Tổ chức và hoạt động Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia như thế nào?

Hiện nay, cùng với sự tiến bộ vượt bậc của nền công nghệ - khoa học trên thế giới, năng lượng nguyên tử ngày càng phát triển và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội. Nó ngày càng đóng vai trò quan trọng trong y tế, môi trường... ở khắp các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo số liệu của Cục Năng lượng nguyên tử, ta có thể thấy được những thành tựu và kết quả nổi bật của hoạt động nghiên cứu, ứng dụng năng lượng nguyên tử vào phục vụ kinh tế - xã hội ở nước ta. Để đạt được những thành quả đó, trước hết phải nói đến tiền đề pháp lý mà nước ta đã tạo ra cho các hoạt động năng lượng nguyên tử này, hướng dẫn và đảm bảo các hoạt động đi vào nề nếp và được quản lý một cách thống nhất.

Cơ sở pháp lý

- Luật Năng lượng nguyên tử số 18/2008/QH12 ngày 03 tháng 06 năm 2008 được Quốc hội lần thứ 12 thông qua (sau đây được gọi là Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008).

- Quyết định số 706/QĐ-TTg ngày 08 tháng 5 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Hội đồng Phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia.

Tổ chức Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia

Căn cứ theo khoản 1 Điều 9 Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008 ghi nhận như sau:

“1. Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia là cơ quan tư vấn của Thủ tướng Chính phủ, có trách nhiệm giúp Thủ tướng về chiến lược, chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử; quy hoạch, kế hoạch nghiên cứu, phát triển và sử dụng năng lượng nguyên tử.”

Theo đó, Cục năng lượng nguyên tử thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ chính là cơ quan thường trực của Hội đồng, có trách nhiệm giúp Hội đồng chuẩn bị chương trình công tác, kế hoạch làm việc và bảo đảm điều kiện cơ sở vật chất cho hoạt động của Hội đồng.

Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia được tổ chức như sau:

- Chủ tịch Hội đồng là Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ.

- Các Phó Chủ tịch Hội đồng:

• Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng là Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ;
• Phó Chủ tịch Hội đồng là Thứ trưởng Bộ Công Thương.

- Các Ủy viên Hội đồng:

• Thứ trưởng Bộ Y tế;
• Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn;
• Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo;
• Thứ trưởng Bộ Quốc phòng;
• đ) Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam;
• Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử, Bộ Khoa học và Công nghệ;
• Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ;
• Một số chuyên gia trong lĩnh vực phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử.

- Chủ tịch Hội đồng chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xem xét, quyết định danh sách các Phó Chủ tịch và ủy viên Hội đồng; quyết định việc bổ sung và thay thế thành viên của Hội đồng khi cần thiết.

Ngoài ra còn có các thành viên của Hội đồng làm việc theo chế độ kiêm nhiệm.

Nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia

- Nghiên cứu, tư vấn cho Thủ tướng Chính phủ về các nội dung:

• Phương hướng, chiến lược phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử; phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ hạt nhân và các lĩnh vực ưu tiên trong từng giai đoạn;
• Các chính sách lớn về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử; về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử;
• Quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử trong các ngành kinh tế - kỹ thuật;
• Chương trình nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; cơ chế, chính sách thúc đẩy nghiên cứu và thử nghiệm liên quan đến sử dụng năng lượng nguyên tử;
• Xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử;
• Chính sách và chương trình đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, chính sách đối với cán bộ và chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử;
• Chương trình phát triển điện hạt nhân, các dự án quan trọng trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử;
• Các chính sách và lộ trình về tiếp thu, làm chủ và phát triển công nghệ ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội;
• Các chính sách về tiếp thu, làm chủ và phát triển công nghệ điện hạt nhân, về chế tạo nhiên liệu cho nhà máy điện hạt nhân; về khai thác, sử dụng tài nguyên urani; về quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu đã qua sử dụng; về xây dựng và hoạt động của hệ thống quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường.

- Giúp Thủ tướng Chính phủ điều hòa, phối hợp hoạt động của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các địa phương trong việc phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử và triển khai thực hiện chương trình phát triển điện hạt nhân.

- Triển khai hợp tác với các tổ chức quốc tế, các quốc gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; tổ chức khảo sát thực tiễn, thảo luận và lấy ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học trong và ngoài nước về những vấn đề quan trọng liên quan đến phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử.

- Thực hiện các nhiệm vụ khác do Thủ tướng Chính phủ giao; kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ về những vấn đề quan trọng khác liên quan đến phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử.

- Báo cáo định kỳ hàng năm hoặc đột xuất theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ về hoạt động của Hội đồng và những vấn đề quan trọng liên quan đến phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử.