Các hình thức chung sống như vợ chồng

Sống chung như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn là một hiện tượng xã hội xảy ra vô cùng phổ biến trong xã hội hiện nay. Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 cũng như các văn bản khác liên quan, ta có thể chia hiện tượng chung sống như vợ chồng thành hai hình thức là chung sống như vợ chồng trái pháp luật và chung sống như vợ chồng không trái pháp luật. Vậy quy định cụ thể về hai hình thức này như thế nào. Theo dõi bài viết sau đây của Luật Hoàng Anh để nhận được câu trả lời chính xác. 
Tại khoản 7 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:
"Chung sống như vợ chồng là việc nam, nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau là vợ chồng".

I. Trường hợp chung sống như vợ chồng trái pháp luật

Nam, nữ sống chung như vợ chồng trái pháp luật là trường hợp mà các bên sống với nhau như vợ chồng không đăng ký kết hôn và vi phạm các điều cấm quy định tại Điều 5, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
"Cấm các hành vi sau đây:
a) Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;
b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;
c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;
d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
đ) Yêu sách của cải trong kết hôn;
e) Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn;
g) Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính;
h) Bạo lực gia đình;
i) Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi".
Theo quy định trên cùng các văn bản hướng dẫn liên quan, ta có thể chia việc chung sống như vợ chồng trái pháp luật thành các hình thức dưới đây:
- Chung sống như vợ chồng khi một trong hai bên hoặc cả hai bên chưa đủ độ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a, khoản 1, điều 8, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:
Tảo hôn là việc lấy vợ hoặc chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn. Đồng thời Điểm b, Khoản 2, Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 cũng quy định cấm hành vi tảo hôn. Do đó việc sinh sống với nhau như vợ chồng giữa những người chưa đủ tuổi kết hôn là trái pháp luật. Bởi lúc ấy cơ thể người mẹ chưa phát triển đầy đủ, toàn diện, thiếu hiểu biết về sức khỏe giới tính. Nếu sống chung với nhau và sinh con sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của con. 
- Chung sống với nhau như vợ chồng với người đang có vợ hoặc chồng
Có thể hiểu người đang có vợ hoặc chồng là những người đang có quan hệ hôn nhân hợp pháp được pháp luật thừa nhận và được Ủy ban nhân dân cấp giấy chứng nhận kết hôn. Việc nam, nữ đang có vợ, chồng là trái với đạo đức xã hội, vi phạm nghiêm trọng chế độ hôn nhân một vợ một chồng được pháp luật tôn trọng và bảo vệ. 
- Chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
Các quan hệ chung sống này mang tính chất loạn luân làm con cháu thế hệ sau phải gánh chịu hậu quả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nòi giống. Vì vậy, pháp luật cấm các trường hợp này chung sống như vợ chồng là phù hợp, góp phần bảo vệ văn hóa, thuần phong mĩ tục của dân tộc ta. 

II. Trường hợp chung sống như vợ chồng không trái pháp luật

Trường hợp nam nữ chung sống như vợ chồng không trái pháp luật là những trường hợp không vi phạm các điều cấm quy định tại Khoản 2, Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Việc này thường phổ biến trong giới trẻ, những người tiếp xúc nhiều với mạng xã hội dẫn đến tư tưởng thoáng, muốn thể hiện cá tính bản thân. 
Bên cạnh đó, có một số trường hợp sống với nhau như vợ chồng mà pháp luật không cấm như: Chung sống như vợ chồng giữa một hoặc hai bên nam, nữ mất năng lực hành vi dân sự; Chung sống như vợ chồng giữa những người cùng giới tính (trường hợp nam sống với nam, nữ sống với nữ). 

Luật Hoàng Anh