế, hành chính - pháp luật cho đến văn hóa, xã hội, đạo đức, tâm linh,…Vì vậy, phòng chống tham nhũng luôn là vấn đề rất quan trọng, then chốt trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Ngày 20 tháng 11 năm 2018, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XIV đã thông qua Luật Phòng, chống tham nhũng gồm 10 Chương, 96 Điều. Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày về xử lý tham nhũng theo quy định của pháp luật.

Tham nhũng là gì?

Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi.

Tài sản tham nhũng là tài sản có được từ tham nhũng, tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng.

Hành vi tham nhũng bao gồm các hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị khu vực nhà nước thực hiện và các hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước thực hiện.

Xem thêm: Các hành vi tham nhũng

Xử lý người có hành vi tham nhũng

Theo quy định Điều 92 Luật phòng, chống tham nhũng 2018 quy định xử lý người có hành vi tham nhũng như sau:

1. Người có hành vi tham nhũng giữ bất kì chức vụ, vị trí công tác nào đều phải bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật, kể cả người đã nghỉ hưu, thôi việc, chuyển công tác.

2.  Người có hành vi tham nhũng quy định tại Điều 2 của Luật này thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, phải bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

3. Trường hợp người có hành vi tham nhũng bị xử lý kỷ luật là người đứng đầu hoặc cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thì bị xem xét tăng hình thức kỷ luật.

4. Người có hành vi tham nhũng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, tích cực hợp tác với cơ quan có thẩm quyền, góp phần hạn chế thiệt hại, tự giác nộp lại tài sản tham nhũng, khắc phục hậu quả của hành vi tham nhũng thì được xem xét giảm hình thức kỷ luật, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt hoặc miễn trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

5. Người bị kết án về tội phạm tham nhũng là cán bộ, công chức, viên chức mà bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật thì đương nhiên bị buộc thôi việc đối với đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân thì đương nhiên mất quyền đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.

Quy định này nhằm tăng tính răn đe, nghiêm minh của pháp luật. Theo đó, dù đã nghỉ hưu, thôi việc hay chuyển công tác và giữ bất kỳ chức vụ nào thì khi phát hiện có hành vi tham nhũng đều bị xử lý nghiêm. Căn cứ vào tính chất, mức độ vi phạm, người có hành vi tham nhũng sẽ bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Đối với người đứng đầu hoặc cấp phó của người đứng đầu cơ quan, đơn vị tham nhũng thì sẽ kéo theo vô vàn những vấn đề tiêu cực trong chính cơ quan, đơn vị đó, các cá nhân làm việc trong cơ quan cũng sẽ thực hiện những hành vi tham nhũng như lãnh đạo cơ quan mình, vì vậy, cần xem xét tăng hình thức kỷ luật đối với những đối tượng này.

Pháp luật còn thể hiện sự khoan hồng khi người có hành vi tham nhũng thực hiện việc khắc phục hậu quả do hành vi tham nhũng của mình gây ra sẽ được xem xét giảm hình thức kỷ luật, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt hoặc miễn trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Từ đó, khuyến khích các cá nhân có hành vi tham nhũng tự giác, trung thực, khai nhận và hợp tác với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc xử lý hành vi tham nhũng.

Xử lý tài sản tham nhũng

Theo Điều 93 Luật phòng, chống tham nhũng 2018 quy định về xử lý tài sản tham nhũng như sau:

1. Tài sản tham nhũng phải được thu hồi, trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc tịch thu theo quy định của pháp luật.

2. Thiệt hại do hành vi tham nhũng gây ra phải được khắc phục; người có hành vi tham nhũng gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Theo đó, khi phát hiện, xử lý tham nhũng, tài sản tham nhũng sẽ được thu hồi và trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp tài sản đó hoặc tịch thu về cho nhà nước theo quy định của pháp luật. Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân bị thiệt hại có quyền yêu cầu người có hành vi tham nhũng phải bồi thường, bồi hoàn. Người có hành vi tham nhũng thực hiện việc khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại sẽ được xem xét giảm nhẹ hình phạt tùy theo tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi thanm nhũng.