Con cái có quyền có tài sản riêng không? Tài tài sản riêng của con được quản lý như thế nào?

Nhiều phụ huynh vẫn lầm tưởng, con mình vẫn còn nhỏ tuổi và những khoản tiền như tiền mừng tuổi ngày Tết, tiền thưởng của con mặc nhiên phải thuộc về họ. Tuy nhiên trên thực tế, pháp luật lại không quy định như vậy.

1, Con cái có quyền có tài sản riêng không?

Hiến pháp năm 2013 đã thừa nhận tại khoản 1 Điều 32: “Mọi người có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, phần vốn góp trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức kinh tế khác.”

Theo Điều 158 Bộ luật Dân sự năm 2015: “Quyền sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của luật”.

Quyền sở hữu là một trong những nội dung năng lực pháp luật dân sự của cá nhân. Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân không bị hạn chế, trừ trường hợp pháp luật có liên quan quy định khác, ví dụ: Trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai.

Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 đã quy định rõ ràng hơn qua đó tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện quyền tài sản riêng của con một cách cụ thể:

“Điều 75. Quyền có tài sản riêng của con

1. Con có quyền có tài sản riêng. Tài sản riêng của con bao gồm tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng, thu nhập do lao động của con, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của con và thu nhập hợp pháp khác. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của con cũng là tài sản riêng của con.

2. Con từ đủ 15 tuổi trở lên sống chung với cha mẹ phải có nghĩa vụ chăm lo đời sống chung của gia đình; đóng góp vào việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình nếu có thu nhập.

3. Con đã thành niên có nghĩa vụ đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình theo quy định tại khoản 4 Điều 70 của Luật này.”

Khoản 1 Điều 75 đã quy định cách xách định tài sản riêng của con, theo đó tài sản riêng của con bao gồm:

- Tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng

- Thu nhập do lao động của con, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của con và thu nhập hợp pháp khác.

- Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của con

Ví dụ, con chưa đủ tuổi thành niên, được ông bà trực tiếp làm thủ tục tặng cho một số tài sản, như vậy con đã là người được sở hữu số tài sản này.

Cùng với quyền có tài sản riêng, con cái có nghĩa vụ thực hiện bổn phận chăm lo đời sống chung của gia đình bằng và đáp ứng nhu cầu của gia đình cách đóng góp phù hợp với thu nhập của mình.

2, Tài sản riêng của con do ai quản lý?

“Điều 76. Quản lý tài sản riêng của con

1. Con từ đủ 15 tuổi trở lên có thể tự mình quản lý tài sản riêng hoặc nhờ cha mẹ quản lý.

2. Tài sản riêng của con dưới 15 tuổi, con mất năng lực hành vi dân sự do cha mẹ quản lý. Cha mẹ có thể ủy quyền cho người khác quản lý tài sản riêng của con. Tài sản riêng của con do cha mẹ hoặc người khác quản lý được giao lại cho con khi con từ đủ 15 tuổi trở lên hoặc khi con khôi phục năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp cha mẹ và con có thỏa thuận khác.

3. Cha mẹ không quản lý tài sản riêng của con trong trường hợp con đang được người khác giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự; người tặng cho tài sản hoặc để lại tài sản thừa kế theo di chúc cho người con đã chỉ định người khác quản lý tài sản đó hoặc trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

4. Trong trường hợp cha mẹ đang quản lý tài sản riêng của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự mà con được giao cho người khác giám hộ thì tài sản riêng của con được giao lại cho người giám hộ quản lý theo quy định của Bộ luật dân sự.”

Quản lý tài sản được hiểu là trông coi, giữ gìn tài sản. Mặc dù con cái có quyền có tài sản riêng nhưng không có nghĩa là con muốn làm gì thì làm. Để tránh thất thoát, lãng phí tài sản của con thì con dưới 15 tuổi, con mất năng lực hành vi dân sự do cha mẹ quản lý

Vậy, nếu con cái chưa đến tuổi thành niên, đối với các tài sản có giá trị được người khác cho tặng, thông thường bố mẹ sẽ là người quản lý. Tuy nhiên, pháp luật quy định nếu đã đủ 15 tuổi trở lên, cháu có thể thể tự mình quản lý tài sản riêng hoặc nhờ cha mẹ quản lý. Nghĩa là, con từ đủ 15 tuổi trở lên có quyền quyết định tự mình quản lý hay giao tài sản cho cha, mẹ quản lý hộ.

Với tư cách là người giám hộ đương nhiên, chỉ trong trường hợp con dưới 15 tuổi, con mất năng lực hành vi dân sự thì tài sản của con sẽ do cha mẹ quản lý. Tuy nhiên, khi con từ đủ 15 tuổi trở lên hoặc khi con khôi phục năng lực dân sự đầy đủ thì cha mẹ phải giao lại cho con để con tự thực hiện quyền tài sản của mình.

Con cái ở lứa tuổi khác nhau thì khả năng nhận thức và hành vi liên quan đến tài sản cũng ở mức độ khác nhau. Do đó, việc quản lý tài sản riêng của con là điều rất cần thiết. Nhưng cha mẹ cũng cần phải tìm hiểu quy định pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích của con mình một cách hợp lý mà không vô tình xâm phạm đến quyền của con.

Luật Hoàng Anh