Sau khi ly hôn thì có được đổi họ của con sang họ mình không?

Sau khi ly hôn, chồng cũ cắt đứt liên lạc để lập gia đình mới là điều không còn xa lạ trong cuộc sống. Điều này khiến người vợ vô cùng bức xúc và muốn con đổi sang họ của mình. Vậy Luật Hoàng Anh tư vấn trường hợp đổi họ của con sang họ mình  sau khi ly hôn như thế nào theo đúng quy định của pháp luật? 

1. Sau khi ly hôn thì có được đổi họ của con sang họ mình không?

Điểm a, Khoản 1, Điều 27 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về quyền được đổi họ như sau:
"1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:
Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại".
Bên cạnh đó, tại Khoản 1, Điều 7, Nghị định 123/2015/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2015 quy định về điều kiện để thay đổi hộ tịch cho con như sau:
"1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó". 
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, con sinh ra trong thời kì hôn nhân của hai vợ chồng là con chung của hai người. Vì vậy, cả hai người đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau đối với con, kể cả khi hai người đã chấm dứt thời kì hôn nhân bằng việc ly hôn. Dù người chồng có từ chối nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc hay lập gia đình mới đi nữa thì pháp luật cũng không có quy định tước đi quyền làm cha của họ. Xét về mặt hộ tịch, trên giấy khai sinh của con vẫn sẽ có họ tên cha và mẹ đầy đủ. 
Về việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho con dưới 18 tuổi thì phải có sự đồng ý của cả cha lẫn mẹ. Vì vậy người mẹ muốn đổi họ con sang họ của mình thì phải có sự đồng ý bằng văn bản của người cha. Nếu người cha không đồng ý thì sẽ không được đổi họ dù với bất cứ lý do gì. Đối với trường hợp con từ đủ 9 tuổi trở lên thì cần có sự đồng ý của con khi muốn đổi họ của con sang họ mẹ. 

2. Thủ tục đổi họ của con được thực hiện như thế nào? 

Điều 28 Luật hộ tịch năm 2014 quy định về Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch:
"1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.
2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu".
Hồ sơ đổi họ của con cần chuẩn bị:
- Đơn (tờ khai) xin thay đổi, cải chính họ, tên cho con (theo mẫu ở UBND phường, xã).
- Giấy khai sinh bản chính của con.
- Chứng minh thư nhân dân, hộ khẩu (bản sao chứng thực).
- Các giấy tờ khác liên quan đến việc thay đổi, cải chính họ, tên cho con.
- Ngoài các giấy tờ trên, cần có văn bản thể hiện sự đồng ý của con bạn (nếu con trên 9 tuổi), chồng cũ về việc thay đổi họ cho con.
Nếu con bạn dưới 14 tuổi thì hồ sơ được nộp ở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bạn làm giấy khai sinh cho con trước đây. Nếu con bạn từ đủ 14 tuổi trở lên thì hồ sơ được nộp ở Ủy ban nhân dân cấp huyện. 
Về lệ phí thay đổi họ thuộc thẩm quyền quy định của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo Điều 3, Thông tư số 85/2019/TT-BTC ngày 29 tháng 11 năm 2019. Do đó mỗi tỉnh sẽ quy định một mức lệ phí khác nhau. 
Thủ tục đổi họ cho con được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ đã chuẩn bị ở trên
Bước 2: Nhận kết quả sau 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ. Trường hợp cần phải xác minh thì không được kéo dài thêm quá 3 ngày làm việc. 

Luật Hoàng Anh