Trách nhiệm tham gia thị trường điện lực của đơn vị phát điện là gì?

Hiện nay, cùng với sự phát triển tột bậc của nền kinh tế mới, xã hội ngày càng phát triển hơn. Những loại máy móc, thiết bị hiện đại ra đời đã và đang có những đóng góp vô cùng to lớn trợ giúp trong cuộc sống, tiết kiệm sức lao động của con người. Nguồn năng lượng quan trọng và chiếm đa số nhất để duy trì máy móc, thiết bị này lại chính là điện năng. Chính vì thế, điện đã trở thành yếu tố thiết yếu, không thể thiếu trong cuộc sống từ sản xuất đến sinh hoạt của người dân. Để quản lý điện một cách có hiệu quả và đảm bảo an toàn, trật tự xã hội, nước ta đã có những quy chế cụ thể trong lĩnh vực điện lực và vẫn đang cập nhật đổi mới từ ngày cho phù hợp với xu thế, nhu cầu của người dân.

Cơ sở pháp lý

- Luật Điện lực số 28/2004/QH11 ngày 03 tháng 12 năm 2004 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2005, được sửa đổi, bổ sung bởi:

1. Luật số 24/2012/QH13 ngày 20 tháng 11 năm 2012 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2013;

2. Luật số 28/2018/QH14 ngày 15 tháng 6 năm 2018 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật có liên quan đến quy hoạch, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2019.

- Thông tư số 45/2018/TT-BCT ngày 15 tháng 11 năm 2018 của Bộ Công Thương quy định về vận hành thị trường buôn bán điện cạnh tranh và sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 56/2014/TT-BCT ngày 19 tháng 12 năm 2014 của Bộ Công Thương quy định phương pháp xác định giá phát điện, trình tự kiểm tra hợp đồng mua bán điện.

Đối với nhà máy điện có công suất đặt lớn hơn 30 MW đấu nối vào hệ thống điện quốc gia

Nhà máy điện là nhà máy sản xuất điện năng ở quy mô công nghiệp. Bộ phận chính yếu của hầu hết các nhà máy điện là máy phát điện. Đó là thiết bị biến đổi cơ năng thành điện năng thông thường sử dụng nguyên lý cảm ứng điện từ.

Theo đó, nhà máy điện có giấy phép hoạt động điện lực trong lĩnh vực phát điện, có công suất đặt lớn hơn 30 MW đấu nối vào hệ thống điện quốc gia có trách nhiệm hoàn thành thủ tục đăng ký và trực tiếp tham gia thị trường điện, trừ các nhà máy điện gián tiếp tham gia vào thị trường điện sau: Nhà máy điện BOT; Nhà máy điện sử dụng năng lượng tái tạo không phải thủy điện; Nhà máy điện tuabin khí có các ràng buộc phải sử dụng tối đa nguồn nhiên liệu khí để đảm bảo lợi ích quốc gia; Nhà máy điện thuộc khu công nghiệp chỉ bán một phần sản lượng điện lên hệ thống điện quốc gia; Các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu; Các nguồn điện nhập khẩu.

Đối với nhà máy điện có công suất đặt đến 30 MW đấu nối lưới điện cấp điện áp từ 110kV trở lên

Nhà máy điện có công suất đặt đến 30MW đấu nối lưới điện cấp điện áp từ 110kV trở lên (trừ các trường hợp nhà máy điện gián tiếp tham gia thị trường điện nêu ở mục sau đây) và nhà máy điện sử dụng năng lượng tái tạo không phải thủy điện có công suất đặt lớn hơn 30 MW được quyền lựa chọn tham gia thị trường điện. Trường hợp lựa chọn tham gia thị trường điện, nhà máy điện có trách nhiệm:

• Chuẩn bị cơ sở hạ tầng;
• Hoàn thiện và nộp hồ sơ đăng ký tham gia thị trường điện;
• Tuân thủ các yêu cầu đối với đơn vị phát điện tham gia thị trường điện theo quy định tại Thông tư này và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Danh sách nhà máy điện gián tiếp tham gia thị trường điện

Các nhà máy điện gián tiếp tham gia thị trường điện bao gồm:

• Nhà máy điện BOT: nhà máy điện được đầu tư theo hình thức Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao thông qua hợp đồng giữa nhà đầu tư và cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Nhà máy điện sử dụng năng lượng tái tạo không phải thủy điện (trừ nhà máy điện có công suất đặt đến 30 MW đấu nối lưới điện cấp điện áp từ 110kV trở lên)
• Nhà máy điện tuabin khí có các ràng buộc phải sử dụng tối đa nguồn nhiên liệu khí để đảm bảo lợi ích quốc gia: Đây là cách thức nhà máy chu trình hỗn hợp tạo ra điện năng và gom giữ nhiệt lượng thải từ tuabin khí làm tăng công suất và hiệu suất phát điện. Không khí nén được trộn với nhiên liệu khí sau đó được đốt trong buồng đốt ở nhiệt độ rất cao, còn gọi là “Nhiệt độ buồng đốt”.
• Nhà máy điện thuộc khu công nghiệp chỉ bán một phần sản lượng điện lên hệ thống điện quốc gia;
• Các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu: Nhà máy thủy điện là nơi cung cấp điện từ hồ chứa nước và máy phát tạo nên nguồn điện từ năng lượng nước.
• Các nguồn điện nhập khẩu: Để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, việc nhập khẩu điện đang là một trong những vấn đề được quan tâm và xem xét kỹ càng.

Trách nhiệm của đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện

4. Trước ngày 01 tháng 11 năm N-1, Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện có trách nhiệm lập và báo cáo Cục Điều tiết điện lực danh sách các đơn vị phát điện trực tiếp giao dịch, các đơn vị phát điện gián tiếp giao dịch và các đơn vị mua điện trong thị trường điện trong năm N để công bố cho các thành viên tham gia thị trường điện.

Trách nhiệm của đơn vị phát điện sở hữu nhà máy điện

5. Đơn vị phát điện sở hữu nhà máy điện tham gia thị trường điện có trách nhiệm đầu tư, hoàn thiện hệ thống trang thiết bị để đấu nối vào hệ thống thông tin thị trường điện (bao gồm: Hệ thống chào giá, hệ thống quản lý lệnh điều độ, hệ thống hỗ trợ thanh toán thị trường điện, hệ thống mạng kết nối thông tin nội bộ thị trường điện), hệ thống SCADA/EMS, hệ thống đo đếm điện năng và chữ ký số đáp ứng yêu cầu vận hành của thị trường điện và các hệ thống khác theo quy định.